Το χαρμόσυνο γεγονός της Ανάστασης του Χριστού
Ένα εκτενές αφιέρωμα στην εορτή των εορτών, τον πυρήνα της Χριστιανικής πίστης, στην λαμπροφόρο Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Είναι το κορυφαίο λατρευτικό γεγονός που καθορίζει την υπόστασή μας ως χριστιανών. Ο Απόστολος Παύλος γράφει, <<ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, ματαία η πίστις ημών>> (Α’ Κορ. 15,17). Η βεβαιότητα στο μυστήριο της Ανάστασης του Κυρίου, είναι το κυρίαρχο νόημα της πίστης μας στην αιώνια ζωή, στην αναδημιουργία του ανθρώπου και στην ανακαίνιση της κτίσης. Σε αυτό το σημείο θα αναφερθούμε πολύ συνοπτικά στο χρονικό της Μεγάλης Εβδομάδας, στη συνέχεια εκτενής αναφορά για τις κύριες αμφισβητήσεις που εκφράστηκαν στο πέραμα των χρόνων για την Ανάσταση, στις εμφανίσεις του Ιησού, στην ιστορία του εορτασμού του Πάσχα, στo πνευματικό μήνυμα της Ανάστασης, και τέλος στα κύρια έθιμα της γιορτής και το συμβολισμό τους.
Μεγάλη Εβδομάδα –Τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας του Ιησού στη γη.
Κυριακή: Ο Ιησούς μπαίνει στην Ιερουσαλήμ πάνω σε ένα γαϊδουράκι, γυρίζει στη Βηθανία για να διανυκτερεύσει.
Μεγάλη Δευτέρα: Ο Ιησούς διώχνει τους εμπόρους από το Ναό της Ιερουσαλήμ
Μεγάλη Τρίτη: Ο Ιησούς διδάσκει στην αυλή του Ναού και συζητά με τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους. Μιλάει για το τέλος του κόσμου.
Μεγάλη Τετάρτη: Οι θρησκευτικές αρχές σχεδιάζουν το θάνατο του Ιησού, ο Ιούδας τον προδίδει και λαμβάνει τα τριάντα αργύρια.
Μεγάλη Πέμπτη: Ο Μυστικός Δείπνος, ο Ιούδας φεύγει από το δείπνο για να σχεδιάσει τη σύλληψη του Ιησού. Η προσευχή στον κήπο της Γεθσημανή και ο Κύριος συλλαμβάνεται. Δικάζεται από τον Άννα και τον Καϊάφα. Ο Πέτρος τον αρνείται τρεις φορές.
Μεγάλη Παρασκευή: Το Μέγα Συμβούλιο των Ιουδαίων στέλνει τον Ιησού στον Ρωμαίο κυβερνήτη Πόντιο Πιλάτο ο οποίος τον δικάζει, ο Ιούδας αυτοκτονεί. Ο Πιλάτος δοκιμάζει να τον ελευθερώσει. Όμως το πλήθος φωνάζει υπέρ του Βαραββά και ο Πιλάτος αναγκάζεται να δεχτεί την θανατική καταδίκη του Ιησού, <<νίπτει τας χείρας του>> σε ένδειξη ότι δεν αναλαμβάνει την ευθύνη. Μαστίγωση και εξευτελισμός του Ιησού και στη συνέχει ετοιμασία για τη σταύρωση. Σταυρώνεται στο Γολγοθά , πεθαίνει και κηδεύεται στον τάφο του Ιωσήφ από την Αριμαθεία. Στον τάφο τοποθετείται ρωμαϊκή φρουρά.
Μεγάλο Σάββατο: Εορτασμός του Εβραϊκού Πάσχα
Κυριακή: Γυναίκες φτάνουν την αυγή με μύρα για το λείψανο, η πέτρα που έκλεινε την είσοδο του τάφου, βρίσκεται παραμερισμένη και ο τάφος άδειος. Ένας άγγελος τους αναγγέλει <<γιατί ζητάτε τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς, δεν είναι εδώ αναστήθηκε>>. Οι Μυροφόρες μιλούν στους μαθητές του Ιησού για το γεγονός, ενώ ο Πέτρος και ο Ιωάννης πηγαίνουν στον τάφο και τον βρίσκουν άδειο. Η Μαρία η Μαγδαληνή γυρίζει στον τάφο και συναντά τον Ιησού. Οι φρουροί αναφέρουν στους Γραμματείς και τους Φαρισαίους για το γεγονός. Δωροδοκούνται να πουν ψέματα πως το σώμα έχει κλαπεί. Δυο μαθητές, πηγαίνοντας στους Εμμαούς βλέπουν τον Ιησού. Ο Ιησούς εμφανίζεται στους μαθητές (εκτός από τον Θωμά) και τρώει μαζί τους.
Συνέβη πραγματικά η Ανάσταση;
Μέσα στους αιώνες πολλοί ήταν αυτοί, που δυσκολεύονταν να πιστέψουν ότι ο Ιησούς αναστήθηκε πραγματικά, όπως λένε τα Ευαγγέλια. Με τα χρόνια δόθηκαν πολλές άλλες εξηγήσεις αυτού που συνέβη.
• Ο Ιησούς δεν ήταν νεκρός – απλώς είχε χάσει τις αισθήσεις του πάνω στο σταυρό και συνήλθε αργότερα στο δροσερό τάφο.
• Αλλά ο Ιησούς σταυρώθηκε από Ρωμαίους στρατιώτες, που ήξεραν καλά τη δουλειά τους και μάλιστα όπως αναφέρετε στα Ευαγγέλια βεβαιώθηκαν ότι πέθανε, τρυπώντας την πλευρά του.
• Κάποιος έκλεψε το σώμα
• Αλλά οι κλέφτες γίνονταν αμέσως αντιληπτοί από τη φρουρά που υπήρχε στον τάφο και που είχε μάλιστα αυστηρή διαταγή να μείνει ξάγρυπνη για τρεις μέρες.
• Κανείς δεν είχε λόγο να κλέψει το σώμα. Οι Ρωμαίοι ήθελαν ησυχία και όχι άλλη αναταραχή στην Ιερουσαλήμ. Οι Φαρισαίοι επίσης ήθελαν το σώμα στον τάφο, γι ‘ αυτό άλλωστε κι έβαλαν φρουρά. Αν είχαν πάρει το σώμα, θα το παρουσίαζαν ευθύς μόλις οι μαθητές άρχισαν να λένε πως ο Ιησούς ήταν ζωντανός. Έτσι θα τους έκλειναν οριστικά το στόμα. Από την άλλη πλευρά οι μαθητές ήταν τόσο ταραγμένοι και φοβισμένοι που δεν περίμεναν την επιστροφή του Ιησού. Αν είχαν πάρει το σώμα, θα έπρεπε να ζήσουν με το μυστικό αυτό σε όλη τους τη ζωή και δεν μπορούσαν να βγουν και να πουν στον κόσμο ότι ο Ιησούς είχε αναστηθεί, με το σώμα του κρυμμένο κάπου.
Οι εμφανίσεις του Ιησού
Όλες οι εμφανίσεις και εξαφανίσεις μετά την Ανάστασή του, έκαναν τον Χριστό να μοιάζει με φάντασμα. Όμως εκείνος από την πρώτη στιγμή φρόντισε να αποδείξει στους μαθητές του ότι δεν ήταν.
• Τους προέτρεπε να τον αγγίξουν.
• Έφαγε μαζί τους
• Τους έδειξε τις πληγές από τη Σταύρωση
• Ήταν το ίδιο πρόσωπο που ήξεραν και πριν.
Ωστόσο, το σώμα του δεν ήταν ακριβώς φυσιολογικό.
• Έδειχνε να γνωρίζει τι συνέβαινε, σε διάφορα μέρη την ίδια στιγμή –κάτι ασυνήθιστο πριν.
Αυτά τα πράγματα βοήθησαν τους μαθητές να καταλάβουν ότι ο Ιησούς ήταν ζωντανός και πραγματικός, αλλά κάπως διαφορετικός από πριν.
Ιστορία του εορτασμού του Πάσχα
Η Καινή Διαθήκη, δεν αναφέρει πληροφορίες για τον τρόπο που τηρούσαν την εορτή της Ανάστασης, οι πρώτοι Χριστιανοί. Μεταγενέστερα άρχισαν να προβάλλονται επιχειρήματα όσον αφορά τις πρακτικές των πρώτων Χριστιανών. Η πρώτη <<κόντρα>> σχετικά με τον ετήσιο εορτασμό του Πάσχα, εμφανίστηκε τον 2ο αιώνα μ. Χ. Οι εκκλησίες στη Μικρά Ασία ακολουθούσαν την λεγόμενη ιωάννεια <<τεσσαρεσκαιδεκατική>> πρακτική, τηρώντας σε ετήσια βάση τον Μυστικό Δείπνο – πιο ορθά το αναμνηστικό <<Δείπνο του Κυρίου>> που συνέπιπτε με το Πάσχα των Εβραίων. Αυτό σήμαινε ότι εορταζόταν το Πάσχα την ημέρα που αντιστοιχούσε στις 14 του εβραϊκού μήνα Νισάν, ανεξαρτήτως από το αν αυτή η ημέρα τύγχανε να είναι Κυριακή (η οποία ονομαζόταν τότε «Ημέρα του Ήλιου»). Οι αντίπαλοί τους επιχειρηματολογούσαν υπέρ της άποψης ότι η Ανάσταση θα έπρεπε να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά το ιουδαϊκό Πάσχα. Η διαμάχη συνέχισε να εντείνεται ως το δεύτερο μέρος του 2ου αιώνα, με την πλειονότητα των εκκλησιών να συμμερίζονται την άποψη της τήρησης της Ανάστασης την Κυριακή. Εντούτοις, οι εκκλησιαστικές διαμάχες που αφορούσαν την ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα δεν έπαψαν κατά τους επόμενους αιώνες. Ήδη κατά τον 2ο αιώνα η κύρια ημέρα λατρείας, μελέτης των Γραφών και εορτασμού της Θείας Ευχαριστίας ήταν η Κυριακή, ως ανάμνηση της Ανάστασης του Χριστού. Κάθε τοπική εκκλησία εόρταζε με το δικό της τρόπο υπολογισμού την ημερομηνία της εορτής του Πάσχα. Όμως, καθώς γινόταν προσπάθεια ώστε να επιτευχθεί μια ενιαία ημερομηνία για όλες τις εκκλησίες, αυτό οδήγησε σε εντάσεις κάποιες τοπικές εκκλησίες ιδίως κατά τον 3ο αιώνα. Το πρόβλημα επιλύθηκε από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ. Χ. που καθόρισε το Πάσχα να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας και μετά το Πάσχα των Εβραίων.
Το πνευματικό μήνυμα της Ανάστασης
Όλη η πνευματικότητα και η σημασία της εορτής συνοψίζεται μέσα σε λίγες μόνο γραμμές στον πανηγυρικό ύμνο Χριστός Ανέστη
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,
θανάτῳ θάνατον πατήσας
καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι
ζωὴν χαρισάμενος.
Δηλαδή ότι ο Υιός του Θεού με το θάνατό του και την έγερσή του από τους νεκρούς καταπάτησε το θάνατο και μας χαρίζει την αιώνια ζωή. Εξαφάνισε την εξουσία του διαβόλου και μας άνοιξε το δρόμο της σωτηρίας, Να χαιρόμαστε όλοι και να σκιρτήσουμε από χαρά και αγαλλίαση. Αφού νίκησε το θάνατο ο Κύριος, η χαρά είναι δική μας γιατί όλα τα έκανε για τη δική μας σωτηρία.
Ο συμβολισμός των εθίμων των κόκκινων αυγών και του σουβλίσματος των αρνιών
Σύμφωνα με την παράδοση το κυριακάτικο πρωινό που συνέβη η Ανάσταση, ένας χωρικός είχε έρθει στα Ιεροσόλυμα από ένα κοντινό χωριό κρατώντας στο χέρι ένα καλάθι αυγά. Στο δρόμο συνάντησε κάποιον που του είπε για το γεγονός ότι ο Χριστός αναστήθηκε , αλλά αυτός δεν το πίστεψε και είπε ότι όσο δυνατόν τα αυγά που είχε στο καλάθι, να γίνουν από άσπρα κόκκινα, τόσο είναι δυνατόν και ο Χριστός από νεκρός να έγινε ζωντανός. Δεν πρόλαβε να αποτελειώσει τα λόγια του και αμέσως τα άσπρα αυγά που είχε στο καλάθι του έγιναν κόκκινα. Έτσι οι Χριστιανοί κάθε χρόνο, για να δείξουμε ότι πιστεύουμε στην Ανάσταση του Χριστού, βάφουμε στα σπίτια τα αυγά πάντοτε τη Μεγάλη Πέμπτη.
Το σούβλισμα του αρνιού αποτελεί το έθιμο –σήμα κατατεθέν της Κυριακής του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα. Το έθιμο προέρχεται από το εβραϊκό Πάσχα και το έθιμο του θυσιαζόμενου αμνού με το αίμα του οποίου έβαφαν τις πόρτες κατ’ αναπαράσταση της νύχτας της εξόδου από την Αίγυπτο. Στο χριστιανικό Πάσχα το αρνί συμβολίζει τον Χριστό, διότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, είχε παρομοιάσει τον Ιησού με τον αμνό του Θεού που θα πάρει στις πλάτες του τις αμαρτίες του κόσμου.
Γιώργος Λινοξυλάκης
Πηγές: http://el.orthodoxwiki.org/
Μέρυλ Ντάνεϋ Ιησούς Εκείνος που άλλαξε την ιστορία
Γιάννη Σμυρνιωτάκη Η Ανάσταση του Χριστού
