ΕΓΚΑΙΝΙΑ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2016
Έπειτα από 30 χρόνια συστηματικής αρχαιολογικής ανασκαφικής έρευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ήρθε η ώρα το Μουσείο να ανοίξει τις πύλες του προκειμένου να παρουσιάσει στην παγκόσμια κοινότητα μια σειρά από τα σημαντικότερα ευρήματα και τους θησαυρούς από την νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας και την πόλη της αρχαίας Ελεύθερνας.
Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 19 Ιουνίου, από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο, παρουσία κορυφαίων προσωπικοτήτων από την πολιτική, επιστημονική, επιχειρηματική και καλλιτεχνική διεθνή σκηνή.
Τριάντα και πλέον χρόνια πριν, όταν ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης ξεκίνησε τις ανασκαφές στην Ορθή Πέτρα, ένα λεωφορείο έφθανε στο χωριό της Ελεύθερνας μια φορά την εβδομάδα. Σήμερα εκεί υπάρχει ένα θαυμάσιο αρχαιολογικό πάρκο και ένα μουσείο – πόλος έλξης και ήπιας ανάπτυξης εξαιρετικών προδιαγραφών.
Στόχος του Μουσείου, είναι να «ταξιδέψει» όλους τους επισκέπτες στην αυγή του ελληνικού πολιτισμού και τον Όμηρο, να τους δώσει την ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά το πλήθος των ευρημάτων της μακροχρόνιας αρχαιολογικής ανασκαφής, που μέσα σε ένα αλώβητο, φυσικού κάλλους τοπίο αποτελεί πόλο έλξης πολύμορφου τουρισμού από όλο τον κόσμο.
Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα 2007-2013» (ΕΣΠΑ) από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, οι οποίοι είναι και οι φορείς λειτουργίας του.
Η προσπάθεια ενισχύθηκε και από την ιδιωτική πρωτοβουλία, το Ίδρυμα Ωνάση, την Alpha Bank και τη Grecotel, καθώς και από άλλους Οργανισμούς, Ιδρύματα, Φορείς και φυσικά πρόσωπα.
ΤΟΠΟΣ – ΧΡΟΝΟΣ – ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ο τεράστιος αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο βρίσκονται ανάμεσα στα χωριά Ελεύθερνα και Αρχαία Ελεύθερνα (Πρινές) του Δήμου Ρεθύμνης. Η αρχαία πόλη έλαβε το όνομά της από τον μεγάλο Κουρήτη Ελευθήρα, και η ιστορία της ξεκινά χιλιάδες χρόνια πριν.
Σε υψόμετρο περίπου 380 μ., στους πρόποδες του Ψηλορείτη, η πόλη ευνοήθηκε πολλαπλά λόγω της γεωγραφικής της θέσης στην καρδιά της Κρήτης, καθώς και της σχέσης της με τη θάλασσα, παράγοντες που αποτέλεσαν τις αιτίες της δομής μιας ανοιχτής κοινωνίας που ήκμασε κατά την αρχαιότητα.
Οι έρευνες στην περιοχή, ανασκαφικές και άλλες, ξεκίνησαν από το Πανεπιστήμιο Κρήτης το 1985 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα από τον Καθηγητή Ν. Χρ. Σταμπολίδη, τους συνεργάτες και τις ομάδες του. Στις ανασκαφές συμμετείχαν φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού (Ευρώπης, ΗΠΑ, Ασίας, Αφρικής, Αυστραλίας), καθώς και άνθρωποι των γύρω χωριών. Η ανασκαφή αποκαλύπτει σιγά-σιγά τα μυστικά της πόλης από το 3000 π.Χ. έως τον 14ο αι. μ.Χ.. Σπίτια, βίλλες, δρόμοι, δημόσια οικοδομήματα και λουτρά, δεξαμενές και στέρνες, αναλήμματα και τοίχοι, ιερά και εκκλησίες, κλίβανοι και εργαστήρια, και πάνω απ’ όλα η νεκρόπολη των πολεμιστών και των συγγενών τους στην αυγή της ελληνικής Ιστορίας, ξεθάβονται μεθοδικά και συστηματικά.
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
H ιστορική διαδρομή της Ελεύθερνας ξεδιπλώνεται στις τρεις συνεχόμενες αίθουσες, που φιλοξενούν όλη την ιστορία της πόλης από το 3000 π.Χ. έως το 1300 μ.Χ. (τεσσερισήμισι χιλιετίες).
Πρόκειται για το 4ο μεγαλύτερο μουσείο αρχαιολογικού χώρου στην Ελλάδα μετά από αυτά της Ολυμπίας, των Δελφών και της Βεργίνας.
ΑΙΘΟΥΣΑ Α - ΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ
Η μεγαλύτερη σε μέγεθος Αίθουσα Α περιλαμβάνει εκθέματα που επελέγησαν για μια πρώτη παρουσίαση της διαχρονικής δημόσιας, πολιτικής, θρησκευτικής, κοινωνικής και ιδιωτικής ζωής της Ελεύθερνας, αλλά κυρίως αντικείμενα εισηγμένα από άλλες πόλεις της Κρήτης και περιοχές όπως η Αττική, η Πελοπόννησος, οι Κυκλάδες, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η Μ. Ασία, η Κύπρος, η Φοινίκη και γενικότερα η συροπαλαιστινιακή ακτή, η Αίγυπτος...
Στη μέση της αίθουσας, το μαγικό άφθαρτο υλικό, ο χρυσός, υλικό περίτεχνων κοσμημάτων και της προβολής τους με ψηφιακές εφαρμογές (digital installation).
Στο βάθος υπάρχει, επίσης, αίθουσα προβολών, μικρών συνεδρίων ή περιοδικών εκθέσεων.
ΑΙΘΟΥΣΑ Β - Η ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ
Στην Αίθουσα Β αναπτύσσεται η θρησκευτική και η λατρευτική ζωή στην Ελεύθερνα, από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου έως και τα βυζαντινά χρόνια. Παρουσιάζεται, επίσης, το Μνημείο 4Α, ηρώο-ιερό, που ερμηνεύεται ως κενοτάφιο, αποτελώντας ένα από τα πρώτα μνημεία του «αγνώστου» στρατιώτη στην παγκόσμια ιστορία. Εδώ εκτίθεται και ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της Νεκρόπολης της Ορθής Πέτρας, η «Κόρη της Ελεύθερνας».
ΑΙΘΟΥΣΑ Γ - ΟΙ ΝΕΚΡΟΠΟΛΕΙΣ
Η Αίθουσα Γ είναι αφιερωμένη στις νεκροπόλεις της Ελεύθερνας και σε αυτήν παρουσιάζονται μόνον ευρήματα από τις ανασκαφές στην νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, καθώς σε αυτήν εικονογραφούνται περιγραφές από τον κόσμο του Ομήρου. Εδώ εκτίθεται η μοναδική ταφική πυρά με τον δειροτομηθέντα νεκρό, ένα εύρημα που έθεσε σε άλλη βάση την αλήθεια των στίχων του Ομήρου στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Επίσης, σκιαγραφείται μια κοινωνία πολεμιστών και πριγκιπισσών, μέσα από τα ευρήματα και τα πλούσια κοσμήματα, τα όπλα και τα εργαλεία επιφανών πολεμιστών, καθώς και από μια χάλκινη ασπίδα να ξεχωρίζει ανάμεσά τους - ένα εμβληματικό έργο που εκτίθεται στην αρχή της έκθεσης του μουσείου.
Στην ίδια αίθουσα οι οπτασίες των αριστοκρατισσών ιερειών της Ελεύθερνας με όλον τον κτερισματικό πλούτο τους, λαμπρά, λεπτεπίλεπτης τέχνης κοσμήματα, υάλινα και φαγεντιανά, πήλινα και χάλκινα αγγεία, ειδώλια κ.ά.
Οι τρεις αίθουσες μπορούν να φιλοξενήσουν συγχρόνως τουλάχιστον 4 ομάδες 50 επισκεπτών η κάθε μια.
ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ
Στη Νότια Πτέρυγα του Μουσείου, υπάρχει το Ερευνητικό Κέντρο και το Κέντρο Μελέτης, με βιβλιοθήκη, γραφεία και πλούσιο αρχείο των ανασκαφών. Πρόκειται για το μέρος όπου γίνεται όλη η έρευνα από Έλληνες και ξένους επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων, καθώς και ερευνητές και σπουδαστές διαφόρων ειδικοτήτων από τα Πανεπιστήμια του κόσμου. Εδώ προετοιμάζονται επίσης τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε αγαστή συνεργασία του Πανεπιστημίου Κρήτης με την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση της Κρήτης και της Ελλάδας. Στον ισόγειο χώρο βρίσκονται οι αποθήκες και τα εργαστήρια συντήρησης, εξοπλισμένα με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, ενώ στη μεγάλη αυλή του Μουσείου δημιουργήθηκε ένα μικρό θέατρο για παραστάσεις, συναυλίες και δρώμενα.
