Έπειτα από ευρεία σύσκεψη που έγινε στο «Χάνι του Παττακού» - Στο επίκεντρο η Αρχαία Ελεύθερνα, η ιερά μονή Αρκαδίου και το υστερομινωϊκό νεκροταφείο Αρμένων
Της Στέλλας Μαθιουδάκη
Τα τρία μεγαλύτερα μνημεία του δήμου Ρεθύμνου, που είναι η ευρύτερη περιοχή της Αρχαίας Ελεύθερνας, η ιερά μονή Αρκαδίου, καθώς και το υστερομινωικό νεκροταφείο των Αρμένων και τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής για την επόμενη τουριστική σεζόν, μονοπώλησαν το ενδιαφέρον των μελών της επιτροπής τουριστικής ανάπτυξης του δήμου, κατά την πρόσφατη συνάντηση που είχαν με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Στη συνάντηση μάλιστα συμμετείχαν και τα μέλη του παγκρήτιου σωματείου ξεναγών, τα οποία έθεσαν επί τάπητος τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά τις επισκέψεις τους, στους αρχαιολογικούς χώρους.
Εξάλλου, παρόν στη συζήτηση ήταν και ο καθηγητής του
πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Σταμπολίδης, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομά του με την Αρχαία Ελεύθερνα, μιας και έχει αφιερωθεί στο ανασκαφικό έργο της νεκρόπολης. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σταμπολίδης, η ανάδειξη του πλούτου του αρχαιολογικού χώρου της περιοχής, εισέρχεται πλέον στην τελική ευθεία, καθώς οι εργασίες για το μουσείο πρόκειται να ξεκινήσουν στα τέλη του Φεβρουαρίου ή το αργότερο στις αρχές Μαρτίου.
Υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο έργο, χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ με το ποσό των 2,4 εκατομμυρίων ευρώ (+ ΦΠΑ) και βάσει σχετικής ρήτρας που υπάρχει στο συμβόλαιο με τον ανάδοχο, οι εργασίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε 400 ημερολογιακές ημέρες. Δηλαδή, σ’ ένα περίπου χρόνο, ο αρχαιολογικός χώρος, αλλά και το μουσείο θα είναι επισκέψιμα για το κοινό, που θα μπορεί να θαυμάσει τον πλούτο που έχει φέρει στο φως η ανασκαφική εργασία πολλών χρόνων.
Ο κ. Σταμπολίδης επίσης, επανέφερε στο τραπέζι της συζήτησης και το σοβαρό θέμα της φύλαξης, αλλά και της καθαριότητας της περιοχής, που από την πλευρά της η δημοτική αρχή προσανατολίζεται να τα αντιμετωπίσει με τις προσλήψεις των συμβασιούχων («πενταμηνιτών»), οι οποίοι αναμένεται να έρθουν στο δήμο και που στο διάστημα δέκα μηνών τουλάχιστον θα δώσουν λύση.
Χαρακτηριστικά το σημείο αυτό ο Νίκος Σταμπολίδης, παρατήρησε τα εξής: «Συζητήθηκε ένα φάσμα θεμάτων, που αναφέρονται στο πως οι υπηρεσίες πρέπει να συμπλέκονται, να επεξεργάζονται τα θέματα, να μην κάνει καθένας τα δικό του και στο τέλος να μη γίνεται τίποτα, για να μπορεί να προχωρήσει το έργο και να έχουμε και τουριστική αξιοποίηση, αλλά και να δούμε πως θα γίνουν οι χρήσεις των αρχαιολογικών ζωνών. Συζητήσαμε τι θα γίνει με το Αρκάδι, πως πρέπει να είναι ο περιβάλλων χώρος, αλλά και που θα είναι το πάρκινγκ.
Ωστόσο, η Ελεύθερνα θέλει τουλάχιστον έξι φύλακες για να ανοίξει ο χώρος. Ο δήμος θα πρέπει να δίνει εργασία από την άνοιξη μέχρι φθινόπωρο, όσο δηλαδή διαρκεί η τουριστική σεζόν, ώστε οι χώροι να είναι καθαροί. Άρα να υπάρχει σύμπραξη του πανεπιστημίου, του δήμου αλλά και των φορέων του τουρισμού για να μπορέσει αυτός ο τόπος, όπως είναι σήμερα αλώβητος, να παραμείνει έτσι και να είναι ένα υπόδειγμα σε όλο το νησί. Δεν έχει νόημα να τον ανοίξεις για να τον καταστρέψεις. Πρέπει να γίνει με συντεταγμένες».
Το μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας
Το εν λόγω μουσείο, όπως επανέλαβε ο κ. Σταμπολίδης, έχει χωροθετηθεί στο νοτιοδυτικό άκρο του αρχαιολογικού χώρου, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να βλέπει τα μνημεία και τις ανασκαφές αλλά και τον Ψηλορείτη. Το κτήριο, σύμφωνα με τη μελέτη θα μοιάζει σαν να αναδύεται από τη γη. Το μουσείο θα είναι ένας πολυχώρος προβολής και αποθήκευσης των εκθεμάτων με συνολικό εμβαδό 1.630 τ.μ, εκ των οποίων τα 900 τμ περίπου θα είναι ο ένας όροφος με το αίθριο και τα 730 τμ το υπόγειο-αποθήκες.
Στο μουσείο θα υπάρχει αίθουσα προβολών και στην είσοδο θα τοποθετηθούν οθόνες αφής, προκειμένου ο επισκέπτης να μπορεί γρήγορα και εύκολα να έχει πληροφορίες για τα εκθέματα. Επίσης, στο μουσείο θα υπάρχει και το κέντρο μελέτης (βιβλιοθήκη, γραφεία), καθώς και οι απαραίτητες υποδομές για τη λειτουργία του. Σε ότι αφορά στα αρχαιολογικά ευρήματα, που είναι περίπου 1.500, θα είναι χωρισμένα σε τρεις ενότητες.
Η πρώτη αφορά στο δημόσιο και ιδιωτικό βίο μέσα από τη διαχρονική ζωή της αρχαίας πόλης, η δεύτερη σε λατρείες και ιερά και η τρίτη στα ταφικά έθιμα και στις νεκροπόλεις.
Έτσι ο επισκέπτης, πέρα από τα αρχαία στις βιτρίνες, θα μπορεί να θαυμάσει σε ειδικούς αποθηκευτικούς χώρους από γυάλινες πόρτες άλλα 3.000 με 4.000 αντικείμενα. Επίσης προβλέπεται ανανέωση των εκθεμάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να προσελκύει συνεχώς το ενδιαφέρον του κοινού.
Ιερά μονή Αρκαδίου & Υστερομινωικό νεκροταφείο Αρμένων
Σε ότι αφορά στην ιερά μονή Αρκαδίου -που είναι μία από τις λίγες μονές στην Ελλάδα με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα- συμφωνήθηκε να επικαιροποιηθεί η μελέτη που θα δώσει λύση στο πρόβλημα στάθμευσης των τουριστικών λεωφορείων στον περιβάλλοντα χώρο του μοναστηριού.
Όμως, ιδιαίτερη αναφορά έγινε και για το υστερομινωικό νεκροταφείο των Αρμένων, όπου εκεί πάγιο αίτημα του σωματείου ξεναγών είναι η έλλειψη τουαλετών στο μνημείο. Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΚΕΔΗΡ, Πέπη Μπιρλιράκη - Μαμαλάκη, ο χώρος διαθέτει όλες τις απαραίτητες υποδομές από τουαλέτες έως και σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης, όμως αυτό που λείπει είναι το προσωπικό.
«Μέχρι σήμερα ενώ υπάρχουν οι τουαλέτες, δεν μπορούσαμε να έχουμε προσωπικό για τον καθαρισμό και ήταν κλειστές. Με το πρόγραμμα Κατσέλη που ο δήμος θα έχει επιπλέον προσωπικό, θα μπορεί να εξυπηρετήσει το χώρο.
Ωστόσο μόλις εντάχθηκε το συγκεκριμένο μνημείο στην κατηγορία μνημείων με εισιτήριο. Ο λόγος δηλαδή που το υπουργείο πολιτισμού δεν δικαιολογούσε προσωπικό, ήταν γιατί ήταν τόπος επισκεψιμότητας χωρίς εισιτήριο. Τώρα θα μπορέσουν να δικαιολογήσουν προσωπικό τουαλετών και φύλαξη. Φύλαξη, δε, γίνεται και με κάμερες που παρακολουθούν το νεκροταφείο», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Μπιρλιράκη.
