ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Κ. ΑΚΟΥΜΙΑΝΑΚΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ M.Sc.
E-mail: [email protected]
http://soixantedix.blogspot.com/
Τους συναντάμε συχνά, βρίσκονται ανάμεσά μας. Ευγενικοί και με τρόπους. Πίσω από το χαμόγελό τους κρύβεται η μοχθηρία. Σε κάθε σύσπαση των μυών του προσώπου τους ένας έξυπνος άνθρωπος μπορεί να διακρίνει την ψευτιά, το δήθεν, την παραπλάνηση. Κωμικές στην ουσία μορφές χωρίς περιεχόμενο, χωρίς παιδεία, χωρίς κοινωνικό και γνωσιακό υπόβαθρο. Έχουν πάντοτε γνώμη για όλα, όλως τυχαίως βρίσκονται πάντα εκεί που διαδραματίστηκε κάτι σημαντικό, οι ιθύνοντες πάντα παίρνουν τη γνώμη τους για σημαντικά θέματα, η αλήθεια τους μοιάζει με ψέμα και η ζωή τους αποκτά νόημα μέσα από τις συκοφαντίες που εκτοξεύουν κατά των άλλων. Είναι κατά κανόνα αδίστακτοι, είναι ικανοί να προκαλέσουν κίνδυνο σε κάποιον για να του δείξουν ότι την τελευταία στιγμή τον έσωσαν από του Χάρου τα δόντια. Ναι, φίλες και φίλοι είναι αυτοί οι αυτόκλητοι σωτήρες, οι κενοί παντογνώστες, οι ηλίθιοι φωστήρες.
Η Ιστορία αυτούς τους τύπους δεν τους θυμάται καν, δεν τους αναφέρει πουθενά, δεν ξοδεύει μελάνι για την πάρτη τους. Ακόμα κι εκείνοι που αναφέρονται σε ιστορικά και θεατρικά κείμενα, αναλύονται μέσα από τη θέαση της κατάρας του ανθρώπινου γένους. Σαν την ηρωίδα σε εκείνο το θεατρικό έργο του William Shakespeare που εξιστορεί μια βασιλοκτονία και τα επακόλουθά της με τίτλο «Makbeth». Η απόκτηση του θρόνου μέσα από το βάψιμο των χεριών του νέου βασιλιά με αίμα, η ενοχοποίηση των αθώων φρουρών, η σατανική λαίδη καθώς και όλα τα πάθη και τα μίση των ανθρώπων που εμπλέκονται σε αυτή την ίντριγκα, έκαναν αυτό το έργο να θεωρείται καταραμένο και να μην τολμούν οι άνθρωποι του θεάτρου να το αναφέρουν με τον τίτλο του, αλλά να το κατονομάζουν απλά ως «σκωτσέζικο έργο». Η λαίδη Makbeth θα συμβολίζει αιώνια τη συντριβή του ανθρώπινου μυαλού εξαιτίας του ασήκωτου βάρους μιας αποτρόπαιης πράξης. Το κρίμα έχει βάψει ανεξίτηλα τη συνείδησή της κι όλα τα μπαχάρια της Αραβίας δεν θα μπορέσουν να πάρουν τη μυρωδιά του ανθρώπινου αίματος από τα χέρια της. Ότι έγινε δεν ξεγίνεται, ότι ειπώθηκε δεν ξεχνιέται και ότι χάθηκε δεν ξαναγυρίζει. Κι αυτοί που πάτησαν έστω και μια φορά σε ανθρώπινο αίμα είναι καταδικασμένοι να γλιστράνε για πάντα σε κείνο το άλικο μονοπάτι του φόνου.
Και σήμερα ήρθε το Εθνικό Θέατρο να ανεβάσει μια παράσταση, αυτή της «Ισορροπίας του Nash». Μια «φρικτή και ωραία μέρα» ο κεντρικός πολιτιστικός θεσμός της χώρας επιχειρεί να ξεπλύνει το αίμα από τα χέρια αδίστακτων τρομοκρατών, μιας και δεν έκαναν πέρυσι τη χάρη στην κυβέρνηση να βάλουν βραχιολάκι και να αποφυλακιστούν. Σαν ληγμένο γραμμάτιο χρέους αίματος μοιάζει, σαν ανεξήγητη υποχρέωση των κρατούντων προς τους εγκληματίες. Αυτόκλητοι σωτήρες που αυτοανακηρύχθηκαν σε τιμωρούς σε ένα πόλεμο ύπουλο χωρίς ισότητα όπλων, χωρίς προειδοποίηση και χωρίς ντροπή. Η δρώσα πλευρά σε αυτό τον ακήρυχτο πόλεμο θέλει να εισπράττει τα οφέλη της αναμέτρησης χωρίς να πληρώνει το τίμημα, επιθυμεί να νικά χωρίς να εκτίθεται στον «εχθρό», να θεωρεί τον εαυτό της όχι ποινικό εγκληματία αλλά πολιτικό αγωνιστή.
Θα έπρεπε να υπάρχει λίγη τσίπα. Ναι, δεν πρέπει να λογοκρίνεται η τέχνη, προφανώς υπάρχει το δικαίωμα της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης. Όχι όμως έτσι, όχι με αυτό τον ανήθικο και πλάγιο τρόπο. Η τρομοκρατία έχει αφήσει ανεξίτηλα το ίχνος της πάνω στο σώμα της πολύπαθης ελληνικής κοινωνίας. Οι μισές και ανιστόρητες προσεγγίσεις της τέχνης δεν δείχνουν κανένα σημάδι μεταμέλειας, δεν ξεπλένουν το αίμα που χύθηκε. Κι ας κατέβηκε η παράσταση χτες. Λίγη ευθιξία δε βλάπτει. Και όπως το φως θα νικάει πάντα το σκοτάδι έτσι και οι «αυτόκλητοι σωτήρες» θα κρίνονται από τα μέσα που χρησιμοποιούν και όχι από τις προθέσεις που διακηρύττουν ότι έχουν.
