Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.
(Α μέρος)
Γράφει η Βλάσια Μιχαηλίδου - Τριπολιτάκη
Φιλολόγου, Ιστορικού M.Sc.
Μια μεγάλη αλήθεια δια στόματος ενός σπουδαίου βασιλιά, στρατηγού και φορέα του ελληνικού πνεύματος και πολιτισμού στον αρχαίο κόσμο. Γραμματικά, το ζην είναι απαρέμφατο του ρήματος ζῶ (επιβιώνω, υπάρχω) και προσθέτοντας το επίρρημα εὖ δηλώνουμε την καλή ζωή. Ερμηνευτικά, πολλά μπορεί να γραφούν για τη σημασία του ευ ζην, ανάλογα με τα πιστεύω του καθενός και τις επικρατούσες κοινωνικές συνθήκες.
Τις προηγούμενες ημέρες μοιράστηκαν στα σχολεία ενημερωτικά φυλλάδια από το πρόγραμμα Ε.Υ.ΖΗ.Ν. (Εθνική δράση Υγείας για τη Ζωή των Νέων), που σχεδιάστηκε από το Υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να καταγραφεί η φυσική κατάσταση των μαθητών και να δοθούν χρήσιμες πληροφορίες για τη διασφάλιση της καλής υγείας τους. Άλλη μία αντίφαση στην Ελλάδα των μεγάλων ελλειμμάτων αποτελεί η θλιβερή πρωτιά της παιδικής παχυσαρκίας, όταν υπάρχουν παιδιά που λιμοκτονούν, όταν χιλιάδες οικογένειες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Κι όμως, η εξήγηση σύμφωνα με τους διατροφολόγους είναι απλή. Τα παιδιά σιτίζονται με πολλούς υδατάνθρακες (μακαρόνια, ψωμιά, πατατάκια), πολλά κορεσμένα λίπη, που προσθέτουν στο σώμα πολλές θερμίδες, αλλά δεν προσφέρουν βιταμίνες.
Η σωστή διατροφή είναι θέμα κατάλληλης αγωγής. Οι περισσότεροι γονείς ενδιαφέρονται για την υγιεινή διατροφή των νηπίων κι έπειτα, όσο μεγαλώνουν, τόσο λιγότερο ενδιαφέρονται να τα εκπαιδεύσουν να τρώνε όσπρια, λαχανικά, φρούτα. Το υπουργείο συμπεριέλαβε στον κατάλογο για τα επιτρεπόμενα προς πώληση προϊόντα των σχολικών κυλικείων φρούτα και λαχανικά. Δεν ξέρω ποιο παιδί θα είχε χρήματα και θα ζητούσε ένα μπολάκι με σαλάτα, αντί για το σάντουιτς με τα πατατάκια. Καλά είναι τα φυλλάδια και τα μαθήματα για την πυραμίδα υγιεινής διατροφής, αλλά δεν αρκούν.
Στην Ελλάδα της οικονομικής και ηθικής κρίσης, το κύτταρο του κοινωνικού σώματος, η οικογένεια νοσεί. Τα διαζύγια είναι περισσότερα από τους γάμους, οι εκτρώσεις είναι περισσότερες από τις γεννήσεις, η θλίψη κι ο εκνευρισμός έχουν εκτοπίσει τις στιγμές ηρεμίας κι ευτυχίας. Οι σημερινοί γονείς, κουρασμένοι από τον αγώνα της καθημερινής βιοπάλης, δεν έχουν τη διάθεση να πείσουν τα παιδιά να φάνε τις φακές και τα λαδερά. Οι έφηβοι μ΄ ένα χαρτζιλίκι, κατά την πολύωρη περιπλάνησή τους στις διάφορες εξωσχολικές δραστηριότητες, θα χορτάσουν με χάμπουργκερ, σουβλάκια, μπισκότα και γαριδάκια.
Όλα είναι θέμα παιδείας, για να επιβεβαιώσουμε και το αρχαίο ρητό. Χωρίς παιδεία, θα βιώνουμε διαρκώς την καθημερινότητά μας ως ένα ατέρμονο παίδεμα. Ενδιαφερόμαστε για τον ορυκτό πλούτο, που κρύβουν τα σπλάχνα της χώρας μας κι αδιαφορούμε για τον πνευματικό πλούτο που κουβαλάει η πολιτιστική μας παράδοση. Η πνευματική, όμως, χρεωκοπία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια και στην οικονομική. Χρειάζεται μία παιδεία, που θα ενισχύει τις παραδοσιακές αξίες, το σεβασμό της ανθρώπινης ζωής, την κατανόηση της ιστορικής μας πορείας, τη συνείδηση του ρόλου που καλούμαστε να διαδραματίσουμε στη σύγχρονη κοινωνία. Η ευμάρεια και η εξέλιξη της τεχνολογίας τον 20ο αιώνα υπαγόρευσαν την κυριαρχία της ύλης και το ευ ζην ταυτίστηκε με την απόκτηση ακριβού αυτοκινήτου, του πιο εξελιγμένα μοντέλου ipad. Ακόμα και στην εποχή της μεγάλης ύφεσης, οι πωλήσεις των κινητών είναι χρυσωρυχείο, ενώ η σύνδεση στο internet φαίνεται να είναι πιο πολύτιμη κι από την ηλεκτρική.
Το ευ ζην, όμως, δεν σχετίζεται με τις υλικές ανέσεις που επιβάλλει η εποχή. Θα πρέπει να αποτελεί ένα τρόπο ζωής βασισμένο σε αξίες διαχρονικές, ιεραρχημένους στόχους, εσωτερική ισορροπία, νοητική ανάπτυξη, αυξημένη ευαισθησία, αδιάβλητη ηθικότητα. Ευ ζην είναι η γνώση της ιστορία μας, η τήρηση της παράδοσή μας, η πίστη στην Ορθοδοξία μας.
Για τους Χριστιανούς το ευ ζην συνιστά την πορεία εν Χριστώ ζωής. Ταυτίζοντας ο πιστός τη θέλησή του με τη βούληση του Θεού, έχοντας αγαπητική στάση προς όλους, βάζοντας τον Χριστό στην καρδιά κυβερνήτη σκέψεων και συναισθημάτων, η ψυχή γαληνεύει κι η ζωή αποκτά άλλες διαστάσεις, την ανάταση (την ανάβαση σε υψηλότερα επίπεδα) και την έκταση (τη βίωση πέρα από τα συμβατά όρια). Το ευ ζην αποσκοπεί στη θέωση. Ας σταματήσουμε, λοιπόν, στο όνομα ενός στείρου προοδευτισμού να υπηρετούμε το όραμα των ταγών της παγκοσμιοποίησης, που επιδιώκουν να ξεριζώσουν το δέντρο της Ορθοδοξίας, προβάλλοντας τη συγγένειά μας με τα ζώα κι όχι την ομοίωση προς το Θεό και Δημιουργό μας.
