Επιμέλεια Θοδωρής Ρηγινιώτης
Ο μεγάλος πνευματικός αναζητητής Κλάους Κένεθ (που πέρασε από τον αθεϊσμό, το βουδισμό, τον ινδουισμό, τη μαγεία και τον προτεσταντισμό – το Ισλάμ το γνώρισε και το απέρριψε χωρίς να ενταχθεί σ’ αυτό – και κατέληξε ορθόδοξος χριστιανός) έγραψε πρόσφατα ένα βιβλίο με τίτλο «Θεοί, Είδωλα, Γκουρού» (εκδ. Εν Πλω 2012). Εκεί αναφέρει τους καθημερινούς ανθρώπους που κάνουν έστω μια βόλτα ώς το ράφι με τα βιβλία για τον ασιατικό μυστικισμό και το διαλογισμό, στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς τους, ως ήδη υποψήφια θύματα ύποπτων κύκλων και σκοτεινών συμφερόντων.
Η αναφορά αυτή, υποσυνείδητα, με τρόμαξε, επειδή γίνεται από έναν άνθρωπο που έφαγε τα νιάτα του ψάχνοντας από «μέσα για μέσα» αυτούς τους «πνευματικούς δρόμους», τις τεχνικές και τις παραδόσεις, και τα εγκατέλειψε αηδιασμένος, διακηρύσσοντας ότι μόνο δαιμονική ενέργεια βρήκε σ’ αυτά. Δεν ήταν ένας απλός πελάτης τους που ψάχνει για συνταγές «ευεξίας και αρμονίας» – όπως πιθανόν εσείς, αγαπητοί αναγνώστες – αλλά μυημένος για χρόνια στην Ινδία, το Θιβέτ και αλλού.
Έτσι, μ’ αυτό το άρθρο, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την πληροφορία ότι υπάρχουν και πολύ σοβαρά βιβλία που εκφράζουν τη δική μας πνευματική παράδοση και κληρονομιά, που οδηγεί τον άνθρωπο σε ευεξία και αρμονία και οι δρόμοι της φτάνουν μέχρι την τελειοποίηση του ανθρώπου, όσο είναι δυνατόν να τελειοποιηθεί η ανθρώπινη φύση.
Ψάχνοντας στα ράφια
Δυστυχώς, ενώ κάθε μικρό και μεγάλο βιβλιοπωλείο διαθέτει ράφια ή προθήκες με βιβλία που ανακατεύουν βουδισμό, ινδουισμό, δοξασίες για τη μετενσάρκωση, τεχνικές γιόγκα (που είναι ινδουιστική θρησκευτική πρακτική για την αποκοπή από τον κόσμο και την ένωση με τους ινδουιστικούς θεούς και τη μυθική «θεία ουσία» στην οποία πιστεύει ο ινδουισμός), ακόμη και για μαντείες, ξόρκια, τράπουλες ταρώ, κρυσταλλοθεραπείες, φενγκ σούι, ινδιάνικη θρησκεία και ένα σωρό άλλα εισαγόμενα, είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν πρόκειται να βρεις βιβλία που να σε πληροφορούν για την πνευματική κληρονομιά της Ορθοδοξίας, που είναι ο δικός μας δρόμος, ο δρόμος των αγίων (όχι μόνο παλαιών, αλλά και σύγχρονων).
Βέβαια, τα βιβλία για τη γιόγκα, το βουδισμό κ.τ.λ. εκδίδονται από πλούσιους ή και διεθνείς εκδοτικούς οίκους, που δεν τους πτοεί ούτε οικονομική κρίση ούτε τίποτα, και οι ιδέες τους διαφημίζονται κάτω από «κάθε πέτρα»: από πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές, περιοδικά για γονείς, σήριαλ, μέχρι ταινίες κινουμένων σχεδίων, παντού θα δεις ανθρώπους να ασχολούνται με συνταγές «γαλήνης, αρμονίας, συνειδητοποίησης» κ.τ.λ. σαν αυτές που αναφέραμε παραπάνω.
Έτσι, χιλιάδες πελάτες σχηματίζουν την εντύπωση πως η Ορθοδοξία (ο θησαυρός των πατέρων μας) είναι ένα έθιμο, μια άδεια ιδεολογία, μια θεωρητικολογία περί Θεού, Χριστού κ.τ.λ., χωρίς σχέση με την πραγματική ζωή, πέρα από ένα απλοϊκό ηθικοπλαστικό μήνυμα περί αγάπης, που το βρίσκεις, στο κάτω κάτω, «σε όλες τις θρησκείες».
Η Ορθοδοξία – να πω επί τη ευκαιρία – είναι ένας πνευματικός δρόμος, που περνάει από τρία στάδια: το πρώτο στάδιο είναι η κάθαρση της καρδιάς από τα πάθη (δηλ. απ’ ό,τι μας προκαλεί εξάρτηση και μας εμποδίζει ν’ αγαπήσουμε και να συγχωρήσουμε ολοκληρωτικά τους πάντες), το δεύτερο στάδιο είναι ο φωτισμός του ανθρώπινου νου από το Άγιο Πνεύμα και το τρίτο στάδιο είναι η θέωση, δηλ. η ένωση του ανθρώπου με το Θεό, που τον κάνει «θεό σε όλα εκτός από τη θεϊκή ουσία». Σε κατάσταση θέωσης, ο άνθρωπος είναι θεός κατά χάριν (λόγω της ένωσής του με τη θεία χάρη, την αγαθή ενέργεια του Θεού), ενώ ο Τριαδικός Θεός είναι Θεός κατά φύσιν (από τη φύση Του).
Πρόκειται λοιπόν για ένα δρόμο θεραπευτικό της ανθρώπινης ψυχής και οι άνθρωποι που έχουν προοδεύσει πνευματικά σ’ αυτόν είναι οι άγιοι.
Και στον τόπο μας υπήρξαν άγιοι ώς τα τελευταία χρόνια (π.χ. ο γέροντας Ευμένιος από το μοναστήρι των Ρουστίκων Ρεθύμνης), αλλά, πιστέψτε με, και σήμερα ζουν άγιοι γύρω μας. Είτε «μικροί άγιοι», γεμάτοι πίστη και αγάπη ακόμη και για τους εχθρούς τους, είτε μεγάλοι και θαυματουργοί.
Υπάρχουν σοβαρότατα βιβλία που έχουν να πουν πολλά γι’ αυτά τα θέματα. Πού θα τα βρείτε; Σίγουρα υπάρχει στην πόλη μας ένας χώρος: το βιβλιοπωλείο του κ. Γεωργίου Λιουδάκη, στην οδό Επιμενίδη Μαρούλη 21 (κάθετη στην οδό Καζαντζάκη, το δρόμο απέναντι στο Δημαρχείο), στο ισόγειο. Η μικρή πινακίδα γράφει «Ορθόδοξος Εκκλησιαστικός Οίκος».
Δεν είναι μόνο βιβλιοπωλείο, αλλά και ένας χώρος πνευματικών συναντήσεων και συζητήσεων. Πιθανόν να συναντήσετε εκεί ενδιαφέροντες ανθρώπους εκεί και ν’ ανακαλύψετε έναν ολόκληρο κόσμο, που ούτε φαντάζεστε ότι υπάρχει… Μα και μόνο τον κ. Γιώργο αν συναντήσετε, έχετε πρόσφορο έδαφος για συζήτηση και πνευματική αναζήτηση. Και από βιβλία, πάλι ένας ολόκληρος κόσμος.
Σας προειδοποιώ μόνο πως ο κ. Γιώργος δεν αναζητά «για να αναζητά», αλλά για να βρει. Εκείνοι που δε συμπαθούν τους ανθρώπους που βρήκαν αυτό που αναζητούσαν, αλλά θέλουν μόνο «να αναζητούν» συνεχώς, χωρίς ποτέ να βρίσκουν κάτι, ίσως παραξενευτούν την πρώτη φορά. Είναι ένας άλλος δρόμος, ένας δρόμος που οδηγεί Κάπου…
Βιβλία;
Τι να ψάξετε; (Κι αν δεν το έχει, θα σας το φέρει). Μερικές προτάσεις:
Η Βιογραφία του αγίου Ιωάννη Μαξίμοβιτς (1966), ενός πάμπτωχου, κοντού, ξυπόλυτου δεσπότη, που μάζευε παιδιά από τους δρόμους και τα πορνεία της Σαγκάης (Κίνα), έγινε μετανάστης και πρόσφυγας, συκοφαντήθηκε από τους συνεργάτες του και αξιώθηκε σε μεγάλο θαυματουργικό χάρισμα ενώ ακόμη ζούσε. (Και μόνον η ζωή αυτού του αγίου αρκεί για να αποδείξει ότι όλα όσα διδάσκει η Ορθοδοξία αληθεύουν).
Η βιογραφία του αγίου Λουκά του Ιατρού, καθηγητή του πανεπιστημίου της Τασκένδης (Ρωσία), γραμμένη από τον π. Νεκτάριο Αντωνόπουλο.
Το βιβλίο του Αμερικανού πρώην βουδιστή και νυν ορθόδοξου ιερομόναχου Δαμασκηνού Κρίστενσεν «π. Σεραφείμ Ρόουζ, η ζωή και τα έργα του», ιδίως ο α΄ τόμος, με την πνευματική αναζήτηση ενός άθεου νέου που καταριόταν το Θεό και που τελικά έγινε ένας από τους σημαντικότερους Ορθόδοξους ασκητές και συγγραφείς της Αμερικής.
«Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης» και τα άλλα βιβλία του μεγάλου σύγχρονου αγίου και παγκόσμιου Γέροντα Σωφρόνιου Σαχάρωφ («Σωφρόνιου του Έσσεξ»). Για τον Άγιο Σιλουανό επιτρέψτε μου να πω: διάβασε αυτό το βιβλίο και, από την άλλη, όσους αθεϊστές και αντι-χριστιανούς συγγραφείς θέλεις. Θα καταλάβεις αμέσως πού γέρνει η ζυγαριά της αγάπης και της αλήθειας…
Το μικρό βιβλίο «Θεοποιία» και τα άλλα έργα του π. Νικολάου Λουδοβίκου, του σημαντικότερου ίσως Έλληνα θεολόγου και από τους σημαντικότερους διανοούμενους που έχουμε αυτή τη στιγμή.
Η «Ορθόδοξη ψυχοθεραπεία» του μητροπολίτη Ναυπάκτου π. Ιερόθεου Βλάχου.
Τα βιβλία του Κλάους Κένεθ, που αναφέραμε στην αρχή.
Το βιβλίο «Η ασκητική της αγάπης», με τη ζωή και τη διδασκαλία της Γερόντισσας Γαβριηλίας, που ταξίδεψε στην Ινδία και αλλού για να βοηθήσει εκείνους που θεωρούσε ως τους πιο βασανισμένους ανθρώπους του 20ού αιώνα πάνω στη Γη.
Το βιβλίο «Ταξιδεύοντας στα τείχη της πόλης», της μοναχής Πορφυρίας, ένα οδοιπορικό στις ανθρώπινες καρδιές από το τιμόνι ενός ταξί, που οδηγούσε η συγγραφέας πριν γίνει μοναχή (ιδίως οι ταξιτζήδες ας το διαβάσουν, παρακαλώ).
Το βιβλίο «Η αγάπη είναι απλή, μα θέλει κόπο» και τα άλλα έργα του π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού. Επίσης, τα βιβλία του π. Ανδρέα Κονάνου.
Το χαμένο βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και επανεκδίδεται με τίτλο «Θησαυρός Λογίων». Ένα θησαυροφυλάκιο σοφίας, που είχε συλλέξει ο άγιος σε εφηβική ηλικία!!
Ρωτήστε και το βιβλιοπώλη, πείτε του και τα ενδιαφέροντά σας και τον τρόπο που βλέπετε τον κόσμο – κάτι θα έχει να σας προτείνει…
