Ένα πρώτο βήμα στον μακρύ και δύσκολο δρόμο που έχει να κάνει ακόμη η Ελλάδα για την συνολική συμφωνία για πρόγραμμα, χρέος και πρωτογενή πλεονάσματα έγινε στο Eurogroup με αντάλλαγμα την εκ των προτέρων ψήφιση προληπτικών μέτρων που θα εφαρμοστούν το 2019.
Τόσο ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Γερούν Νταϊσελμπλουμ όσο και ο επίτροπος αρμόδιος για τα οικονομικά κ Πιέρ Μοσκοβισί, που ανέλαβαν τον τελευταίο μήνα την προσπάθεια επαναπροσέγγισης Ελλάδας- δανειστών, εμφανίστηκαν ανακουφισμένοι αφού το ελληνικό θέμα μπήκε ξανά σε τροχιά πριν ξεκινήσουν οι διαδοχικές εθνικές εκλογές σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία. Μίλησαν όμως και για «πολλή δουλειά» που πρέπει να γίνει μέχρι την τελική συμφωνία, η οποία μπορεί να επικυρωθεί ακόμη και σε έκτακτο Eurogroup, αφής στιγμής υπάρξει τεχνική συμφωνία σε επίπεδο θεσμών (Stuff Level Agreement).
Κανείς από τους δύο δεν δεσμεύτηκε για το χρόνο ολοκλήρωσης της αξιολόγησης. Ο κ. Νταϊσελμπλούμ τόνισε μεν ότι είναι απαραίτητο η συμφωνία να έρθει το ταχύτερο δυνατό, ώστε να επανέλθει η εμπιστοσύνη για την ελληνική οικονομία, αλλά δεν παρέλειψε να προσθέσει ότι η Ελλάδα δεν έχει τους επόμενους μήνες σημαντικές υποχρεώσεις χρέους.
H ατζέντα της αξιολόγησης σύμφωνα και με τους δύο ανώτερους αξιωματούχους θα είναι τρία καυτά θέματα: Το φορολογικό, το ασφαλιστικό και η αγορά εργασίας.
Στο φορολογικό ο τίτλος είναι διεύρυνση της φορολογικής βάσης με την περικοπή της μεγαλύτερης υφιστάμενης φοροαπαλλαγής: Της έκπτωσης φόρου των 1900 ευρώ που ισχύει σήμερα στα 1540 ή τα 1320 ευρώ (ανάλογα με τις ανάγκες που θα κληθεί να καλύψει), που θα μειώσει το αφορολόγητο από τα 8636 ευρώ που είναι σήμερα για άγαμους και συνταξιούχους στα 7000 ή τα 6000 ευρώ.
Στο ασφαλιστικό θα σημάνει αυτόματη μείωση της προσωπικής διαφοράς των παλιών συντάξεων μέχρι και 20% για τα κλείσει το έλλειμμα του ασφαλιστικού συστήματος.
Στο εργασιακό θα πρέπει να συμφωνηθεί αλλαγή του καθεστώτος στις ομαδικές απολύσεις και ίσως η επαναφορά του μέτρου των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε κλαδικό επίπεδο.
Αντισταθμιστικά μέτρα από το 2020 ως το 2025
Στην προσυγκέντρωση που έκανε ο κ Νταϊσλεμπλούμ πριν από το Eurogroup, είχε επέλθει συμφωνία πάνω στα μέτρα που παρουσίασαν ο υπουργός Οικονομικών κ.Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του κ. Γιώργος Χουλαράκης ως αντιστάθμισμα των μέτρων που θα νομοθετηθούν από τώρα. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται:
• Η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατα 35 – 40 % και συνολικός επανασχεδιασμός του φόρου με επαναφορά του Φ.Μ.Α.Π. ώστε η μείωση να στοχεύει στα χαμηλά εισοδήματα.
• Η μείωση του ΦΠΑ στην ενέργεια κατά 7 μονάδες και μεταφορά του συντελεστή από το 13% στο 6%.
• Η μείωση του ΦΠΑ σε μεταφορές δημόσιες και ιδιωτικές ( Τρένα, λεωφορεία, αεροπλάνα, βαπόρια) κατα 11 μονάδες και μεταφορά από το 24% στο 13%.
• Η μείωση βασικών ειδών διατροφής κατά 11 μονάδες από το 24% στο 13%.
• Η επανεξέταση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.
• Σε περίπτωση που εξεταστεί μείωση δαπανών για κοινωνική ασφάλισ,η αντίστοιχα αύξηση δαπανών στοχευμένων για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής προστασίας.
Τα μέτρα αυτά θα συμφωνηθούν με τους θεσμούς τότε και μόνο τότε όταν η Ελλάδα πετύχει και ξεπεράσει για το 2019 το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019.
Κυβερνητικές πηγές διαβεβαίωναν ότι τόσο τα προληπτικά όσο και τα αντισταθμιστικά μέτρα θα νομοθετηθούν ταυτόχρονα και θα εφαρμοστούν όταν η Ελλάδα θα ξεπεράσει τον στόχο της.
Κατά την λογική των θεσμών λοιπόν, η υπέρβαση του στόχου θα πιστοποιηθεί όταν βγουν τα τελικά στοιχεία για το 2019, δηλαδή στις αρχές του 2020, ώστε τα μέτρα να εφαρμοστούν σταδιακά ως το 2025.
Ούτε κουβέντα για χρέος και πλεονάσματα
Παρόλα αυτά ούτε ο κ.Νταϊσελμπλούμ ούτε και ο κ.Μοσκοβισί δεν απάντησαν για δύο πολύ σημαντικές εκκρεμότητες του ελληνικού προγράμματος: Την οριστική λύση για την αναδιάρθρωση του χρέους και το χρονοδιάγραμμα για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Στο θέμα του χρέους ο πρόεδρος του Eurogroup αναφέρθηκε ακροθιγώς, τονίζοντας ότι μόλις έχουμε την συμφωνία για τα μέτρα το ΔΝΤ θα επανεξετάσει την πορεία της οικονομίας και θα γνωμοδοτήσει εαν το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο, για να τελειώσει την φράση του λέγοντας « αλλά η λύση για το χρέος θα δοθεί το 2018».
Σε ότι αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα και ειδικότερα το χρόνια για τα οποία η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να πετυχαίνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, ο κ Νταϊσελμπλούμ τόνισε ότι δεν θα είναι στην ατζέντα της αξιολόγησης των θεσμών κατά την επιστροφή τους στην Αθήνα.
Πέταξε λοιπόν την μπάλα στην κερκίδα, τονίζοντας ότι το θέμα θα συζητηθεί μετά την τεχνική συμφωνία για την αξιολόγηση σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Επιφυλακτικό το ΔΝΤ
Τέλος το ΔΝΤ υποδέχθηκε την απόφαση του Eurogroup με μια μάλλον επιφυλακτική ανακοίνωση στην οποία χαιρέτιζαν την συμφωνία για την ελληνική δέσμευση για μέτρα σε βασικούς τομείς. "Σε αυτή τη βάση, έχουμε συμφωνήσει να στείλουμε πίσω - στη Αθήνα - την αποστολή μας. Χρειάζεται μεγαλύτερη πρόοδος για να γεφυρωθούν οι διαφορές, όσον αφορά σε άλλα σημαντικά ζητήματα, και είναι πολύ νωρίς για εικασίες σχετικά με την προοπτική επίτευξης συμφωνίας σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων (staff level agreement) στη διάρκεια αυτής της αποστολής".
