ΟΙ ΛΑΜΠΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ Ο ΟΡΦΑΝΟΣ ΜΕΤΑ ΟΒΕΛΙΑ ΣΤΟ ΓΑΡΑΖΟ
Γράφει ο Μανούσος Κλάδος
Πολλά και ενδιαφέροντα τα λαϊκά έθιμα που σχετίζονται με την Μεγάλη Εβδομάδα και τις εορτές του Πάσχα. Τα περισσότερα σχετίζονται με τις γαστρονομικές συνήθειες των ημερών ενώ συναντούμε συνήθειες που προεκτείνουν τις θρησκευτικές τελετές με αναπαραστάσεις και τελετουργίες που διαφοροποιούνται ανά περιοχή.
Οι άνθρωποι του Ρεθύμνου, κυρίως στα χωριά, συνεχίσουν πιστά τις παραδόσεις, που βρήκαν από τους προγόνους τους και τούτες τις ημέρες θα αναβιώσουν και πάλι, παλιά πασχαλινά έθιμα όπως το κάψιμο του Ιούδα που γίνεται σχεδόν σε όλα τα χωριά, κυρίως Μεγάλο Σάββατο αλλά σε κάποια και Μεγάλη Παρασκευή.
Εκείνα που έχουν μια ξεχωριστή λαμπρότητα, τηρούνται με πιστότητα και διαμορφώθηκαν λόγω αναγκών και συγκυριών, είναι δύο έθιμα που συναντούμε σε δύο χωριά του Ρεθύμνου και διαφοροποιούνται από τα υπόλοιπα.
Το ένα είναι οι «Λαμπάδες της Αργυρούπολης» την Μεγάλη Παρασκευή και το άλλο οι «Ορφανοί του Γαράζου» το Μεγάλο Σάββατο.
ΟΙ ΛΑΜΠΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ
Όσοι την Μεγάλη Παρασκευή βρεθούν στο κεφαλοχώρι του Δυτικού Ρεθύμνου, στην όμορφη Αργυρούπολη, θα έχουν την ευκαιρία να βιώσουν ένα ιδιαίτερα φαντασμαγορικό έθιμο που είναι γνωστό ως «Λαμπάδες» της Αργυρούπολης.
Το έθιμο διαμορφώθηκε λόγω της ανάγκης φωταγώγησης των οδών, από στις οποίες την νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής γινόταν η λιτανεία του Επιτάφιου.
Πότε ξεκίνησε δεν είναι γνωστό, όμως οι λόγοι ήταν απολύτως πρακτικοί.
Ένα έθιμο που ξεκινάει αρκετά χρόνια πριν η Αργυρούπολη αποκτήσει ηλεκτρικό ρεύμα και δημοτικό φωτισμό. Ουσιαστικά κανένας δεν γνωρίζει την απαρχή αυτής της πρακτικής συνήθειας. Οι ενορίτες – χωριανοί για να τιμήσουν τον νεκρό Ιησού αλλά και για να φωτίσουν την διαδρομή που ακολουθούσε η πομπή του επιτάφιου κατασκεύαζαν δάδες από καλάμια και αστιβίδες τις οποίες άναβαν και κουβαλούσαν στους ώμους τους.
Τις ονόμασαν «Λαμπάδες». Και έτσι τις ονομάζουν ακόμα. Και όχι μόνο φωτίζουν την Ιερή διαδρομή αλλά, στις ημέρες μας, αυτό αποτελεί ένα λαμπρό θέαμα, ένα φαντασμαγορικό γεγονός, που προσελκύει αρκετό κόσμο που ακολουθεί την λιτανεία του Επιταφίου.
Κάθε «Λαμπάδα» μπορεί να φτάσει έως και τα 6 μέτρα μήκος και κρατιέται από 3 ή και περισσότερα άτομα. Την κατασκευή των «λαμπάδων» αναλαμβάνουν οι νέοι του χωριού αρκετές ημέρες πριν την Μ. Παρασκευή μαζεύοντας καλάμια και αστιβίδες από το χωριό και τη γύρω περιοχή. Οι «λαμπάδες» προετοιμάζονται νωρίς το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής στη πλατεία του Αγίου Ιωάννη και λίγο πριν να ξεκινήσει η λιτανεία του Επιταφίου ανάβουν και προπορεύονται του επιταφίου δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα.
