ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Κ. ΑΚΟΥΜΙΑΝΑΚΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ M.Sc.
E-mail: [email protected]
http://soixantedix.blogspot.com
«Έργμασιν εν μεγάλοις, πάσιν αδείν χαλεπόν». Στα μεγάλα έργα είναι δύσκολο να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Αυτή η ρήση του μεγάλου Αθηναίου φιλόσοφου και νομοθέτη Σόλωνα (630-560 π.Χ.), που ειπώθηκε είκοσι έξι εκατοντάδες χρόνια πριν αντικατοπτρίζει την σημερινή γενικότερη αίσθηση, με την έννοια ότι πουθενά και ποτέ ο άνθρωπος δεν ευχαριστιέται, δεν ικανοποιείται, δε σταματάει να ζητάει περισσότερα, δε «χορταίνει» τελικά με την κυριολεκτική, τη μεταφορική και την ευρεία έννοια του ρηματικού όρου. Και πώς άραγε να ικανοποιηθεί ο άνθρωπος, αφού από τη φύση του είναι ανικανοποίητος και άπληστος; Πώς να σκεφτεί ότι όλα τα αγαθά μένουν εδώ κι ότι η ζωή -αργά ή γρήγορα- έχει ημερομηνία λήξης; Πως άραγε να καταλάβει ότι η Γη έχει αρκετά αγαθά για όλους και όχι πολλά για λίγους; Και τέλος πώς να κατανοήσει ότι η χόρταση γεννά την αλαζονεία, ειδικά όταν άνθρωποι με λίγο μυαλό στο κεφάλι τους βρεθούν με πολλά χρήματα στην τσέπη τους;
Δεν ψάχνω εύκολες λύσεις στα παραπάνω ερωτήματα, φίλες και φίλοι. Δεν υπάρχουν άλλωστε απαντήσεις που καλύπτουν επαρκώς το παραπάνω θέμα. Απλά όταν κάποιος έχει διανύσει τη μισή του ζωή -αν λάβουμε υπόψη το μέσο όρο ηλικίας- αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά. Μαθαίνει -και πρέπει να μαθαίνει- ότι ο χρόνος που έχει είναι απελπιστικά λίγος για να κατακτήσει τα πάντα. Ανακαλύπτει ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι καλοί και αγαθοί, βλέπει ότι ο κόσμος δεν είναι όμορφος κι αγγελικά πλασμένος. Όταν το μετά είναι λιγότερο από το πριν ο άνθρωπος αναθεωρεί, αναστοχάζεται, αναπολεί, ανακαλεί και αναφέρεται με λιγότερη σιγουριά στα τεκταινόμενα. Όταν ο άνθρωπος έχει ζήσει σχεδόν μισό αιώνα ζωής πρέπει να συναισθάνεται τους ανθρώπους γύρω του, τις ανάγκες τους, τα ελαττώματά τους, τους φόβους τους, την πορεία τους και τη διαφορετικότητα της εποχής. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να μάθει να συγχωρεί χωρίς να ξεχνά, να υποχωρεί χωρίς να αφήνει έδαφος, να αναχωρεί χωρίς να φεύγει, να παραχωρεί χωρίς να αφήνει. Πρέπει να μάθει τη ζωή και να συναισθανθεί την ευθύνη. Και πρέπει τελικά να αρχίζει να δίνει ρόλο και θέση στους απογόνους, στους νεώτερους, στους μικρότερους.
«Πάσιν αδείν χαλεπόν». Στη μέση ηλικία ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να αρέσει σε όλους, δεν αντέχει το βάρος να ευχαριστεί τους πάντες, δεν γίνεται να τον αποδέχονται όλοι. Στα πενήντα πρέπει να μάθει να ξεχωρίζει, να διαλέγει, να επιλέγει και να κατευθύνει. Πρέπει να ξέρει με ποιους θα προχωρήσει μπροστά και ποιους θα αφήσει πίσω. Πρέπει να συνειδητοποιήσει το φυσικό θάνατο των προγόνων του και το μέλλον των απογόνων του. Και σίγουρα οφείλει να εμπεδώσει τη ματαιότητα των υλικών αγαθών στο βαθμό και στο μέτρο που αυτά γίνονται αυτοσκοπός και όχι μέσο καλυτέρευσης της ποιότητας της ζωής του.
Η σύγκριση των «νέων» πολιτικών ανδρών της αρχαίας Αθήνας με τους σημερινούς «μεσήλικες plus» πολιτικούς της χώρας είναι μάλλον ατυχής, διότι οι διαφορές του τότε και του τώρα είναι τεράστιες. Παρά ταύτα -αν κάποιος επιχειρήσει να την κάνει θα διαπιστώσει ότι- η σημερινή κατάσταση αποτελεί λυπηρό σημείο των καιρών και αποθαρρυντικό στοιχείο του μέλλοντος. Τα μέτρα επανόρθωσης του Σόλωνα (σεισάχθεια) έμειναν στην Ιστορία ως μέτρα «δίκαιης ανισότητας» και όχι ως μέτρα «απόλυτης ισότητας», όπως μερικοί ατυχώς προσπαθούν να τα παρουσιάσουν σήμερα. Η απελευθέρωση και μόνο όσων είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών, καταδεικνύει το μέγεθος του νου και το πολιτικό ανάστημα του μεγάλου νομοθέτη. Προδήλως ατυχής η σύγκριση με το σήμερα: ευχαριστημένοι μόνο οι έχοντες, ευνοούμενοι οι κατέχοντες και απελπισμένοι οι μη έχοντες. Και οι πολιτικοί; Από βασιλέως μέχρι στρατιώτου αδιαφορούντες και ουδόλως τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι…
