Πάντα μύριζε του διαόλου, με οποιαδήποτε κυβέρνηση αφού στηριζότανε στα δανεικά. Μέσα σε δύο αιώνες, οι αναλαμπές της, είχαν βραχύχρονη διάρκεια και μακρόχρονο πόνο που πάντα οι άθλιοι πολιτικοί τον καπηλευόταν εκλογικά με δημαγωγία.
Μολονότι πολλοί δεν δείχνουν να δίνουν σημασία στην κρίσιμη κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία, εν τούτοις κάνουν μεγάλο λάθος. Η κατάσταση δεν είναι διόλου καλή και από τη μια στιγμή στην άλλη, λίγο αν ξεφύγει ο έλεγχος της νομισματικής ισορροπίας, ο πληθωρισμός θα αρχίσει να καλπάζει. Μαζί με αυτόν και τα τραπεζικά επιτόκια. Άρα θα πάρουν την κάτω βόλτα οι επενδύσεις. Στη σημερινή, λοιπόν, φάση της οικονομίας, το μεγάλο πρόβλημα είναι ο κρατικός προϋπολογισμός.
Όπως λένε οι πιο σοβαροί παρατηρητές, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ξενοφών Ζολώτας, καθηγητής Οικονομικών και διαπρεπής οικονομολόγος, αν, πράγματι, η κυβέρνηση θέλει να δώσει λύσεις στα τεράστια προβλήματα του δημοσίου τομέα, μόνο μέσω του προϋπολογισμού μπορεί να δράσει.
Η όλη προσπάθεια για να μειωθεί το εκ 10 τρισεκατομμυρίων δραχμών συνολικό έλλειμμα του δημοσίου τομέα, πρέπει να έχει σαν μοναδικό της στόχο τις κρατικές δαπάνες και σπατάλες. Εκεί, τα περιθώρια βελτιώσεων και περικοπών είναι μεγάλα και η αξιοποίησή τους θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για μια πιο ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση των δημοσίων οικονομικών.
Στα πλαίσια αυτά, λοιπόν, είναι δυνατό να γίνουν κάποιες σωστές κινήσεις, όπως:
Η επαναξιολόγηση πολλών κατηγοριών δαπανών, με βάση τις αρχές του προϋπολογισμού μηδενικής βάσης. Ακόμα κι αν οι αρχές αυτές δεν μπορούν να εφαρμοστούν για το σύνολο του προϋπολογισμού του 1990, μπορούν να χρησιμεύσουν στην αξιολόγηση συγκεκριμένων κονδυλίων με θεαματικά αποτελέσματα.
Η δέσμευση να μην επεκταθούν άλλο οι καταναλωτικές δαπάνες και η επανεξέταση δαπανών που ονομάζονται μεν επενδυτικές, πραγματοποιούνται, όμως, με μόνο κριτήριο το πολιτικό ή κομματικό όφελος, χωρίς να προσφέρουν τίποτα στη βελτίωση της υποδοχής ή τη διεύρυνση του παραγωγικού δυναμικού.
Ο περιορισμός των επιδοτήσεων, εκτός από εκείνες που είναι άμεσα συνδεδεμένες με την ανάπτυξη όπως αυτές του ν. 1262, οι οποίες, άλλωστε αποτελούν και το μόνο μέσο διοχέτευσης των κοινοτικών ενισχύσεων.
Η κατάργηση πολυδάπανων παρεμβατικών οργανισμών του Δημοσίου και η επιλεκτική ιδιωτικοποίηση δραστηριοτήτων, όπου, κακώς, έχει επεκταθεί το Δημόσιο.
Η αναδιάρθρωση της Δημόσιας Διοίκησης με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακος.
Η μείωση, όμως, των ελλειμμάτων δεν εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον περιορισμό των δαπανών. Σημαντικό ρόλο δεν μπορεί να παίξει και η αύξηση των εσόδων, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αν ληφτούν μέτρα προς τις ακόλουθες κατευθύνσεις:
Διεύρυνση της φορολογικής βάσης με την κατάργηση φορολογικών απαλλαγών, την προοδευτική ένταξη στο σύστημα των αγροτικών εισοδημάτων, την προοδευτική κατάργηση των ευνοϊκών φορολογικών ρυθμίσεων που έχουν θεσπιστεί υπέρ ορισμένων ομάδων ή τομέων δραστηριότητας, πλην των κατηγοριών μειονεκτούντων ατόμων και των ρυθμίσεων που έχουν νομοθετηθεί για την ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων.
Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής με την ταχύτερη δυνατή εισαγωγή ταμειακών μηχανών, τη βελτίωση της τεχνικής υποδομής των υπηρεσιών, τη χρησιμοποίηση ερευνών που να στηρίζονται στην ομαδοποίηση και την ανάλυση χρηματικών ροών κ.λπ.
Καλύτερη αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των δημοσίων επιχειρήσεων (π.χ. ΕΛΕΒ Ε., Olympic Catering, προβληματικές, μετοχές ασφαλιστικών εταιρειών και τραπεζών, αγροτικές εκτάσεις και αστικά ακίνητα).
Παράλληλα, είναι πια κατεπείγον να δοθεί πολιτική λύση, υψηλού κόστους, στο θέμα των κεφαλαιοβόρων προβληματικών επιχειρήσεων και των δημοσίων οργανισμών. Με χρέη 1,6 τρισεκατομμύρια δρχ. και ζημιές για το 1988 κάπου 900 δις δρχ., όλες αυτές οι εταιρίες αποτελούν απαράδεκτο καρκίνωμα, που με τις μεταστάσεις του απειλεί ολόκληρη την οικονομική δομή της χώρας. Έστω κι αν αυτή, από χρόνια τώρα, πάσχει. Τα τελευταία χρόνια, οι προβληματικές πήραν 400 δις δρχ. δανεικά και αγύριστα. Απορρόφησαν, δηλαδή κάπου 12 εκατομμύρια δραχμές ανά εργαζόμενο. Αν το κόστος αυτό είχε δοθεί στους 30.000 εργαζομένους στις προβληματικές υπό μορφή αποζημίωσης για το κλείσιμο των επιχειρήσεων αυτών, σήμερα, το πιστωτικό μας σύστημα θα ήταν πλουσιότερο κατά 100 δις δρχ. και οι εργαζόμενοι θα είχαν 2,4 εκατ. δρχ. αφορολόγητο ετήσιο εισόδημα. Απλούστατα, γιατί θα είχαν τοποθετήσει την αποζημίωσή τους σε ομόλογα του Δημοσίου ή της ΕΤΒΑ.
Δυστυχώς, όμως, τα πολιτικά κόμματα, που εντελώς φαρισαϊκά κόπτονται για το «καλό του λαού», αυτή τη ρεαλιστική λύση αδυνατούν να τη συλλάβουν. Κατά τα άλλα, μας λένε ότι προασπίζουν το δημόσιο συμφέρον, που τα ίδια ορίζουν.
Υπάρχουν, έτσι, κόμματα που δεν θέλουν ξένα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα, αλλά δέχονται να ξοδεύουν 100 εκατ. δολάρια οι 80.000 Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Δεν θέλουν οι «προστάτες του δημοσίου συμφέροντος» να θιγεί το ΕΣΥ με το άνοιγμα ιδιωτικών κλινικών, δέχονται, όμως, να πηγαίνουν στη Μεγάλη Βρετανία 60 εκατ. δολάρια για τη νοσηλεία 30.000 επισκεπτών βρετανικών νοσοκομείων.
Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, έτσι, όχι τα χρέη του δημοσίου να μας πνίξουν, αλλά να ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΙΣΟΥΝ, κυριολεκτικά, και την αναπτυξιακή βοήθεια που θα πάρει η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Όπως γράφτηκε στον Τύπο ύστερα από πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι κοινοτικοί αναπτυξιακοί πόροι που θα κατευθυνθούν στη χώρα μας στην πενταετία 1989-1993, καθορίστηκαν σε 6.667 εκατομμύρια ECU. Ποσό που με τις σημερινές ισοτιμίες αντιστοιχεί σε πάνω από 7 δις δολάρια.
Οι πόροι αυτοί, που μπορούν να δώσουν κινητήρια ώθηση στην ελληνική οικονομία, δεν πρέπει να πάνε χαμένοι από δικές μας αδυναμίες να τους αξιοποιήσουμε. Γι’ αυτό θα πρέπει να δημιουργηθούν τώρα οι μηχανισμοί και οι προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν στο μέλλον την απορρόφηση και αποδοτική κατανομή των πόρων αυτών. Κάτι τέτοιο, όμως, απαιτεί σοβαρότητα και ορθολογισμό. Δύο αγαθά εν ανεπαρκεία σήμερα…
