ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΑΠΟΨΕΙΣ

Καλοί Τρόποι της Αναστασίας Βενιέρη

0

Πότε καταλαβαίνει ένας Έλληνας ότι έχει αφομοιωθεί πλέον από τη χώρα των ‘καλών τρόπων’ και της τυπικής ευγένειας?

Όταν κάποιος στο δρόμο τον σπρώξει κατά λάθος και αντί να πει:

‘Τι σπρώχνεις βρε ομορφόπαιδο?’

του λέει:

‘Ώ! Με συγχωρείτε!’

Η  διάσημη ανθρωπολόγος Kate Fox αναλύει το χαρακτήρα των Βρετανών, και εστιάζει ιδιαιτέρως σε ένα ‘παράδοξο’ χαρακτηριστικό. Την ταυτόχρονη εμμονή με τους καλούς τρόπους, αλλά και με την ανάγκη για απομόνωση.

Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα αισθητά σε όλους τους δημόσιους χώρους, αλλά κυρίως, στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Εκεί, σύμφωνα με την Fox, ο άγραφος κοινωνικός νόμος υπαγορεύει την πλήρη αποφυγή της αναγνώρισης της ύπαρξης των υπολοίπων ανθρώπων, εκτός και αν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο. Αν το μάτι συναντηθεί με εκείνο ενός ξένου, τότε και οι δύο πρέπει να κοιτάξουν αμέσως αλλού, διαφορετικά είτε κινδυνεύουν να θεωρηθούν επιθετικοί, ή ότι ψάχνουν για σύντροφο.

Η αναγνώριση της υπάρξεως ενός αγνώστου συνεπιβάτη επιτρέπεται μόνο όταν θέλουμε να ζητήσουμε πληροφορίες, όταν θέλουμε να παραπονεθούμε για κάτι ‘ακίνδυνο’, όπως την καθυστέρηση του τραίνου, και τέλος, σε περιπτώσεις όπως όταν θέλουμε να ανοίξουμε δρόμο μέσα στο πλήθος.

Οι λέξεις ‘με συγχωρείτε’, ‘ευχαριστώ’ και ‘παρακαλώ’, είναι πολύ σημαντικές, και επιβάλλονται σε κάθε κοινωνική συναλλαγή. Είναι τόσο σημαντικές, όπου επαναλαμβάνονται με θρησκευτική ευλάβεια.

Είναι τόσο βαθιά ριζωμένο το ‘με συγχωρείτε’ στην Βρετανική κουλτούρα, όπου τα πειράματα της Fox έδειξαν ότι περίπου το 80% των Βρετανών που εκείνη έσπρωξε ‘κατά λάθος’ σε δημοσίους χώρους, της ζήτησαν συγνώμη, αλλά όπως πάντα, χωρίς καμία οπτική επαφή, χαμόγελο ή οποιαδήποτε ένδειξη φιλικότητας.

Η άρνηση αυτή, σε συνδυασμό με την εμμονή των ‘καλών τρόπων’, δίνει ένα ξεχωριστό χαρακτήρα στους Βρετανικούς δημόσιους χώρους. Εκατομμύρια ανθρώπων συνωστίζονται καθημερινά σε χώρους όπως το μετρό, αποφεύγοντας κάθε επαφή με τους συνεπιβάτες, ακόμα και με τους απερίσκεπτους. Τότε, μόνο το μάτι ‘ρολάρει’ μανιωδώς προς το ταβάνι σε ένδειξη αποδοκιμασίας.

Ευγενικοί, αλλά άκρως απρόσιτοι, σιωπηλοί και προσεκτικοί. Σαν ‘ζόμπι’, όπως τους χαρακτηρίζει η Fox.

Ο επισκέπτης, και ο μετανάστης, συνήθως ξύνουν το κεφάλι με απορία μπροστά σε αυτή την αντίθεση. Μετά από πολλά χρόνια, η δική μου η απορία λύνεται καθώς διαβάζω το βιβλίο της Fox.

Υπάρχουν δύο είδη ευγένειας. Η ‘αρνητική’ και η ‘θετική’. Η ‘θετική’ ευγένεια αποσκοπεί στην συμπερίληψη ενός αγνώστου, ενώ η ‘αρνητική’ ευγένεια δεν είναι τίποτε άλλο από το σεβασμό της ιδιωτικότητας του.

Κάτι παρόμοιο ισχύει και πίσω από το τιμόνι.

Για παράδειγμα, προχθές κάποια κυρία σχεδόν με τράκαρε, και εξαφανίστηκε αποφεύγοντας κάθε οπτική επαφή.

Λέτε να σεβάστηκε την ιδιωτικότητα μου?

Μήπως έπρεπε να ζητήσω και συγνώμη?

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ