Γράφει ο Μανόλης Η. Θεοδοσόπουλος- Λογοθεραπευτής
Τι είναι η παιδική απραξία της ομιλίας;
Η παιδική απραξία της ομιλίας είναι μια διαταραχή του μηχανισμού της ομιλίας . Τα παιδιά με απραξία έχουν δυσκολίες προσπαθώντας να πουν ήχους, συλλαβές και λέξεις. Αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι υφίσταται μυϊκή αδυναμία ή παράλυση. Ο εγκέφαλος έχει προβλήματα στον προγραμματισμό των κινήσεων των οργάνων της ομιλίας (π.χ., τα χείλη, το σαγόνι, γλώσσα). Το παιδί ξέρει τι θέλει να πει, αλλά ο εγκέφαλός του δυσκολεύεται να συντονίσει τις κινήσεις των μυών που απαιτούνται για να πει αυτά που θέλει.
Πως γίνεται η διάγνωση της παιδικής απραξίας της ομιλίας.
Αρχικά, ένας ωτορινολαρυγγολόγος θα πρέπει να κάνει μια αξιολόγηση της ακοής για να αποκλείσει την απώλεια ακοής ως πιθανή αιτία για τις δυσκολίες στην ομιλία του παιδιού. Ο λογοθεραπευτής ακολούθως προβαίνει στην αξιολόγηση της συνολικής επικοινωνίας του παιδιού. Θα αξιολογήσει τις δυνατότητες του μηχανισμού ομιλίας του παιδιού, τη μελωδία του λόγου και της ομιλίας καθώς και την ανάπτυξή του σε αυτά τα κομμάτια. Ο λογοθεραπευτής μπορεί να διαγνώσει την απραξία και να αποκλείσει άλλες διαταραχές της ομιλίας. Φυσικά η φύση της διαταραχής είναι τέτοια που ενδεχομένως η αξιολόγηση να διαρκέσει περισσότερο διάστημα από ό,τι συνήθως.
Θεραπεία για παιδιά με απραξία της ομιλίας.
Η έρευνα δείχνει ότι τα παιδιά με απραξία έχουν μεγαλύτερη επιτυχία όταν η θεραπεία γίνεται εντατικά και συχνά (3-5 φορές την εβδομάδα). Ωστόσο καθώς το παιδί βελτιώνεται η συχνότητα των συνεδριών μειώνεται.
Το επίκεντρο της παρέμβασης για την απραξία είναι η βελτίωση του σχεδιασμού, της αλληλουχίας και του συντονισμού των κινήσεων των μυών που είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή ομιλίας. Μεμονωμένες ασκήσεις που έχουν σχεδιαστεί για να "ενδυναμώσουν" αυτή την περιοχή δεν θα βοηθήσουν με την ομιλία καθώς είναι διαταραχή του συντονισμού των κινήσεων και όχι αδυναμίας.
Για να βελτιωθεί το παιδί πρέπει να εξασκήσει την ομιλία. Ωστόσο, η συνεισφορά των πληροφοριών από άλλες αισθήσεις, όπως η αφή και τα οπτικά/ακουστικά ερεθίσματα (π.χ., να βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη), είναι συχνά πολύ αποτελεσματική . Με αυτή την πολυ-αισθητηριακή ανατροφοδότηση, το παιδί μπορεί να επαναλάβει πιο εύκολα συλλαβές, λέξεις, φράσεις και εκφράσεις και επιπλέον βελτιώνεται ο συντονισμός των μυών και η αλληλουχία των κινήσεων της ομιλίας.
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζει η οικογένεια είναι ότι η θεραπεία της απραξίας απαιτεί χρόνο και αφοσίωση. Τα παιδιά χρειάζονται ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που βοηθά στο να αισθάνονται επιτυχημένα στο κομμάτι της επικοινωνίας. Για τα παιδιά που λαμβάνουν και άλλες υπηρεσίες, όπως εργοθεραπεία, οι οικογένειες και οι επαγγελματίες πρέπει να προγραμματίσουν τις συνεδρίες με τρόπο που δεν προκαλεί στο παιδί πολύ κούραση έτσι ώστε ο χρόνος θεραπείας να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικός.
Συμπτώματα της παιδικής απραξίας της ομιλίας.
Δεν είναι όλα τα παιδιά με απραξία ίδια. Όλα τα σημεία και τα συμπτώματα που αναφέρονται παρακάτω δεν μπορεί να υπάρχουν σε κάθε παιδί. Γενικά αυτά που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν τα εξής:
Ένα πολύ μικρό παιδί:
Δεν φλυαρεί ως νήπιο.
Παράγει ήχους που εμπεριέχουν λίγα σύμφωνα και πολλά φωνήεντα.
Παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα στους συνδυασμούς των ήχων.
Απλοποιεί τις λέξεις με αντικατάσταση των δύσκολων ήχων με ευκολότερους ή παραλείποντάς τους(αν και όλα τα παιδιά το κάνουν αυτό, το παιδί με απραξία το κάνει εμφανώς πιο συχνά).
Αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες όταν τρώει.
Ένα μεγαλύτερο παιδί:
Τα σφάλματα που κάνει στην παραγωγή των ήχων δεν είναι ίδια κάθε φορά.
Μπορεί να κατανοήσει τη γλώσσα πολύ καλύτερα από ότι μπορεί να μιλήσει.
Έχει δυσκολία να μιμηθεί την ομιλία, αλλά η μίμηση είναι πιο ξεκάθαρη από την αυθόρμητη ομιλία.
Μοιάζει σαν να «ψάχνει» κινήσεις όταν προσπαθεί να μιλήσει.
Έχει μεγαλύτερη δυσκολία λέγοντας μεγαλύτερες λέξεις ή φράσεις απ’ ότι μικρότερες.
Φαίνεται να έχει μεγαλύτερη δυσκολία όταν είναι ανήσυχο.
Είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή η ομιλία του, ειδικά από τρίτους.
Ακούγεται ασταθές στην ομιλία, μονότονο ή τονίζει πολύ συχνά τη λάθος συλλαβή.(πηγή: www.asha.org/)
Για απορίες, σχόλια, παρατηρήσεις μπορείτε να επικοινωνείτε στο [email protected] ή στο 693 60 60 070.
