Γράφει ο Γιάννης Μποτονάκης, Ασφαλιστικός Σύμβουλος
Η αλήθεια μέσα από δημοσιεύματα της εποχής
Μεγάλες συζητήσεις έχουν γίνει ανά περιόδους για το ζήτημα της σημαίας της Κρητικής Πολιτείας. Οι μεγαλύτερες εξ αυτών έχουν να κάνουν με το τι σήμαινε το κόκκινο τετράγωνο με το λευκό αστέρι κι αν οι Κρητικοί την αποδέχονταν ως σημαία τους. Αυτό ερευνούμε σήμερα μέσα από δημοσιεύματα της εποχής εκείνης.
Κατ’ αρχήν, δεν υπήρχε κανένα θέμα με τη σημαία, μέχρι που πριν κάποια χρόνια προέκυψε από το πουθενά ζήτημα δήθεν δημοψηφίσματος. Κάποιοι διέδωσαν πως το 2013 που συμπληρώνονταν τα 100 χρόνια της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, οι Κρητικοί μέσω δημοψηφίσματος θα αποφάσιζαν αν η Κρήτη θα παρέμενε στην Ελλάδα ή αν θα αποσχιζόταν δημιουργώντας ένα ανεξάρτητο κράτος. Δεν θα μείνουμε στο πόσο αληθεύουν όλα, καθώς όντως δεν υπήρχε ποτέ θέμα δημοψηφίσματος. Την περίοδο αυτή λοιπόν, που φούντωναν οι συζητήσεις έκανε ξανά την εμφάνισή της η επίσημη σημαία της Κρητικής Πολιτείας. Η σημαία αυτή ήταν μία παραλλαγή της ελληνικής σημαίας του 1822. Ένας λευκός σταυρός χώριζε τη σημαία σε τέσσερα τετράγωνα, από τα οποία τα τρία ήταν γαλάζια, ενώ το πρώτο ήταν κόκκινο με ένα λευκό άστρο στο κέντρο. Η σημαία έγινε της μόδας, κυκλοφόρησε σε μπλουζάκια και αυτοκόλλητα, ενώ έφτασε μέχρι τη Βουλή, όταν μαθητές σε σχολική εκδρομή την επισκέφτηκαν φορώντας τέτοια μπλουζάκια. Επίσης, σάλος έγινε, όταν σε διαφημίσεις δύο μεγάλων εταιρειών, της Vodafone και της Ryan Air, εμφανίστηκε η σημαία και όταν οι υπεύθυνοι έσπευσαν να διορθώσουν την καταλάθως (;) γκάφα τους, ήταν πλέον αργά.
Τι σήμαινε όμως, το αστέρι στο κόκκινο φόντο;
Αυτό που οι περισσότεροι γνωρίζουμε είναι πως συμβόλιζε την υποταγή στην Οθωμανική πύλη και το ένα τέταρτο των Τούρκων στον πληθυσμό του νησιού. Αυτοί που επανέφεραν το ζήτημα, υποστήριζαν ότι συμβόλιζε το αίμα του Κρητικού λαού που χύθηκε στους αγώνες για την ανεξαρτησία. Ας δούμε δύο κατατοπιστικά δημοσιευμένα ποιήματα της εποχής που θα μας διαφωτίσουν.
Το πρώτο ποίημα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ο Αγών» στις 31 Δεκεμβρίου 1907 με τον τίτλο «Ευχή στην πατρίδα». Η «Ευχή στην πατρίδα» είναι μια ξεκάθαρη ευχή για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Σε όλες τις στροφές του ποιήματος γίνεται λόγος για την αγωνία των Κρητικών και της «μοναχοθυγατέρας» Κρήτης που τη χωρίζουν από τη «μητέρα» Ελλάδα. Στην έκτη στροφή γίνεται αναφορά στη σημαία:
Γιατί εις τη γαλάζια μας τ’ αλλόθρησκο αστρουλάκι;
Ως πότε θα σταλάζουνε στα στήθια σου φαρμάκι;
Είναι εμφανές λοιπόν, τι σήμαινε αυτό το αστέρι. Το αλλόθρησκο αστρουλάκι είναι και το αστέρι που υπάρχει στη σημαία της Τουρκίας και τα στήθια της Κρήτης στάζουν φαρμάκι από την ύπαρξή του στη σημαία της Ελλάδας.
Αυτό το ποίημα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ελλάς» στις 20 Μαΐου 1905. Είναι ένα ποίημα του τυφλού ποιητή Μηνά Τραμπακουλόπουλου με τίτλο «Η σημαία μας» που μιλάει για το γεγονός της υποστολής της ελληνικής σημαίας από τα δημόσια καταστήματα των Χανίων που έγινε στις 26 Απριλίου από τα διεθνή στρατεύματα των εγγυητριών δυνάμεων. Το ποίημα αυτό το απήγγειλε ο ίδιος κατά τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την υποστολή. Το συγκεκριμένο ποίημα αναφέρεται στα κατορθώματα των Ελλήνων κατά την επανάσταση του 1821 και μιλάει με λόγια θαυμασμού για την ελληνική γαλανόλευκη σημαία. Αυτό απαντάει και στο ερώτημα για το ποια σημαία αναγνώριζαν οι Κρητικοί ως εθνικό σύμβολο.
Από τα δύο ποιήματα φαίνεται πως οι Κρητικοί της εποχής εκείνης ποτέ δεν αναγνώρισαν τη σημαία αυτή ως σημαία τους, η οποία χρησιμοποιούταν μόνο από το επίσημο κράτος. Γίνεται εμφανές στο πρώτο ποίημα ότι το άστρο στο κόκκινο φόντο σήμαινε την Οθωμανική επικυριαρχία, ενώ στο δεύτερο ποίημα φαίνεται πως η σημαία που οι Κρητικοί αναγνώριζαν και ποθούσαν να δουν στο νησί ήταν η γαλανόλευκη και αυτό πέτυχαν με αγώνες και αίμα το 1913.
