ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΑΠΟΨΕΙΣ

Ο ρόλος του ηγήτορα του Αθανάσιου Τσολιά

0

Οι ιδιαίτερες ικανότητες και τα προσόντα τα οποία θα πρέπει να διαθέτει ένας πολιτικός ηγέτης υπήρξε ένα ζήτημα που απασχολούσε πάντοτε τους ανθρώπους και τις κοινωνίες στο σύνολό τους. Η ανάγκη της ορθής και δίκαιης διακυβέρνησης αποτελούσε μείζον θέμα για τα πολιτικά όντα που συναναστρέφονται μέσα στο ψηφιδωτό που δημιουργεί η διαφορετικότητα των χαρακτήρων, της μόρφωσης και της κοινωνικής τους θέσης. Στο πλαίσιο αυτό, καθοριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο το κάθε άτομο αυτοπροσδιορίζεται, το πως δηλαδή θεωρεί τον εαυτό του έναντι των άλλων, αλλά και πως ετεροπροσδιορίζει αυτούς με τους οποίους συνδιαλέγεται.

Στην προσπάθεια αυτή των ανθρώπων να διαπιστώσουν ποια είναι τα ασφαλή κριτήρια που θα τους επιτρέψουν να επιλέξουν σωστά τον καταλληλότερο πολιτικό, που θα ηγηθεί της πολιτείας στην οποία συμμετέχουν, έχουν γραφτεί και λεχθεί κατά καιρούς πολλά. Δεν είναι λίγες οι φορές που τη λύση στο πρόβλημα επιχειρεί να δώσει η επιστήμη ή η φιλοσοφία. Στα μονοπάτια της αναζήτησης του «καταλληλότερου» πολιτικού οι απόψεις είναι αναρίθμητες αλλά και άκρως ενδιαφέρουσες.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Πλάτωνα, ο οποίος αναρωτιόνταν αν υπάρχει μια μέθοδος που θα μπορούσε να αποδείξει το θάρρος και την πρακτική ικανότητα ενός πολιτικού - κι όχι απλώς την ικανότητα σκέψης. Τη λύση στο αδιέξοδο στο οποίο είχαν περιέλθει κατά τις συζητήσεις της εποχής εκείνης ήρθε να δώσει ένας από τους μαθητές του. Ο Αριστοτέλης διαπιστώνει πως η συντριπτική πλειοψηφία των επιφανών ανδρών, πολιτικοί, νομοθέτες, στρατηγοί, ποιητές, φιλόσοφοι, ρήτορες έχουν όλοι τους ένα κοινό στοιχείο: είναι μελαγχολικοί. Προχωρεί όμως ακόμη περισσότερο όταν στο έργο του με τίτλο «Μελαγχολία και Ιδιοφυΐα», παρατηρεί πως ο μελαγχολικός και ο μεθυσμένος παρουσιάζουν τα ίδια ακριβώς συμπτώματα. Ο Αριστοτέλης καταλήγει στο συμπέρασμα πως μπορούμε να διαπιστώσουμε, όχι το θάρρος και την πρακτική ικανότητα ενός πολιτικού άνδρα - πριν καν τον ψηφίσουμε - αλλά ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή το πως μπορεί να αντισταθεί στην αμετροέπεια και τη διαφθορά απλώς και μόνο αν τον μεθύσουμε με κρασί.

Ο Έλληνας φιλόσοφος αναφέρεται χαρακτηριστικά σε αυτό που ονομάζει ως το πείραμα του κρασιού : «Το κρασί δημιουργεί, για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, κάποια δείγματα χαρακτήρων, καθένα από τα οποία ανταποκρίνεται στον χαρακτήρα ενός συγκεκριμένου ατόμου όχι σε μία δεδομένη στιγμή, αλλά δια βίου. Το κρασί διαμορφώνει χαρακτήρες (είναι ηθοποιός) και μάλιστα παράγει πολυάριθμους χαρακτήρες. Κατά βάθος ο μελαγχολικός είναι από μόνος του ένα πλήθος χαρακτήρων (όχι σε μία δεδομένη χρονική στιγμή αλλά δια βίου) είναι κατ' ουσίαν πολυμορφικός και παρουσιάζει όλα ακριβώς τα στάδια της μέθης με όλους τους κινδύνους της (δηλαδή: κατάσταση του ψυχρού ή λιγομίλητου, φλύαρου, ευφράδη, βέβαιου για τον εαυτό του, ριψοκίνδυνου, βίαιου, παράφορου και τελικώς επέρχεται η ''έκλυσις'' όπου το άτομο ''διαλύεται'' και βυθίζεται μέσα στην αποβλάκωση). Αυτό σημαίνει ότι στον μελαγχολικό περιέχονται εν δυνάμει όλοι οι χαρακτήρες των ανθρώπων γεγονός που αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία της δημιουργικότητας που εμφανίζουν όλοι οι μελαγχολικοί, που είναι πάντως ιστορικά αποδεδειγμένα εξαιρετικοί ως άνθρωποι.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως την ίδια ακριβώς διαπίστωση κάνει χιλιάδες χρόνια μετά ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, ο Κωστής Παλαμάς, ο οποίος αναφερόμενος στον εαυτό του λέει: «Έχω τη συνείδηση πως ένας δεν είμαι. Είμαι όχι με το, αλλά με τα ''εγώ'' μου. Αυτό το πολλαπλό ''εγώ'' που το μεγαλύτερο μέρος του ούτε καν το υποψιάζεται κανείς όταν βλέπει εξωτερικά, επιφανειακά τον ποιητή και την ήσυχη, περιορισμένη ζωή του ».

Στο διάβα του χρόνου τα κριτήρια και οι απόψεις για το πως κάποιος πολίτης μπορεί να επιλέξει τον καταλληλότερο πολιτικό άνδρα, προκειμένου να τον αντιπροσωπεύσει το δυνατόν καλύτερα και να διαφυλάξει τα συμφέροντά του, έχουν αλλάξει άρδην. Τον τελευταίο αιώνα η επικράτηση της οικονομίας έναντι της πολιτικής και ο άκρατος καταναλωτισμός, ως ύψιστο δείγμα πολιτισμού, έχουν διαμορφώσει νέα πρότυπα, σύμφωνα με τα οποία ο πολιτικός θα πρέπει να είναι πρώτα από όλα manager, ένας απλός διαχειριστής της οικονομίας, δίχως απαραιτήτως να διαθέτει κάποιο - έστω και εσφαλμένο - όραμα.

Συνεπίκουρος στα νέα δεδομένα της εποχής τίθεται και η επιστήμη της ψυχολογίας. Είναι καταθλιπτικό να βλέπεις την οικονομική επιστήμη και αυτή της ευρύτερης ψυχολογίας να συγκλίνουν, νουθετώντας νέους ανθρώπους με όνειρα και ευγενείς επιδιώξεις, με ενθουσιασμό και διάθεση προσφοράς προς τον συνάνθρωπο και να διδάσκονται την πολιτική τέχνη με όρους Διοίκησης Επιχειρήσεων.

Η ανάγκη του ατόμου να σκεφτεί και να φιλοσοφήσει τη ζωή του προέκυψε από την καθημερινότητα, από την απλή πρακτική. Οι θεωρίες γεννήθηκαν να υπηρετούν τον άνθρωπο . Όταν αυτές εξυπηρετούν άλλους σκοπούς δεν μπορούν παρά να καταδικάζονται στη συνείδηση των ανθρώπων ως ανούσιες και ύποπτες προσεγγίσεις.

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ