Γράφει ο Ευριπίδης Μπίλλης
Τ. Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ
Οι συγγραφείς σχολικών βιβλίων του «Σόρος» (θυμίζω μερικούς, Ρεπούση, Κουλούρη, Βερέμης και σία) ξαναχτύπησαν.
Στο βιβλίο Γεωγραφίας της 6ηςΔημοτικού προσβάλλουν πονηρά και βάναυσα στα μάτια των μικρών Ελλήνων μαθητών τη μνήμη των ηρώων του ολοκαυτώματος της Ι. Μονής Αρκαδίου. Δείτε κατωτέρω πως:
Μετά το κείμενο για όποιον δεν γνωρίζει την ιστορία του ολοκαυτώματος της Ι.Μονής Αρκαδίου υπάρχει μικρή αναφορά στη σπάνια πράξη ηρωισμού για την ελευθερία των θυσιασθέντων τότε Ελλήνων.
Από τη στήλη ελεύθερα & επώνυμα της εφημερίδας Ρέθεμνος της 11/8/2012 και από το άρθρο του Γιώργη Παπαδόσηφου «Μάθε παιδί μου γράμματα! Δάσκαλε που δίδασκες…!», σχετικό με το βιβλίο της Γεωγραφίας της Στ Δημοτικού (Μαθαίνω για τη γη) και τα απαράδεκτα που υπονοεί για το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου.
……… «Πριν καλά-καλά ξεχαστεί ο … περίφημος συνωστισμός (Μικρασιατική Καταστροφή 1922) που είχε γραφεί στο βιβλ.ίο ιστορίας της Στ Δημοτικού, προέκυψε τώρα θέμα με δεύτερο σχολικό βιβλίο. Αυτή τη φορά στο βιβλίο Γεωγραφίας (Μαθαίνω για τη γη) της Στ Δημοτικού.
Στο κεφάλαιο 19 (Γλώσσες και Θρησκείες) και συγκεκριμένα στη σελίδα 70, αναφερόμενο στο θρησκευτικό φανατισμό και τις κοινωνικές προεκτάσεις που λαμβάνει, παρουσιάζει την εικόνα της Ι. Μονής Αρκαδίου!!
Αναλυτικά σε παράθεμα του κεφαλαίου αυτού που ασχολείται με τις θρησκείες του κόσμου, γίνεται διεξοδική αναφορά στον θρησκευτικό φανατισμό π[ου «οδηγεί σε υπερβολές, καταστροφές, στην απώλειαζωής ανθρώπων ακόμη και σε πολέμους μεταξύ διαφορετικών κρατών» και συνεχίζει με παραδείγματα θρησκευτικού φανατισμού όπως ο θάνατος στην πυρά κατά το Μεσαίωνα, η Ιερά εξέταση, οι Σταυροφορίες, το Τζιχάντ των μουσουλμάνων».Καλά ως εδώ.
Στο δεξιό μέρος του κειμένου αυτού είναι τυπωμένη η εικόνα της Ι. Μονής Αρκαδίου δημιουργώντας άμεσα στα εύπλαστα παιδικά μυαλά των μαθητών της Στ Δημοτικού την εντύπωση πως η εθελοθυσία και το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου ήταν αποτέλεσμα θρησκευτικού φανατισμού ενάντια; Στους Μουσουλμάνους Τούρκους και .όχι υπέρτατη πράξη θυσίας για ελευθερία και αποτίναξη του ξένου ζυγού.
Συνδέει άμεσα εν ολίγοις τις πράξεις τουΓιαμπουδάκη, του ηγουμένου Γαβριήλ και των άλλων μαρτύρων του Αρκαδικού δράματος με αυτά της Ιεράς Εξέτασης, των Σταυροφοριών ή ακόμα χειρότερα με αυτό του θρησκευτικού πολέμου για τη διάδοση του Ισλάμ (Τζιχάντ).
Η ταύτιση που γίνεται μεταξύ κειμένου(θρησκευτικός φανατισμός) και εικόνας (Αρκάδι) προκαλεί τουλάχιστον απορίες και σκεπτικισμό ιδιαίτερα σε βιβλία δημοτικού σχολείου, που απευθύνονται σε μικρούς μαθητές και έχουν σκοπό τη δημιουργία εκπαιδευτικών βάσεων για το μέλλον.
Ο συσχετισμός αυτός του ακραίου θρησκευτικού φανατισμού με το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου (ιδιαίτερα για το Ρέθυμνο) δημιουργεί αλγεινές εντυπώσεις, αν δηλαδή πρόκειται για εσκεμμένη – προκλητική και ανιστόρητη πράξη ή απλά για μια ακόμη άστοχη και ;ανούσια παρεξήγηση.
Επιπλέον, το βιβλίο προτρέπει τους μαθητές να θυμηθούν από την ιστορία και άλλες περιπτώσεις, κατά τις οποίες οι άνθρωποι με την πίστη τους έχουν κάνει τον κόσμο καλύτερο ή με το φανατισμό τους έχουν φέρει την καταστροφή. Άρα ύστερα από τον συσχετισμ’ό με το Αρκάδι της φωτογραφίας του βιβλίου οι μικροί μαθητές που θα κατατάξουν την εθελουσία - ηρωική πράξη των προγόνων μας στο Αρκάδι.
Ας ελπίσουμε η εν λόγω, εσκεμμένη πράξη να αποκατασταθεί άμεσα, για να μην αλλοιωθεί πλέον άλλο η ιστορική αλήθεια στα μάτια των μελλοντικών γενεών, αλλά και για να αποδώσουμε τις δέουσες τιμές και μνείες στους ήρωες του Αρκαδίου ! Οι ιστορικές ανακρίβειες τύπου «συνωστρισμού»από όπου και αν παρέχονται πρέπει να μας προβληματίσουν όλους μας !»
Για την αντιγραφή
Ευριπίδης Μπίλλης
Τ. Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ
Το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου
Κορυφαία πράξη του απελευθερωτικού αγώνα των Κρητών, σύμβολο ηρωισμού και θυσίας. Είναι το σημαντικότερο επεισόδιο της Κρητικής Επανάστασης του 1866.
Η κακοδιοίκηση και η καταπίεση της τουρκικής διοίκησης ανάγκασε την Παγκρήτια Συνέλευση που συνήλθε στα Χανιά να αποστείλει στις 14 Μαΐου 1866 αναφορά στον Σουλτάνο με μια σειρά αιτημάτων. Συγκεκριμένα, ζητούσε: βελτίωση του φορολογικού συστήματος, σεβασμό της χριστιανικής θρησκείας, αναγνώριση του πληθυσμού να εκλέγει ελεύθερα τους δημογέροντές του και τη λήψη μέτρων για την οικονομική ανάπτυξη του νησιού.
Παράλληλα, απέστειλε μυστικό υπόμνημα προς τους μονάρχες της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, με το οποίο τους καλούσε να ενεργήσουν για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα ή να μεσολαβήσουν στη χορήγηση από τον Σουλτάνο «Οργανικού Νόμου». Στη συγκέντρωση αυτή συμμετείχε και ο Γαβριήλ Μαρινάκης, ηγούμενος της Μονής Αρκαδίου, που ήταν το επαναστατικό κέντρο της περιοχής Ρεθύμνης.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις αδιαφόρησαν, ενώ η ελληνική κυβέρνηση δήλωνε ουδετερότητα και δεν πήρε ανοιχτά το μέρος των επαναστατών. Μόνο η Ρωσία κινήθηκε δραστήρια, χάρη στους υποπροξένους της στο νησί Ιωάννη Μιτσοτάκη και Σπυρίδωνα Δενδρινό.
Μη αναμένοντας βοήθεια από πουθενά, οι Κρητικοί αποφάσισαν να ξεσηκωθούν μόνοι τους και ύψωσαν τη σημαία της Επανάστασης στις 21 Αυγούστου 1866, με το σύνθημα «Ένωσις ή Θάνατος» και αρχηγούς τον Ιωάννη Ζυμβρακάκη στα Χανιά, τον Ελλαδίτη συνταγματάρχη Πάνο Κορωναίο στο Ρέθυμνο και τον Μιχαήλ Κόρακα στο Ηράκλειο. Στην Ελλάδα συγκροτήθηκαν εθελοντικές ομάδες, που βοήθησαν τους Κρητικούς, με χρήματα, τρόφιμα και άλλα εφόδια.
Ο Σουλτάνος θορυβήθηκε από την εξέγερση και έστειλε στις 30 Αυγούστου 1866 τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά, με εντολή να την καταστείλει, αφού προηγουμένως είχε απορρίψει τα αιτήματα των Κρητικών. Ο Πασάς έφερε το προσωνύμιο Γκιριτλί (Κρητικός), επειδή είχε συντελέσει στην κατάπνιξη της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Πρώτα προσπάθησε να καλοπιάσει τους επαναστάτες και να τους πείσει να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Όταν αυτοί αρνήθηκαν, αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή το στρατιωτικό του σχέδιο για την κατάπνιξη της επανάστασης.
Τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο προέβη σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή των Χανίων και στη συνέχεια στράφηκε προς το Ρέθυμνο και τη Μονή Αρκαδίου, όπου ήταν η έδρα της τοπικής επαναστατικής επιτροπής, αποθήκη πολεμοφοδίων και τροφίμων, καθώς και καταφύγιο πολλών χριστιανών. Ο Μουσταφά Πασάς έφθασε έξω από το μοναστήρι το απόγευμα της 6ης Νοεμβρίου 1866. Στη διάθεσή του είχε 15.000 άνδρες (Τούρκους, Αλβανούς, Αιγυπτίους και Τουρκοκρητικούς) και ισχυρό πυροβολικό. Στη Μονή βρίσκονταν 966 άνθρωποι, από τους οποίους μόνο 250 μπορούσαν να πολεμήσουν. Επικεφαλής των αγωνιστών του Αρκαδίου ήταν ο πελοποννήσιος ανθυπολοχαγός Ιωάννης Δημακόπουλος και ο ηγούμενος Γαβριήλ.
Οι προτάσεις προς παράδοση απορρίφθηκαν από τους πολιορκημένους και το πρωί της 8ης Νοεμβρίουάρχισαν οι εχθροπραξίες. Οι Οθωμανοί, παρά τις λυσσαλέες επιθέσεις τους, δεν κατάφεραν να καταλάβουν τη Μονή την πρώτη μέρα. Το βράδυ ζήτησαν ενισχύσεις και μετέφεραν ένα μεγάλο πυροβόλο από το Ρέθυμνο. Την επομένη, 9 Νοεμβρίου, άρχισε το δεύτερο κύμα της επίθεσης. Νωρίς το απόγευμα γκρεμίστηκε το δυτικό τείχος της Μονής από τις βολές του πυροβόλου και οι επιτιθέμενοι εισέβαλαν στο μοναστήρι, αρχίζοντας τη μεγάλη σφαγή.
Στη μπαρουταποθήκη της μονής γράφτηκε η τελευταία πράξη του δράματος και μία ακόμα ένδοξη σελίδα της ελληνικής ιστορίας. Ο Κωστής Γιαμπουδάκης ή κατ' άλλους ο Εμμανουήλ Σκουλάς την ανατίναξε, σκορπίζοντας το θάνατο, όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους εισβολείς. Αμέσως μετά, οι Τουρκοκρητικοί και οι Αλβανοί όρμησαν και κατέσφαξαν όσους είχαν διασωθεί, ενώ έκαψαν τον ναό και λεηλάτησαν τα ιερά κειμήλια.
Από τους Έλληνες που βρίσκονταν στη Μονή, μόνο 3 ή 4 κατόρθωσαν να διαφύγουν, ενώ περίπου 100 πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Μεταξύ αυτών και ο Δημακόπουλος, που εκτελέστηκε λίγο αργότερα. Ο ηγούμενος της Μονής Αρκαδίου Γαβριήλ Μαρινάκης είχε σκοτωθεί πριν από την ανατίναξη της μπαρουταποθήκης. Οι νεκροί και τραυματίες του Μουσταφά ανήλθαν σε 1.500 ή σε 3.000, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς.
Το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου, όπως είχε συμβεί με την καταστροφή των Ψαρών και την Έξοδο του Μεσολογγίου, συγκίνησε όλο τον χριστιανικό κόσμο κι ένα νέο κύμα φιλελληνισμού δημιουργήθηκε στην Ευρώπη. Σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι και ο Βίκτωρ Ουγκώ, πήραν θέση υπέρ του Κρητικού Αγώνα και ξένοι εθελοντές έσπευσαν να ενισχύσουν από κοντά την Επανάσταση. Σημαντικές ήταν και οι χρηματικές συνεισφορές από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, με προεξάρχοντα τον φιλέλληνα Σαμουήλ Χάου.
Η Κρητική Επανάσταση φυλλορρόησε τον Ιανουάριο του 1869, αλλά ο Σουλτάνος δεν μπόρεσε να καθυποτάξει ολοκληρωτικά τους Χριστιανούς της Κρήτης. Έτσι, υπό την πίεση των Μεγάλων Δυνάμεων αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον «Οργανικό Νόμο» (3 Φεβρουαρίου 1868), ένα είδος Συντάγματος, που προέβλεπε προνόμια για τους χριστιανούς και καθεστώς ημιαυτονομίας για το νησί. Η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα πήρε αναβολή για το 1912.
