ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο πάντα επίκαιρος Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα «Η θαυμαστή μπαλωματού» από τον Θεατρικό Περίπλου

0

Ένας από τους πιο αγαπημένους θεατρικούς συγγραφείς και ποιητές σε παγκόσμιο επίπεδο, τυχαίνει να είναι κι ο Ισπανός Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Γόνος λαϊκής οικογένειας, γεννημένος το 1898 στον ισπανικό νότο, ήρθε από νωρίς σε επαφή με το λαό, τα έθιμα και τα τραγούδια του, πράγμα που τον επηρέασε σ’ όλη τη μετέπειτα λογοτεχνική παραγωγή του. Η δασκάλα μητέρα του, αλλά και η ίδια η κλήση του προς τα γράμματα, τον στρέφουν σε λαμπρές σπουδές. Με επιπλέον εφόδια την ευφυΐα του και την αγάπη του για το θέατρο, ο Λόρκα μπόρεσε να αναδειχτεί σύντομα σ’ ένα από τους πλέον δημοφιλής ποιητές στη Χώρα του, παρά το νεαρό της ηλικίας του.

Η ίδια η ισπανική κυβέρνηση αξιοποίησε τα πολυποίκιλα ταλέντα του και του ανάθεσε την επιμόρφωση του λαού, μέσα από θεατρικές παραστάσεις στις πόλεις αλλά και στην ύπαιθρο της Ισπανίας.

Δυστυχώς γι’ αυτόν βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, μια και ο γαμπρός του είχε εκλεγεί δήμαρχος Γρενάδας με το «Λαϊκό Μέτωπο» και σκόνταψε κι ο ίδιος, όπως και τρεις γενιές Ισπανών, στον ολοκληρωτισμό του στρατηγού Φράνκο.

Τον Αύγουστο του 1936, οι σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος έκοψαν το νήμα της ζωής του ποιητή και τον μετέτρεψαν σ’ ένα παγκόσμιο σύμβολο, σε ηλικία μόλις 38 χρόνων! Το αιώνιο σύμβολο της ομορφιάς που κομίζει η τέχνη, καθώς αντικρούεται με την ασχήμια της βαρβαρότητας. Το χυμένο αίμα του στο φαράγγι του Βιθνάρ της Γρενάδας, όπου εκτελέστηκε, έβαψε ανεξίτηλα την Ιστορία του πολιτισμού και δε στέγνωσε ποτέ.

Σήμερα ο ισπανικός λαός δοκιμάζεται σκληρά από τη λιτότητα (όπως και η Χώρα μας τα τελευταία τρία χρόνια), που έχει επιβάλει στην Ευρώπη ο πλούσιος βορράς και δη οι Γερμανοί. Ο νους και η καρδιά μας χτυπάει σ’ ολόκληρη τη δοκιμαζόμενη  Ευρώπη κι ο Λόρκα είναι ένα από τα δυνατότερα σύμβολα τόσο της ισπανικής όσο κι ολόκληρης της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Δεν είναι άσχετο ότι η ναζιστική Γερμανία είχε υποστηρίξει στρατιωτικά τον στρατηγό Φράνκο, τον δολοφόνο του ποιητή!

Αρκεί να θυμηθούμε εδώ την ισπανική πόλη Γουέρνικα, που μετατράπηκε σε παγκόσμιο σύμβολο όταν την ισοπέδωσαν δολοφονώντας τον πληθυσμό της οι «ιπτάμενοι κόνδορες» του Χίτλερ, καθώς τη βομβάρδισαν από αέρος.

Μελετώντας δε τη ζωή πλήθους ανθρώπων της τέχνης, βλέπουμε ότι σε πολλές των περιπτώσεων διακόπηκε βίαια. Ας το κρατήσουμε αυτό μέσα μας, σήμερα που ο ναζισμός χτυπά ξανά και τη δική μας πόρτα… Έτσι ο θεατρικός ποιητής της Ισπανίας, αυτός που αποτύπωσε στο έργο του τη λαϊκή λογοτεχνία και Παράδοση του τόπου του, όπως κάθε κλασικός ποιητής, είναι και παραμένει πάντα επίκαιρος!

Ο Λόρκα τυχαίνει να είναι ένας από τους πιο αγαπημένους ποιητές του φίλου σκηνοθέτη και ηθοποιού Θωμά Καντιφέ. Οδηγώντας χρόνια τώρα το σκάφος του «Θεατρικού Περίπλου», το άραξε πολλές φορές στα φωτεινά λιμάνια του Λόρκα. Στα απάνεμα και ποιητικά λιμάνια του ισπανικού νότου, που ευωδιάζουν ανθούς πορτοκαλιάς, εκεί που η αγάπη του ποιητή λούζεται στα νερά του Γουανταλκιβίρ και τ’ άνθη παίρνουν ομορφιά απ’ το λευκό κορμί της!

Να θυμίσουμε εδώ τους πανέμορφους αυτούς σταθμούς του «Περίπλου». Πρώτος ο «Δον Περλιμπλίν» το 1993, πριν 19 χρόνια! Η πανέμορφη «Γέρμα» το 2000, με την συγκλονιστική Τάνια Μπατζόγλου στον ομώνυμο ρόλο. «Το σπίτι της Μπερνάτα Άλμπα» το 2003, με τη θαυμάσια ερμηνεία της Αθανασίας Κώστα στον κεντρικό ρόλο και ασφαλώς τον «Ματωμένο Γάμο» το 2006, το αριστούργημα του Λόρκα και μια απ’ τις κορυφαίες στιγμές του «Περίπλου», με την ιδιαίτερα συγκινητική ερμηνεία της Νίκης Βορρέα στο ρόλο της μάνας!

Σήμερα Θωμάς και «Περίπλους», με τη «Θαυμαστή μπαλωματού», μας παρουσιάζουν μια ακόμα από τις πολυποίκιλες πτυχές του ταλέντου του μεγάλου ποιητή. Η «μπαλωματού» ανήκει σαφώς στις κωμωδίες του Λόρκα. Γραμμένη στα 1935, στο θρίαμβο της Δημοκρατίας στην Ισπανία, τότε που τα σύννεφα του εμφυλίου δεν είχαν ακόμα φανεί. Το δροσερό πνεύμα της κωμωδίας αυτής, μας μεταφέρει σε μια πόλη της ισπανικής υπαίθρου της εποχής του μεσοπολέμου και στις διαπροσωπικές σχέσεις των κατοίκων του.

Σε μια πρώτη βιαστική ανάγνωση το έργο, πέρα από τη διάχυτη ιλαρότητα που το περιβάλει, φαίνεται να μην υπόσχεται τίποτα άλλο. Όμως, μια προσεκτικότερη μελέτη φέρνει στην επιφάνεια όλες εκείνες τις σχέσεις που χαρακτηρίζουν τις μικρές και κλειστές κοινωνίες και μοιραία κάνουν προβολή αυτών των σχέσεων σε κάθε κλειστή κοινωνία. Γράφε την κοινωνία του Ρεθύμνου…

Η «μπαλωματού» του Λόρκα είναι μια νεαρή γυναίκα με παιδική αθωότητα. Ζει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη και έχει παντρευτεί ένα ηλικιωμένο άντρα. Φήμες της γειτονιάς έχουν διαδώσει στην πόλη ότι η μπαλωματού δεν κρατά τη συζυγική πίστη, αλλά σέρνεται με όποιο παλικάρι περάσει απ’ την πόρτα της. Ο σύζυγός της απελπισμένος την εγκαταλείπει και η ίδια μετατρέπει το σπίτι της σε ταβέρνα για να επιβιώσει οικονομικά. Παρόλα αυτά δεν προδίδει τον άντρα που την εγκατέλειψε και μένει πιστή στον όρκο του γάμου της. Ας οργιάζουν οι φήμες ότι η μπαλωματού είναι μια έκλυτη γυναίκα, χωρίς ηθικούς φραγμούς. Η ίδια περιμένει, ως άλλη Πηνελόπη, τον άντρα της, φυλάγοντας τη συζυγική πίστη. Τελικά αυτός επιστρέφει και η ζωή συνεχίζεται όπως και πρώτα…

Σε πολλές των περιπτώσεων κρίνουμε πρόσωπα με βάση τις φήμες που κυκλοφορούν γι’ αυτά και όχι την πιθανή πραγματική επαφή που οφείλουμε να έχουμε μαζί τους πριν αποφανθούμε για οτιδήποτε. Και το χειρότερο όλων αναπαράγουμε τις φήμες αυτές, σε σημείο που να εγείρεται μια πραγματική ψιθυρολογία που διογκώνει ή και κατασκευάζει γεγονότα που στην πραγματικότητα δεν υφίστανται ή δεν υπήρξαν ποτέ! Θυμίζει κάτι η παραπάνω παρατήρηση για το σύγχρονο Ρέθυμνο; Ας το αφήσουμε καλύτερα χωρίς σχόλιο…

Με την παράστασή του αυτή ο Θωμάς, με αφορμή το θαυμάσιο έργο του Λόρκα, θίγει μέσα από την τέχνη απόλυτα ενεστώσες καταστάσεις. Αυτό επιδιώκει και σε ό,τι μας έχει προτείνει 23 χρόνια τώρα και αυτός είναι και ο βασικός λόγος που αξίζει της προσοχής αλλά και της υποστήριξής μας. Γιατί μέσα από το ιλαρό κλίμα που μας μεταφέρει η εν λόγω παράσταση, της οποίας έτυχε να παρακολουθήσω δοκιμή, αναγνωρίζουμε καταστάσεις που έχουν να κάνουν με την οικονομική κρίση και το νέο πρόσωπο που φασισμού στη σύγχρονη Ευρώπη αλλά και καταστάσεις που έχουν να κάνουν με τη δική μας πόλη και ό,τι πρόσφατα βιώσαμε.

Προτρέπουμε φίλους και γνωστούς να δώσουν το παρόν στην παράσταση. Ο χρόνος που θα αφιερώσουν θα είναι στην κυριολεξία μια «ψυχαγωγία», μια αγωγή ψυχής, κόντρα στον σύγχρονο κόσμο της μιζέριας και της σκουντούφλας και της έλλειψης πολιτιστικών προτάσεων και προοπτικών. Κλείνοντας θα αναφερθώ στους συντελεστές της παράστασης, στους πολύτιμους συνεργάτες του Θωμά, που μας υπόσχονται ακόμα μια φορά να σηκώσουν το Λόρκα ως τ’ αστέρια.

Σκηνοθεσία: Θωμάς Καντιφές

Μουσική*: Αντώνης Ζαχαράκης

Διδασκαλία Ηθοποιών - Χορογραφίες : Μαρία Καντιφέ

Τραγούδι: Ελένη Αλμπαντάκη, Άρτεμη Καυκαλάκη, Διονυσία Ζαχαράκη, Ζαχαρίας

Ζαχαράκης

Σκηνικά – Κοστούμια: Μίλτος Εμμανουήλ

Φωτισμοί: Έλενα Πατσαχάκη

Χειρισμός Ήχου: Εύη Καννά

Κατασκευές: Η ομάδα

Φωτογραφίες: Γιώργος Γαβαλάς

Αφίσα: Θανάσης Παπαθανασίου

Τη Διασκευή του κειμένου της παράστασης έκανε ο Θωμάς Καντιφές, πάνω στη μετάφραση του Αλέξη Σολωμού.

*Ένα από τα μουσικά κομμάτια της παράστασης έχει γράψει ο Ζαχαρίας Ζαχαράκης.

Τους στίχους στο κομμάτι του φινάλε «Εγώ Εδώ», έχει γράψει ο Θωμάς Καντιφές.

Παίζουν:

Παιδί: Γιώργος Μαρκουλιδάκης

Μπαλωματού: Ελένη Αλμπαντάκη

Μπαλωματής: Κώστας Μαμαλάκης

Δήμαρχος: Πάνος Αντωνιάδης

Δον Κότσυφας: Γρηγόρης Καρούζος

Παλικάρι με το τριαντάφυλλο: Βάιος Ντάφος

Παλικάρι με το μαντήλι: Θωμάς Καντιφές

Κόκκινη Γειτόνισσα: Αρχανιώτου Μαρία

Κίτρινη Γειτόνισσα: Σοφία Καλοκύρη

Άσπρη Γειτόνισσα: Ανδρομάχη Σαπουντζή

Μενεξεδί Γειτόνισσα: Τίνα Τσιμπίδη

Αντικαταστάτρια διανομής: Άννα Τζανιδάκη

Καλή παράσταση παιδιά και καλή δύναμη.

Πάντα υγεία, ώστε να φτιάχνεται τις τόσο απαραίτητες δημιουργικές οάσεις στην πολιτιστική έρημο που ζούμε.

Γιώργης Καλογεράκης

Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής

Ημερομηνίες Παραστάσεων:

Μέρι 4 Ιουνίου

Κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα

Ώρα: 9.00μ.μ.

Κουρμούλη 127, Ρέθυμνο

Τηλ. Κρατήσεων: 6945458516

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ