Όταν πια έπεσε το αεροδρόμιο στα χέρια των Γερμανών, αυτοί ναρκοθέτησαν και παγίδευσαν σ’ όλο του το μάκρος το περιμετρικό του αεροδρομίου συρματόπλεγμα. Στ’ αναχώματα, που προανέφερα, στάθμευαν μεταγωγικά και καταδιωχτικά αεροσκάφη. Εκεί γινόταν ο εφοδιασμός τους με καύσιμα, κι όχι μόνο, αλλά και: Γέμιζαν ντεπόζιτα εγκατεστημένα μέσα στα μεταγωγικά ju52 με νερό. Φόρτωναν τρόφιμα, και μαγειρεμένο φαγητό. Αυτά όλα πήγαιναν με πτήσεις των μεταγωγικών στην Β. Αφρική και τροφοδοτούσαν τη στρατιά Ρόμελ. Γινόταν ως και σαράντα πτήσεις καθημερινά, ώσπου το μέτωπο αυτό σταμάτησε να λειτουργεί.
Αξίζει να σημειώσω πως, αφού οργανώθηκε η Αντίσταση, οι ΕΑΜίτες που πήγαιναν αγγαρείες στο αεροδρόμιο είχαν την εντολή από την Οργάνωση και μετρούσαν πόσες απογειώσεις και προσγειώσεις εκτελούσαν τα γερμανικά αεροσκάφη την κάθε μέρα και πληροφορούσαν το σύνδεσμό τους. Η πληροφόρηση αυτή ήταν χρήσιμη και ταξίδευε…
Το νερό έπαιρναν απ’ όλα τα πηγάδια, που ήταν στον Σταυρωμένο ανατολικά, τονΠηγιανό κι Αδελιανό κάμπο, ως κάτω από το συνοικισμό Τσεσμέ, και λίγο από την πηγή της Πηγής. Χρησιμοποιούσαν συνεργείο από αγγαρείες, που γέμιζαν κανίστρες συνέχεια, τραβώντας το νερό από τα πηγάδια. Τις φόρτωναν στα γερμανικά στρατιωτικά αυτοκίνητα και τις μετέφεραν στ’ αεροπλάνα, μέσα στ’ αναχώματα.
Το φαγητό ετοίμαζε συνεργείο από μαγείρους γερμανούς και λαντζιέρες γυναίκες, που πληρωνόταν με μάρκα κατοχής, που ήταν κάλπικα και δεν είχαν αξία εχτός Ελλάδας. Τα μαγειρεία λειτουργούσαν βόρεια του αμαξιτού δρόμου Ρεθέμνους – Ηρακλείου περίπου εκεί που είναι τώρα το ξενοδοχείο «Ελ Γκρέκο».
Το ψωμί το έψηναν στην Πηγή. Είχαν επιτάξει το φούρνο του παντοπώλη Πηγής Αλκιβιάδη Κ. Σπανδάγου. Πληροφορήθηκαν και τους φουρνάρηδες. Έτσι αγγάρεψαν και τον Πατέρα μου Σπύρο Γαλανάκη από την Πηγή και τον «Μπουλούκο», (μάλλον παρανόμι, αλλά δεν θυμούμαι το ονοματεπώνυμο του ανθρώπου αυτού), που ήταν από την Αγία Τριάδα.
Στον Πατέρα μου έδωσαν σημείωμα νυχτερινής διακίνησης και συγκεκριμένης διαδρομής μέσα στο χωριό, για να μπορεί να πηγαίνει από το σπίτι στο φούρνο να πιάνει προζύμι και να ζυμώνει τη νύχτα. Ο «Μπουλούκος» δεν ξέρω πως πηγαινοερχόταν στην Αγία Τριάδα που διέμενε. Οι δυο αυτοί έβγαζαν κάθε μέρα ως και 300 οκάδες ψωμί, με την άγρυπνη επίβλεψη οπλισμένου, με όπλο αυτόματο σκοπού, που καθόταν μέσα στο χώρο του φουρνάρικου. Το ψωμί το έπαιρνε από το φούρνο γερμανικό αυτοκίνητο και το πήγαινε στο αεροδρόμιο. Ασφαλώς και δεν επαρκούσαν οι 300 οκάδες ψωμί για να ταϊσουν ολόκληρη τη στρατιά Ρόμελ. Αλλά δεν ξέρω από πού συμπλήρωναν το έλλειμμα της ποσότητας, που τους ήταν απαραίτητη.
Για να καταλάβετε καλύτερα τι θα πει γερμανικό φιλότιμο κι ανθρωπιά, Σας πληροφορώ ότι, δεν άφηναν στους φουρνάρηδες ούτε φέτα ψωμί, όχι για να πάρουν στο σπίτι τους, αλλά ούτε να φάνε αυτοί οι ίδιοι, που εργαζόταν γι’ αυτούς τους παλιανθρώπους αγγαρεμένοι και χωρίς να πληρώνονται!…
Αφού πέρασε η πρώτη φούρια του πολέμου κι ασφάλισαν τις θέσεις τους και την κατοχή του Νησιού, οργάνωσαν τρία διαφορετικά συνεργεία με αγγαρείες στο αεροδρόμιο:
- Ένα συνεργείο από άνδρες με σκαπέτια και τσάπες, οδηγούμενο από ένοπλο με αυτόματο γερμανό, γύριζε σε χωράφια, που ήταν φυτρωμένος άγγρουστος (αγρωστίς, αγριάδα. Φυτό που έρπει. Κι ο κυλινδρικός βλαστός του σχηματίζει κατά διαστήματα κόμπους (γόνατα). Το μεταξύ δυο γονάτων λέγεται μεσογονάτιο διάστημα και μαζί με τα γόνατα, καλάμι. Από τα γόνατα έχει την ιδιότητα να παράγει ρίζες, νέους βλαστούς και φύλλα. Έτσι επεχτείνεται και δημιουργεί νέα φυτά. Πέραν από αυτό έχει κ υπόγειους βλαστούς, που κι αυτοί απλώνονται υπόγεια και κυκλικά και λέγονται ριζώματα. Τα ριζώματα έχουν την ιδιότητα να ζουν και μετά την καταστροφή όλων των υπέργειων τμημάτων του φυτού. Έτσι το φυτό ανανεώνεται και διαιωνίζεται. Είναι συγγενικό με το «γκαζόν», που κάνουν τους χλοοτάπητες). Αυτό το «συνεργείο» ξεπάτωνε τον άγγρουστο και γέμιζε ολόκληρα σακιά. Κι αυτά μεταφερόταν στο αεροδρόμιο και παραδιδόταν στο δεύτερο «συνεργείο», που το αποτελούσαν γυναίκες.
- Αυτό το γυναικείο «συνεργείο» έπαιρναν τους υπόγειους βλαστούς. Τους τεμάχιζαν από κάθε δεύτερο μεσογονάτιο διάστημα, με τσαπραζωτά μαχαίρια (σαρακάκια). Τους έκοβαν πάνω σε στενά σανίδια, που τοποθετούσαν, όπως καθόταν, πάνω στην ποδιά τους. Τα κομμάτια αυτά φύτευε το τρίτο «συνεργείο» σε μικρού βάθους αυλάκια, που άνοιγε κατά το πλάτος του διαδρόμου. Με τον τρόπο αυτό σε μικρό χρόνο απέχτησε ο διάδρομος του αεροδρομίου χλοοτάπητα και δε λάσπωνε κατά το χειμώνα.
Η Μάνα αγγαρεύτηκε αρκετές μέρες σ’ αυτή τη δουλειά…
Ήταν απαραίτητα τ’ αεροδρόμια στους συμμάχους και τα κατασκεύασαν; Αποδείχτηκε στην πορεία πως όχι.
Είχαν περίσσι’ αεροπλάνα για να στείλουν σ’ αυτά και να τα χρησιμοποιήσουν για την υπεράσπιση των στρατευμάτων τους και της Κρήτης κατά τη Μάχη; Δεν είχαν.
Αλλά ούτε και σκοπό διεξαγωγής πολέμου για την διατήρηση του Νησιού στην κατοχή τους δεν είχαν. Γιατί δεν πίστευαν πως θα τους ήταν δυνατό να το κρατήσουν «Ελεύθερο».
Το Νησί ήθελαν για να το χρησιμοποιήσουν ως «Τράνζιτ», διαμετακομιστικό σταθμό. Έτσι, όπως τώρα οι Κινέζοι το λιμάνι του Πειραιά.
Ο Γερμανός Στρατάρχης Χέρμαν Γκαίρινγκ (Hermann Göring) επέτρεπε την αποστολή αναγνωριστικών αεροπλάνων από τότε που ελλιμενίστηκαν στη Σούδα Βρετανικά πολεμικά. Αυτά πετούσαν πάνω από το Νησί. Ανίχνευαν στόχους. Έκαναν φωτογραφίσεις. Και με βάση αυτά τα δεδομένα και τις αναφορές των πραχτόρων της «Πέμπτης Φάλαγγας», που δρούσαν στο Νησί, και με τη συνεργασίαΓερμανόφιλων του Μεταξικού καθεστώτος, χαρτογραφούσαν το Νησί.Επισήμαιναν πάνω σ’ αυτό δράσεις αμυντικές κι άλλους πιθανούς στόχους. Συνέκριναν το φωτογραφικό υλικό με τις πληροφορίες των πραχτόρων τους και των γερμανόφιλων προδοτών. Έλεγχαν έτσι και το κατά πόσον ήταν ακριβείς οι πληροφορίες, που έπαιρναν από αυτούς κι αξιοποιούσαν κι αυτές κι αυτούς ανάλογα. Αξιολογούσαν, βλέπετε, την απόδοση των πραχτόρων και των «ρουφιάνων», που είχαν στην υπηρεσία τους. Κι ανάλογα με τις αξιολογήσεις, έδιδαν βαρύτητα στις πληροφορίες, που αυτός ο εσμός των ύπουλων αργυρώνητων εχθρών του Ελληνισμού τους μετέδιδε. Ανάλογη, φυσικά, ήταν κ η εμπιστοσύνη, που έτρεφαν κ η ανταμοιβή, που προσέφεραν στον καθέν’ από αυτούς τους προδότες. Γι’ αυτό και κάποιοι από αυτούς εχτελέστηκαν από τους καταχτητές, ενώ άλλοι από αυτούς εξαιρέθηκαν και σε μερικούς επέτρεψαν να τους ακολουθήσουν κατά την αποχώρησή τους.
Να σημειωθεί πως οι αλεξιπτωτιστές είχαν ενημερωθεί, για την ύπαρξη αυτών των «φιλικών προς τους Γερμανούς» προσώπων και γνώριζαν το σύνθημα «Major Bock» (Ταγματάρχης Μπόκ), με το οποίο θα τους φανέρωναν την ιδιότητά τους οι πεμπτοφαλαγγίτες και λοιποί πράχτορες αυτοί, αν έπεφταν στα χέρια τους ή από μόνοι τους επεδίωκαν επαφή με τους αλεξιπτωτιστές, εφόσον ήταν διαβαθμισμένοι.
«Πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο Γκαίριγκ, πίστευαν πως είχε προδοθεί στον εχθρό το Γερμανικό σχέδιο κατάληψης της Κρήτης. Εγώ όμως δεν το πιστεύω. Μετά το τέλος των επιχειρήσεων, βρήκαμε στο στρατηγείο του Στρατηγού Φράυμπεργκ στα Χανιά, ένα νέο σχέδιο άμυνας των Βρετανών εναντίον των αλεξιπτωτιστών. Μεγάλη ήταν η έκπληξή μου, όταν διαπίστωσα πως αυτό περιλάμβανε ένα μεγάλο μέρος από τις διαταγές μου κατά την επίθεση στην Ολλανδία, οι οποίες είχαν περάσει στα χέρια του εχθρού κατά την εισβολή στη Χάγη. Το Βρετανικό Γενικό Επιτελείο είχε μελετήσει στις λεπτομέρειές της τη νέα τακτική των Γερμανών αλεξιπτωτιστών» (Πτέραρχος Κουρτ Στούντεντ: «Έτσι κατέλαβα την Κρήτη»).
Και Σας ρωτώ: Επιτρέπετε σ’ ένα Στρατηγό να εγκαταλείπει το στρατηγείο του, να ξέρει ότι με την αναχώρησή του αυτό θα πέσει στα χέρια του εχθρού, και να μη φροντίσει να πάρει κατά την αναχώρησή του από αυτό τα σχέδια, πάνω στα οποία στήριξε την άμυνα της Κρήτης, στην προκείμενη περίπτωση, την οποία, κακώς, του είχαν εμπιστευθεί; Σχέδια, τα οποία πρόδιδαν τη γνώση των σχεδίων Στούντεντ, έστω άλλης παρόμοιας επιχείρησης! Αυτό σήμαινε ότι ειδοποιούσε το Στούντεντ. Ήταν σα να του έλεγε: « Κοίταξε, έχω στη διάθεσή μου τις εναντίο μας Διαταγές σου κατά την εισβολή στη Χάγη. Πιστεύεις ότι δεν έχω κι αυτές για την εισβολή σου στην Κρήτη; Χάρη να μου χρωστάς…». Πρόδιδε έτσι αυτό, που ο Τσώρσιλ θυσίασε την Κρήτη, για να μην προδοθεί!! Αυτό αποτελεί καραμπινάτη προδοσία! Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόδωσε και το πως οι Βρετανοί γνώριζαν και τα σχέδια του Στούντεντ, αφού είχαν στα χέρια τους διαταγές του. Και μάλιστα διαταγές από προηγούμενη επιχείρηση!...
Υστερότερα ο Φράυμπεργκ αιστανόταν τύψεις. Κι αυτές τον έκαμαν ν’αποκαλύψει στο γιο του λίγο πριν ξεψυχήσει ότι, γνώριζε με λεπτομέρειες το σχέδιο, τον αντικειμενικό σκοπό, τις δυνάμεις, ακόμη και την ώρα εκδήλωσης της «αιφνιδιαστικής» επίθεσης των Γερμανών. Όμως δεν έκαμε τίποτε για να προσαρμόσει τη διάταξη των μονάδων άμυνας που διέθετε, για να την αντιμετωπίσει σωστά! Αδράνησε! Άφηνε να εννοηθεί ότι δεν του επέτρεψαν την αναμόρφωση των σχεδίων και την αναδιάταξη των δυνάμεων για να μην προδοθεί ότι γνώριζαν και αποκρυπτογραφούσαν τον κώδικα που χρησιμοποιούσαν οιΓερμανοί!! Τότε, για ποιο σκοπό έκαναν αυτή τη δουλειά; Αφήνει να εννοηθεί ότι οΤσώρσιλ απαγόρευσε την αλλαγή της διάταξης των μονάδων, για να μην αποκαλυφθεί ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών της Βρετανίας γνώριζαν τα σχέδια και τις διαταγές του Γερμανικού Γενικού Επιτελείου. Θυσίασε, λοιπόν, την Κρήτη και τους Κρητικούς για χάρη του «μυστικού». Είπε ότι, έστειλε μήνυμα στον Ουίλσον, αλλά δεν πήρε απάντηση! Θεώρησε, λοιπόν, τη σιωπή του ως άρνηση της τροποποίησης του αμυντικού σχεδίου του, που είχε προεγκριθεί.
Έφτασε άραγε το μήνυμα Φράυμπεργκ στα χέρια ή στ’ αφτιά του Ουίλσον; Για να είμαστε, λοιπόν, δίκαιοι κατά το δυνατόν: Ένας από τους τρεις υπήρξε σίγουρα οπροδότης. Κι αυτός ήταν ή ο Λόρδος του Ναυαρχείου Ουίνστον Τσώρσιλ ή ο Αντ/γος Χένρι Ουίλσον, Δ/της της Δύναμης W, ή ο Υπ/γος Φράυμπεργκ, Δ/της των Δυνάμεων του «Φρουρίου Κρήτη».
Παραμένει όμως κ αιωρείται αναπάντητο το ερώτημα: Γιατί κατά την αποχώρησή του από το στρατηγείο του ο Φράυμπεργκ «ξέχασε» να πάρει μαζί του το φάκελο απορρήτων και τον άφησε να πέσει στα χέρια του εχθρού; Κάτι τέτοιο δε συγχωρείται ούτε σε δεκανέα! Μπορεί να συγχωρηθεί σε Υποστράτηγο; Εεε; Μπορεί;…
