ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΑΠΟΨΕΙΣ

Η μεταλλική γέφυρα του Γεροποτάμου στο Πέραμα του Άρη Χατζηδάκη (Β' Μέρος)

0

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΓΕΦΥΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ

Η προκήρυξη παρουσιάζει σημαντικό τεχνικό ενδιαφέρον γιατί περιγράφει λεπτομερώς τις προδιαγραφές της μεταλλικής κατασκευής και του ξυλίνου καταστρώματος που τις υπογράφουν οι μηχανικοί Νικόλαος Πετάσης και Μιχάλης Σαββάκης. Είναι ενδεικτική των γνώσεων της εποχής και της μεταφοράς τους στις απαιτήσεις των συμβάσεων.

Τα σχέδια υπογράφονται από τον Νικόλαο Πετάση και Μιχάλη Σαββάκη και προβλέπουν την προμήθεια του μεταλλικού μέρους και την τοποθέτηση των φορέων επί των βάθρων μετά του ξυλίνου καταστρώματος των κάτωθι τεσσάρων γεφυρών:

  • Μίας πέντε ανοιγμάτων από 29,50 μέτρα με μήκος δοκών 32,0μ στον Ταυρωνίτη.
  • Μίας ενός ανοίγματος 29,0 μέτρων και μήκος δοκού 32,0 μ στην Γαζιανή Καμάρα
  • Μίας ενός ανοίγματος 41,0 μέτρων και μήκος δοκού 45,0 μ στον Αμπουσελέμη
  • Μίας ενός ανοίγματος 41,0 μέτρων και μήκος δοκού 45,0 μ στο Πέραμα.

gefyra per (5)Οι γέφυρες λοιπόν του Αμπουσελέμη και του Περάματος είναι όμοιες με πλάτος 4,0 μέτρων χωρίς πεζοδρόμια, οι κύριες δοκοί μορφώνονται με διπλά χιαστί (trillidouble ) τα δε αντιανέμια (contreventement) τοποθετούνται στο ανώτερο μέρος των δοκών.

Όλα τα μεταλλικά μέλη είναι από μαλακό χάλυβα ισχυρά συνδεδεμένα μεταξύ τους με γωνιακά ελάσματα και ηλώσεις η κοχλιώσεις ανάλογα αν μπορούν να εκτελεστούν στο εργοστάσιο η κατά την επι τόπου συναρμολόγηση

Οι κύριες δοκοί έχουν ύψος 3,0 μ και συντίθενται το μέν άνω πέλμα από κορμό λάμας 380/8 και δύο ζεύγη γωνιακών 100/100/10, το δε κάτω πέλμα ομοίως. Για να παρακολουθήσει την διαφοροποίηση της έντασης οι σύνθετες διατομές φέρουν κατά μήκος δύο η και τρείς εν επαφή λάμες κορμού. Οι κύριες εγκάρσιες δοκοί που φέρουν το κατάστρωμα συντίθενται ομοίως από διατομή με κορμό λάμα 400/8 και τέσσαρα ζεύγη γωνιακών 70/70/8.

Στους γενικούς όρους της δημοπρασίας περιλαμβάνονται:

  • Απαίτηση εγγύησης 10.000 δραχμών
  • Χρόνος εκτέλεσης της σύμβασης, κατασκευή και τοποθέτηση των τεσσάρων γεφυρών, επτά μήνες
  • Κατακύρωση σε όποιον θέλει «αναλάβει υπό τους προσφορωτέρους όρους και θέλει παράσχει τας μείζονας εγγυήσεις περί της καλής εκτελέσεως αυτών»
  • Μετά την υπογραφή του συμβολαίου ο εργολήπτης δύναται να ζητήσει τροποποίησιν τινά κατά την διάταξιν των λεπτομερειών μόνον, χωρίς ποσώς το αρχικόν σχέδιον της γεφύρας να μεταβληθεί. Ο επί των Εσωτερικών Σύμβουλος μετά από εισήγηση του τεχνικού γραφείου των Δημοσίων έργων απαντά εντός 15 ημερών.
  • Παρέχεται τελωνειακή ατέλεια για ότι εισαχθή για τις ανάγκες του έργου.
  • Εγγύηση καλής εκτέλεσης παρέχεται για ένα χρόνο από την προσωρινή παραλαβή κατά την οποία η συντήρηση του έργου βαρύνει τον ανάδοχο.
  • Εάν πέντε μήνες από την κατακύρωση της μειοδοσίας ο ανάδοχος δεν έχει προσκομίσει στα εργοτάξια τα αναγκαία υλικά και δεν αρχίσει εργασίες κηρύσσεται έκπτωτος.
  • Ο ανάδοχος προσφέρει δύο τιμές . Η μία είναι η τιμή ανά τόνο του υλικού κατεργασμένου στον τόπο των έργων και η άλλη είναι η τιμή με πλήρη τοποθέτηση. Οι πληρωμές γίνονται κατά 1/3 της αξίας του μετάλλου με την φορτωτική, 1/3 μετάλλου και εργασίας με την πρόοδο της κατασκευής, και τέλος 1/3 της αξίας του μετάλλου με την προσωρινή παραλαβή.

Οι τεχνικές προδιαγραφές για το έργο αναφέρονται συνοπτικά ως εξής:

  • Ο χάλυβας θα είναι μαλακός με αντοχή (απόλυτον αντίστασιν) 42,0 χλγ/χλστ2 μήκυνση στην θραύση ανώτερη από 22%
  • Οι διατομές των φορέων θα υπολογιστούν κατά τρόπο ώστε υπό την μεγίστη φόρτιση δοκιμασίας οι τάσεις να μην υπερβαίνουν τα 7,0 χλγ/ χλστ2 για τις κύριες δοκούς και τα 5,0 χλγ/ χλστ2 για τα άλλα μέλη της κατασκευής. Για τα μέσα σύνδεσης αμφικεφάλους (rivets) και κοχλιωτούς ήλους (boulons) δέχεται μεγίστη τάση 4,0 χλγ/χλστ2
  • Πρίν την παράδοση σε χρήση οι γέφυρες πρέπει να υποβληθούν σε δοκιμαστική φόρτιση, τας «κανονικάς δοκιμασίας». Αυτές είναι αφ’ ενός καθολική φόρτιση 400,0 χλγ/ μ2 συμπεριλαμβανομένων των πεζοδρομίων επι τουλάχιστον 8 ώρες συνολικά και τουλάχιστον 2 ώρες από την ολοκλήρωση των ελαστικών παραμορφώσεων που δεν μπορούν να ξεπερνάνε το 1,0 εκατοστό στο μέσο της δοκού. Αφ’ ετέρου δοκιμασία διαβάσεως κινητού φορτίου (κυλινδρουμένων βαρών) ατμοκίνητου οδοστρωτήρα 12 τόνων κατά την οποία δεν πρέπει οι τάσεις στις κύριες δοκούς να υπερβούν τα 7 χλγ/χλστ2.
  • Απαγορεύεται η χρήση εύθραυστου χάλυβα και θα διενεργούνται κατά την κατασκευή δοκιμές εμβαφής (trempe) και πειράματα διπλώνοντας τα ελάσματα αφού προηγουμένως τρυπηθούν.
  • Τίθεται όριο για το μέγιστο αποδεκτό συνολικό βάρος μετάλλου των φορέων τα 906 κιλά αναμέτρον για τις γέφυρες των 32,0 μέτρων μήκους και τα 1368 κιλά αναμέτρον για τις γέφυρες των 45,0 μέτρων. Πέραν των ορίων αυτών δεν αναγνωρίζονται ποσότητες προς πληρωμή. Αναρωτιέται κανείς για το νόημα αυτού του όρου αφου υποτίθεται ότι υπήρχε πλήρης μη επιδεχόμενη ουσιώδεις τροποποιήσεις μελέτη.

Από τα παραπάνω, και με την προϋπόθεση ότι με την έκφραση « … αντοχή (απόλυτον αντίστασιν)…» εννοείται η κατ’ ελάχιστον αντοχή σε εφελκυσμό, τότε μπορεί κανείς να θεωρήσει ότι η ποιότητα του χάλυβα θα αντιστοιχούσε προς τον χάλυβα St 42-3, κατά το DIN 17100, που περιγράφεται στους νεότερους κανονισμούς, για τη μελέτη και κατασκευή σιδηρών δομικών έργων και γεφυρών.

Να υπενθυμίσουμε, ακόμη, ότι, σύμφωνα με τους νεότερους κανονισμούς (DIN 1050), για καμπτική καταπόνηση οι ελάχιστες επιτρεπόμενες τάσεις σχεδιασμού για ποιότητα χάλυβα St37 είναι για μη δυναμική φόρτιση (Η) 1400 Kg/cm2 (δηλαδή 14 Kg/mm2), ενώ για δυναμική φόρτιση (ΗΖ) είναι 1600Kg/cm2 και για διατμητική καταπόνηση οι αντίστοιχες τιμές είναι 900Kg/cm2 (Η) και 1050Kg/cm2 (ΗΖ).Οι παραδοχές της μελέτης δηλαδή εμφανίζονται πολύ συντηρητικές.

Από πλευράς δημοσιεύσεων στην Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για την εξέλιξη του έργου πλην μιας διακήρυξης στις 22-10-1902 όπου ο τότε επί των εσωτερικών Σύμβουλος Γ. Μυλονογιαννάκης προκηρύσσει την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών επί των ακροβάθρων και του επιχώματος της γέφυρας Ταυρωνίτου, δικαιώνοντας τις ανησυχίες που εξέφραζε ο τύπος της εποχής για την ασφάλεια της γέφυρας.

Πρίν προχωρήσουμε στις πληροφορίες για την εξέλιξη του έργου όπως αποτυπώνονται στις πολιτικές εφημερίδες της εποχής αξίζει να εξετάσουμε τα πραγματικά γεγονότα δηλαδή κατά πόσο αυτό που βρίσκουμε σήμερα κατασκευασμένο στην γέφυρα του Περάματος και του Ταυρωνίτη ανταποκρίνεται στις γέφυρες που μελέτησαν και προδιέγραψαν οι μηχανικοί της Κρητικής Πολιτείας. Περιοριζόμαστε σε αυτές τις δύο γιατί του Αποσελέμη και του Γαζίου δεν υπάρχουν πιά. Για του Αποσελέμη βρίσκουμε αρκετό φωτογραφικό υλικό για την γέφυρα στο Γάζι όμως δεν καταφέραμε να βρούμε κανένα ίχνος της.

 

gefyra per (4)

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΓΕΦΥΡΩΝ ΟΠΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΑΝ

Η ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΠΟΤΑΜΟΥ ΣΤΟ ΠΕΡΑΜΑ

gefyra per (1)Η γέφυρα του Περάματος είναι κάτω διαβάσεως, έχειένα άνοιγμα, θεωρητικού μήκους 44,00 μ. και εδράζεται σε δύο λίθινα ακρόβαθρα. Το πλάτος της είναι 4,0 μ. και δεν υπάρχουν πεζοδρόμια. Οι δύο κύριες δοκοί της είναι δικτυωτής μορφής και ορθογωνικού σχήματος με ύψος 4,65 μέτρα . Τα πέλματα των δοκών άνω και κάτω είναι σύνθετες δοκοί. Τα διαγώνια στοιχεία μορφώνονται με χιαστί ράβδους. Οι εγκάρσιες δοκοί είναι, επίσης, σύνθετες. Οι κατά μήκος ενδιάμεσες δοκοί είναι υψίκορμες ολόσωμες, με κεκλιμένα πέλματα και το άνω πέλμα τους βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τα άνω πέλματα των εγκάρσιων δοκών. Οι αντιανέμιοι σύνδεσμοι τοποθετούνται στο άνω πέλμα των κυρίων δοκών. Εγκάρσιες ολόσωμες δοκοί, υψίκορμες με κεκλιμένα πέλματα τοποθετούνται μεταξύ των κόμβων των άνω πελμάτων των κυρίων δοκών. Στο κάτω πέλμα τοποθετούνται και χιαστί σύνδεσμοι. Τέλος οι δύο κύριες δοκοί στην αρχή και το τέλος τους συνδέονται εγκαρσίως με ισχυρό ορθογώνιο πλαίσιο, αποτελούμενο από σύνθετη διατομή.

Στην άνω πλευρά του κάτω πέλματος των διαμήκων δοκών, κυρίων και ενδιαμέσων, τοποθετούνται ξύλινες δοκοί, κατά πλάτος. Τέλος, πάνω στις ξύλινες δοκούς στερεώνονται με λοξή διάταξη οι σανίδες του τελικού καταστρώματος. Το ύψος του καταστρώματος,μετρούμενο από το κάτω πέλμα των κυρίων δοκών είναι 0,70 μ.

Κατά μήκος της εσωτερικής πλευράς των κυρίων δοκών υπάρχει προστατευτικό κιγκλίδωμα από τρεις σειρές γωνιακών ελασμάτων. Το ύψος του κιγκλιδώματος, μετρούμενο από το κάτω πέλμα των κυρίων δοκών είναι 1,60 μ.

Όλα τα μεταλλικά μέλη είναι από μαλακό χάλυβα ισχυρά συνδεδεμένα μεταξύ τους με γωνιακά ελάσματα και κομβοελάσματα, κατά κύριο λόγο με ηλώσεις.

gefyra per (2)Οι κύριες δοκοί έχουν ύψος 4,65 μ. , αποτελούνται από 11 φατνώματα, μήκους 4,00 μ. το καθένα και μορφώνονται ως εξής. Το άνω πέλμα είναι σύνθετη διατομή και συντίθεται από κορμό λάμα, πάχους 8 χιλ. και μεταβλητού ύψους, από 180 χιλ. στο προς τη στήριξη φάτνωμα, μέχρι 340 χιλ. στο μεσαίο φάτνωμα, και ένα ζεύγος γωνιακών ελασμάτων 100/100/10. Επειδή η ένταση κατά μήκος του φορέα διαφοροποιείται η σύνθετη διατομή φέρει κατά μήκος δύο ή και τρείς εν επαφή λάμες πέλματος. Το κάτω πέλμα είναι, επίσης, σύνθετη διατομή και μορφώνεται όπως και το άνω πέλμα. Η χιαστί δικτύωση μορφώνεται κατά τον ακόλουθο τρόπο. Η μία διαγώνιος κάθε φατνώματος, πλην του μεσαίου, αποτελείται από λάμα πάχους 12 χιλ.και μεταβλητού πλάτους από 300 χιλ. στην περιοχή στήριξης, μέχρι 120 χιλ. στα εκατέρωθεν του μεσαίου φατνώματα. Η άλλη διαγώνιος συντίθεται από δύο γωνιακά ελάσματα 150Χ100Χ12, τοποθετημένα αντιδιαγωνίως. Κάθε μέλος του χιαστί του μεσαίου φατνώματος συντίθεται από δύο γωνιακά ελάσματα 70Χ8, τοποθετημένα, επίσης, αντιδιαγωνίως.

Οι κύριες εγκάρσιες δοκοί που φέρουν το κατάστρωμα είναι και αυτές σύνθετες και συντίθενται ομοίως από κορμό λάμα 400/8 και δύο ζεύγη γωνιακών 70/70/8 στα άνω και κάτω πέλματα.

Οι τέσσερις ενδιάμεσες κατά μήκος δοκοί, είναι υψίκορμες, διατομής Ι 240, με κεκλιμένα πέλματα.

Οι εγκάρσιες δοκοί του άνω πέλματος είναι υψίκορμες, διατομής Ι 180, με κεκλιμένα πέλματα.

Τόσο οι σύνδεσμοι του κάτω πέλματος, όσο και οι αντιανέμιοι σύνδεσμοι, που τοποθετούνται στο άνω πέλμα, συντίθενται από γωνιακά ελάσματα και συνδέονται τόσο μεταξύ τους, όσο και με τις κύριες δοκούς, μέσω κομβοελασμάτων.

Τέλος τα μέλη των ορθογωνικών πλαισίων, που συνδέουν τις κύριες δοκούς στην αρχή και το τέλος τους είναι σύνθετες διατομές και συντίθενται από κορμό λάμα 380/8 και δύο ζεύγη γωνιακών ελασμάτων 100/100/10 στα άνω και κάτω πέλματα.

Στη συνέχεια παραθέτουμε το σχήμα του μεταλλικού φορέα όπως πραγματικά κατασκευάστηκε.

Όπως βλέπουμε η βασική γεωμετρική διαφορά είναι ότι το ύψος των κυρίων δοκών δεν είναι 3,0 μέτρα όπως ορίζει η προκήρυξη αλλά 4,65. Είναι φανερό ότι εφ’ όσον ετέθη η απαίτηση να υπάρχει εγκάρσια αντιανέμια σύνδεση και εις το πάνω μέρος των κυρίων δοκών το ωφέλιμο ύψος της γεφύρας θα προέκυπτε πολύ μικρό (περίπου 2,35), άρα η αύξηση του ύψους ήταν επιβεβλημένη και μπορεί κανείς να μιλήσει κανείς για προφανές λάθος της προκήρυξης. Το αυξημένο ύψος των δοκών οδηγεί όμως και σε σαφή ελάφρυνση των απαιτουμένων διατομών σιδήρου όπου στα άνω και κάτω πέλματα αντί για διπλό Τ ύψους 380 χλστ έχουμε απλό Τ με ύψος κλιμακούμενο από 180 έως 340 ανάλογα με την θέση. Γενικά η σύνθεση ακολουθεί τις δυνάμεις και γίνεται με κυρίαρχο κριτήριο την οικονομία του υλικού και όχι την απλοποίηση της εργασίας.

gefyra per (3)

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ