Ανήμπορη η πολιτεία να ελέγξει τη «συνήθεια» της ζωοκλοπής
Ο «νόμος της σιωπής» επιτείνει το φαινόμενο που μαστίζει την ύπαιθρο του νομού μας
Γράφει ο Νίκος Πολιουδάκης
Ρέθυμνο 2012. Μπορεί οι εποχές κατά το κοινώς λεγόμενο να έχουν αλλάξει, όμως κάποια πράγματα όχι. Κι όχι απλώς δεν έχουν αλλάξει, αλλά αντιθέτως παίρνουν διαστάσεις προς το χειρότερο. Ο λόγος, για το φαινόμενο της ζωοκλοπής που όχι απλώς συνεχίζεται, αλλά έχει αυξητικές τάσεις στην ύπαιθρο του νομού μας, με την πολιτεία να μην μπορεί να ελέγξει το φαινόμενο και με το «νόμο της σιωπής» από τα θύματα και τους γνώστες των περιστατικών να επιτείνουν τη μάστιγα. Μια μάστιγα πραγματικά, διότι η ζωοκλοπή παραδοσιακά στην παλιά Κρήτη μπορεί να σήμαινε «παλικαριά» και το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό οι παλαιότεροι, σήμερα όμως δεν αποτελεί τίποτα άλλο από ένα αδίκημα άξιο τιμωρίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το φαινόμενο της ζωοκλοπής στα ενδότερα του νομού Ρεθύμνου έχει αυξηθεί τον τελευταίο καιρό, αν και τα σχετικά περιστατικά δεν καταγγέλλονται πάντα από τα θύματα. Πρόκειται για ένα «ειδικό» έγκλημα, το οποίο συμβαίνει μεταξύ των κτηνοτρόφων και έχει επικρατήσει η νοοτροπία ότι μπορεί το θύμα να καταφέρει να πάρει πίσω μέρος από τα κλεμμένα πχ αιγοπρόβατα, χωρίς να προσέρχεται στις αρχές για καταγγελία.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα συναντάται στον όγκο του Ψηλορείτη, από τον κάτω Μυλοπόταμο, μέχρι την πλευρά που πιάνει τον τ. Δ. Αρκαδίου και την επαρχία Αμαρίου, ενώ περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί και στην περιοχή του Αγίου Βασιλείου από το Σπήλι και κάτω. Ακόμη όμως και σε χωριά-προάστια του Ρεθύμνου έχουν υπάρξει περιπτώσεις. Από τη μεριά τους οι αστυνομικές αρχές δρουν όταν καταγγελθεί ένα περιστατικό και μέσω προανάκρισης προσπαθούν να διευθετήσουν τις υποθέσεις, ωστόσο επειδή ο παθών δε βρίσκεται πάντα μαζί στις αστυνομικές έρευνες για την ανίχνευση των κλεμμένων ζώων, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη η προσπάθεια εύρεσή τους από τους πραγματοποιούντες την έρευνα εντοπισμού. Για παράδειγμα, σε μία έρευνα ενός κοπαδιού προβάτων του Χ ιδιοκτήτη δεν είναι καθόλου εύκολο να εντοπιστούν τα ζώα που εκλάπησαν και ανήκουν στον καταγγέλλοντα, καθώς τα πρόβατα ως είναι φυσικό, μοιάζουν το ένα με το άλλο.
Πληροφορίες, επίσης, μιλούν για «τύπους», που υπάρχουν σε χωριά και οι οποίοι επιδεικνύουν σε ζωοκλέφτες από άλλες περιοχές το που να χτυπήσουν. Την ίδια στιγμή η έλλειψη της κρατικής μηχανής είναι εμφανής, καθώς οι λιγοστές περιπολίες στις «ευαίσθητες» περιοχές, όπου παρατηρείται το φαινόμενο της ζωοκλοπής δεν επαρκούν. Ωστόσο, επιπροσθέτως θύματα και γνώστες των περιστατικού τηρούν το νόμο της σιωπής μην καταγγέλλοντας τα αδικήματα και επιτείνοντας έτσι το φαινόμενο.
Το έγκλημα της ζωοκλοπής, ωστόσο, θεωρείται πλημμέλημα και μόνο αν συμβαίνει κατά συρροή πχ και υπό άλλες προϋποθέσεις (βλ. παρακάτω) μπορεί να αποτελέσει κακουργηματική πράξη. Όπως σχολιάζει γνώστης του φαινομένου, συνήθως ποτέ δεν οδηγείται η πράξη στο βαθμό του κακουργήματος, αναφέροντας: «Περνάει πολύ καιρός για να εκδικαστούν οι υποθέσεις, ενώ μπαίνουν στη μέση οι ‘‘μεσίτες’’, αυτοί που κάνουν το «φτιαγμό», που λέμε στην Κρήτη, και στις περισσότερες περιπτώσεις ο παθών ανακαλεί την καταγγελία του και τελειώνει εκεί το θέμα».
Ακολουθεί το τι προβλέπεται για το αδίκημα της ζωοκλοπής, σύμφωνα με τη νομοθεσία (περιλαμβάνεται και η περίπτωση της ζωοκτονίας):
*Όπου φυλάκιση = πλημμέλημα, όπου κάθειρξη = κακούργημα
«Ν. 1300/82 (ΦΕΚ Α'129) : Μέτρα για την πρόληψη και την καταστροφή της ζωοκλοπής και ζωοκτονίας
Άρθρο 1
1. Ζωοκλοπή. Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή (…) τιμωρείται η κλοπή ίππων, όνων, ημιόνων, βοοειδών, βουβαλοειδών, αιγοπροβάτων, χοίρων και κυψελών μελισσών ή του περιεχομένου τους.
2. Ζωοκτονία. Με τις ίδιες ποινές τιμωρείται η θανάτωση, με πρόθεση, ζώων της προηγούμενης παραγράφου καθώς και η καταστροφή ή βλάβη κυψελών μελισσών ή του περιεχομένου τους.
3. Αν η πράξη της ζωοκλοπής ή της ζωοκτονίας έχει ως αντικείμενο ζώα που βρίσκονται στον περίβολο ή σε στεγασμένο χώρο της οικίας του ιδιοκτήτη τους ή σε ειδικό για τη φύλαξη αυτών περιφραγμένο χώρο ή αν τα ζώα χρησιμοποιούνται για τη διατροφή της οικογένειας του ιδιοκτήτη τους επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών.
Άρθρο 2
Αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα, η ζωοκλοπή ή η ζωοκτονία τιμωρούνται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών και χρηματική ποινή (…) στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. Αν έγινε από δύο ή περισσότερα άτομα, από κοινού.
β. Αν κατά την τέλεση της πράξης χρησιμοποιήθηκε βία ή απειλή βίας ή άλλη παράνομης πράξης ή έγινε χρήση των μέσων αυτών για τη διατήρηση της κατοχής των κλεμμένων ή θανατωμένων ζώων.
γ. Αν ο δράστης (αυτουργός ή συμμέτοχος) οπλοφορούσε.
δ. Αν ο δράστης είναι κρεοπώλης, εστιάτορας, διευθυντής ξενοδοχείου και δημόσιων γενικά κέντρων ή άλλος επαγγελματίας συναφών με τα παραπάνω επαγγελμάτων.
Άρθρο 3
1. Με τις ποινές της παρ. 1 του άρθ. 1 του νόμου αυτού τιμωρείται όποιος, με πρόθεση, κρύβει, αγοράζει, παίρνει ως ενέχυρο, ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο δέχεται ζώα ή σφάγια ή μέρη από σφάγια που προέρχονται από ζωοκλοπή ή ζωοκτονία ή μεταβιβάζει σε άλλον την κατοχή τους ή συνεργεί στη μεταβίβασή τους.
2. Αν ο υπαίτιος επιχειρεί τις παραπάνω πράξεις ως επάγγελμα, η από συνήθεια, ή η ζημιά που προκλήθηκε στον παθόντα είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, τότε επιβάλλονται οι ποινές του άρθ. 2 αυτού του Νόμου.
3. Ζώα που προέρχονται από ζωοκλοπή κατάσχονται και αποδίδονται στον ιδιοκτήτη τους προσωρινά από την Αστυνομική Αρχή και οριστικά ύστερα από απόφαση του Εισαγγελέα. Αν όμως ο ιδιοκτήτης του ζώου είναι άγνωστος, το ζώο παραδίνεται για φύλαξη σε μεσεγγυητή που για την τύχη του αποφασίζει το Δικαστήριο.
4. Ολόκληρα σφάγια ή μέρη από σφάγια που προέρχονται από ζωοκλοπή ή ζωοκτονία κατάσχονται και αποδίδονται στον ιδιοκτήτη του ζώου, αν είναι γνωστός. Σε κάθε άλλη περίπτωση εκποιούνται με πρόχειρο διαγωνισμό με φροντίδα της Αστυνομικής Αρχής. Το προϊόν της εκποίησης κατατίθεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και το Δικαστήριο αποφασίζει για την τύχη του».
