ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα

0

Της Κατερίνας Βοτζάκη

Αγαπητοί μου φίλοι σας χαιρετώ!!! Να σας ευχηθώ καλή χρονιά σε όλους με υγεία πάνω απ' όλα, δύναμη, υπομονή, θετική σκέψη

και όλα καλά θα πάνε. Ο νέος χρόνος να φέρει ελπίδα σε όλους!!!

Τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς στην Κρήτη και στην υπόλοιπη Ελλάδα, κρατούν από αρχαιοτάτων εποχών, αν και τα τελευταία χρόνια πολλά έχουν ξεχαστεί

και άλλα έχουν ανακατευτεί με πιο μοντέρνα! Τα κάλαντα δεν ξεχνιούνται ίσως επειδή λόγω των παιδιών που τα λένε διατηρούνται

και αυτά πιο πολύ για οικονομικούς λόγους, αφού βγάζουν το χαρτζιλίκι τους. Τα παρακάτω είναι κάλαντα που τραγουδιούνται στη δυτική Κρήτη:

Ανοίξετε τη πόρτα σας

τα κάλαντα να πούμε

και βάλετε καμιά ρακί,

για να σας ευχηθούμε

Ταχιά ταχιά ’ναι αρχιχρονιά

Πρώτη γιορτή του χρόνου,

αρχή που βγήκε ο Χριστός

στη γη να περιπατήσει.

Και εβγήκε και χαιρέτησε

όλους τους ζευγολάτες.

Και ο πρώτος που χαιρέτησε

ήταν Άγιο Βασίλης

-Καλώς τα κάνεις Βασιλειό,

καλόν ζευγάριν έχεις.

-Καλό το λες αφέντη μου καλό

και ευλογημένο,

η χάρη σου το βλόγησε

με το δεξιό σου χέρι,

με το δεξιό με το ζερβό

με το μαλαματένιο.

-Για πες μου Άη Βασίλη μου

πόσα μουζούρια σπέρνεις;

-Σπέρνω σταράκι δώδεκα,

κριθάρι δέκα πέντε

ταγή και ρόβι δεκαοχτώ

κι από νωρίς στο στάβλο.

Φέρε καρύδια, κάστανα,

πανέρια λεπτοκάρυα

και φέρε και γλυκό κρασί

να πιούν τα παλικάρια

Και από την μαύρη όρνιθα

κανένα αβγουλάκι

και αν είναι από τη γαλανή

ας είν’ και ζευγαράκι

Και από το λαδοπίθαρο

κια μια οκά λαδάκι

και ας είναι και περισσότερο

κρατούμε εμείς ασκάκι

Τέσσερα πέντε πράγματα

που τα ‘χει η περιστέρα

ανοίξετε την πόρτα σας

να πούμε καλησπέρα

 Βασιλόπιτα με το φλουρί

Το κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν. Στα Κρόνια (εορτή του θεού Κρόνου, που λατρεύονταν στην Ελλάδα και στα Σατουρνάλια της Ρώμης, έφτιαχναν γλυκά και πίττες, μέσα στα οποία έβαζαν νομίσματα και σε όποιον τύχαινε το κομμάτι, ήταν ο τυχερός της παρέας...

Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το ίδιο έθιμο με τη Βασιλόπιτα. Ετσι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με την αλλαγή του χρόνου, κόβεται η βασιλόπιτα. Όταν έρθει η ώρα για το κόψιμο της πίτας, συγκεντρώνεται όλη η οικογένεια. Ο αρχηγός της οικογένειας αρχίζει με επισημότητα το κόψιμο της πίτας. Πρώτο κομμάτι του Χριστού, μετά του σπιτιού, κι ύστερα των παρευρισκόμενων. Σ' όποιου το κομμάτι βρεθεί το νόμισμα, εκείνος θα είναι και ο τυχερός της χρονιάς!

Το Ποδαρικό

Πολλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ακόμα και σήμερα ποιος θα κάνει ποδαρικό στο σπίτι τους, δηλαδή ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι τους τον καινούριο χρόνο.

'Έτσι, από την παραμονή λένε σε κάποιο δικό τους άνθρωπο, που τον θεωρούν καλότυχο και γουρλή, να έρθει την Πρωτοχρονιά να τους κάνει ποδαρικό. Πολλές φορές προτιμούν ένα μικρό παιδί για να κάνει ποδαρικό, γιατί τα παιδιά είναι αθώα και στην καρδιά τους δεν υπάρχει η ζήλια κι η κακία.Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που την ημέρα της Πρωτοχρονιάς δεν ανοίγουν την πόρτα σε κανέναν

γιατί είναι τόσο προληπτικοί που φοβούνται μην μπει  κάποιος και τους γρουσουζέψει για όλοι τη χρονιά!!!!!

Η Καλή Χέρα

Συνηθίζεται να δίνεται ένα χρηματικό ποσό σαν δώρο σε παιδιά που θα επισκεφτούν κάποιο σπίτι την Πρωτοχρονιά. Συνήθως πρόκειται για τα εγγόνια ή τα ανίψια.

Μερικές δεκαετίες παλιότερα, η «καλή χέρα» ήταν το μόνο δώρο που έπαιρναν τα παιδιά την Πρωτοχρονιά και σε πολλές περιπτώσεις ήταν απλά ένα κέρασμα μια κι ούτε χρήματα υπήρχαν πολλά, αλλά ούτε μαγαζιά με παιγνίδια.

 

Κρεμύδα για Γούρι

Το σκυλοκρέμμυδο ή κρεμύδα  είναι συνηθισμένο φυτό στην Κρήτη. Φυτρώνει άγριο και μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι. Τα ζώα δεν το τρώνε γιατί έχει δηλητήριο, που μπορεί να προκαλέσει δερματικό ερεθισμό από επαφή. Ακόμα και να το βγάλεις απ' τη γη και να το κρεμάσεις, δεν παύει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη. Ο λαός πιστεύει ότι αυτή τη μεγάλη ζωτική του δύναμη μπορεί να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα, γι' αυτό την πρωτοχρονιά κρεμούν σκυλοκρέμμυδο στα σπίτια τους.

Πρόκειται για αρχαίο έθιμο καλοτυχίας που αναφέρεται ήδη από τον 6 ο αιώνα π.Χ., αλλά σήμερα τείνει να εγκαταλειφθεί.

Στοιχεία απο το ίντερνετ..

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ