ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΡΕΘΥΜΝΟ

Κρήτη: Ποιοι νομοί είναι πρωταθλητές σε αγροτιά & μεταποίηση

0

Πρωταθλητή νομό στον πρωτογενή τομέα το νομό Λασιθίου και πρωταθλητή νομό στον τομέα μεταποίησης το νομό Ηρακλείου αναδεικνύει ο πρώτος άτλαντας των ελληνικών νησιών που εκπόνησε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου!

Η "ακτινογραφία" της νησιωτικής Ελλάδας επιβεβαιώνει, επίσης, την κυριαρχία της Κρήτης σε αριθμό τουριστικών κλινών, ενώ το νησί μας συγκαταλέγεται στη μικρή λίστα των νησιών που εμφανίζουν αύξηση πληθυσμού σε σχέση με το 1951...

Τα παραπάνω ενδιαφέροντα στοιχεία, μαζί με πολλές ακόμα αποκαλυπτικές πληροφορίες, περιλαμβάνονται στην "ακτινογραφία" της νησιωτικής χώρας, που φέρει την επιστημονική σφραγίδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, και η οποία σκιαγραφεί τα ποσοτικά και ποιοτικά μεγέθη των νησιών, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους, τα σημεία που κάθε νησιωτική περιοχή υπερέχει ή υστερεί και φυσικά τις δυνατότητες-προοπτικές που έχουν για το μέλλον.

Τον άτλαντα δημιούργησε το Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης, με επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας τον Γιάννη Σπιλάνη, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος, και τον Θανάση Κίζο, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Γεωγραφίας. Ο άτλαντας καλύπτει και τα 114 μεγάλα κατοικημένα νησιά της χώρας, προσεγγίζοντάς τα γεωγραφικά, δημογραφικά και οικονομικά.

Οικονομία

Σε μια εποχή που ο αγροτοκτηνοτροφικός τομέας συνεχώς υποχωρεί, συνεχώς περιορίζεται, η ανατολική Κρήτη φαίνεται να κρατά αντίσταση στη γενική καθίζηση της αγροτικής οικονομίας.

Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με τον άτλαντα, ο νομός Λασιθίου έχει το υψηλότερο ποσοστό (10,77%) συμμετοχής του πρωτογενούς τομέα, όταν ο μέσος όρος της χώρας ήταν 3,69%. Ομοίως, στην Κρήτη ανήκει και η κορυφή στον τομέα της μεταποίησης!

Η μεταποίηση είναι σχεδόν ανύπαρκτη σε όλα τα νησιά, με τη συμμετοχή της να κυμαίνεται από 1,42% του ΑΕΠ στο ν. Κεφαλληνίας μέχρι το 6,05% στο ν. Ηρακλείου. Η παρουσία του δημόσιου τομέα είναι ιδιαίτερα υψηλή, ειδικά στη Λέσβο (με 35,2%) και δευτερευόντως σε Ηράκλειο και Χανιά.

Το μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων ανά 100 κατοίκους έχουν η Πάτμος (42,7), οι Παξοί (29,3), η Σίφνος (26,5) και η Ίος (25,6). Αντίθετα, το μικρότερο έχουν το Αγαθονήσι (4,3), τα Ψαρά (4,8), οι Οινούσσες (4,9) και η Νίσυρος (5). Την έκπληξη κάνει η Σαμοθράκη, που έχει τον υψηλότερο τζίρο ανά επιχείρηση και ακολουθούν η Μύκονος και η Ρόδος.

Απασχόληση

Τα πέντε νησιά με το μεγαλύτερο ποσοστό απασχολουμένων είναι τα Κουφονήσια (49,6%), η Μύκονος (48,7%), η Κως (46%) και η Ηρακλειά (45%). Αντίθετα, την υψηλότερη ανεργία έχουν το Μαθράκι (61%), τα Αντικύθηρα (50%), οι Οθωνοί (27%) και η Νίσυρος (25%).

Χρήσεις γης

Το 52,1% της συνολικής έκτασης των νησιών χαρακτηρίζεται "θαμνώνες" (μακί, φρύγανα ή συνδυασμοί τους), η κύρια χρήση των οποίων είναι η βόσκηση. Δεύτερη σε έκταση κάλυψη είναι η γεωργική γη με 22,6%, στην οποία περιλαμβάνονται μικτές εκτάσεις καλλιέργειας ετήσιων φυτών και μόνιμων καλλιεργειών.

«Αυτό το μικρο-μωσαϊκό διαφορετικών καλύψεων είναι ενδεικτικό του τοπίου των νησιών με τα μικρά σε έκταση αγροτεμάχια», αναφέρεται στον άτλαντα. Το 38,7% της έκτασης των νησιών είναι καλλιεργούμενες εκτάσεις και αγραναπαύσεις. Ξεχωρίζουν 19 νησιά, ανάμεσα στα οποία η Κέρκυρα με 79% (με ελαιώνες και εσπεριδοειδή), η Θήρα με 59,9% (με αμπελώνες), η Κέα με 55,15% (με ελαιώνες και βελανιδιές), η Νάξος με 53,1% (με ετήσιες καλλιέργειες και ελαιώνες) και η Κως με 53% (με αμπελώνες, ελαιώνες και ετήσιες καλλιέργειες).

Πληθυσμιακές ανακατατάξεις

Σύμφωνα με την έρευνα, στη νησιωτική χώρα καταγράφεται μια πληθυσμιακή υποχώρηση συγκριτικά με παλαιότερες δεκαετίες. Χαρακτηριστική είναι πληθυσμιακή σύγκριση σε βάθος 60ετίας!

Μεγαλύτερο πληθυσμό το 2011 σε σχέση με το 1951 έχουν μόνο η Κρήτη, η Εύβοια, η Ζάκυνθος και ακόμα 8 νησιά. Τη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού στα τελευταία 60 χρόνια καταγράφει ο νομός Λέσβου (-33%).

Τα νησιά με τον υψηλότερο ρυθμό γεννήσεων είναι η Μύκονος (+8,2%), η Σαντορίνη (+7,7%), η Ρόδος (+5,98%), η Κως (+5,9%), το Καστελόριζο (+4,05%) και η Κάλυμνος (+5%). Αντίθετα, τα μεγαλύτερα ποσοστά υπογεννητικότητας έχουν το Μεγανήσι (-22,3%), οι Οθωνοί (-18,6%), τα Τριζόνια (-18,1%), τα Αντικύθηρα (-17,6%) και ο Κάλαμος (-17,5%).

Όσον αφορά την τελευταία 30ετία, τα πέντε νησιά με τη μεγαλύτερη αύξηση πληθυσμού ήταν η Τήλος με 15,9%, οι Οθωνοί με 13,9%, το Καστελόριζο με 12,1%, η Ερεικούσα με 11,7% και η Σαντορίνη με 11,5%. Αντίθετα, τη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού το ίδιο διάστημα είχαν τα Αντικύθηρα (-4%), η Ύδρα (-2,8%) και το Μεγανήσι (-2,2%).

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στον άτλαντα των νησιών, μόνο η Κρήτη υπάγεται στα πολύ μεγάλα νησιά, με πληθυσμό άνω του μισού εκατομμυρίου. Ακόμα 5 νησιά, η Εύβοια, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Λέσβος και η Χίος, θεωρούνται "μεγάλα νησιά", με πληθυσμό από 50.000 έως 500.000 κατοίκους. Από 5.000 έως 50.000 κατοίκους έχουν 21 νησιά, ενώ 32 έχουν πληθυσμό από 750 έως 5.000 κατοίκους.

Τα πολύ μικρά νησιά, δηλαδή με πληθυσμό μικρότερο των 750 κατοίκων, είναι 46, ενώ μόλις 20 έχουν πληθυσμό πάνω από 100 κατοίκους. Από τα 35 νησιά που έχουν λιγότερους από 100 κατοίκους, μόνο 7 έχουν μόνιμο πληθυσμό όλο το χρόνο.

Το πιο πυκνοκατοικημένο νησί της Ελλάδας είναι η Σαλαμίνα (413,5 κάτοικοι ανά τ. χλμ.), καθώς λειτουργεί ως προάστιο της πρωτεύουσας, και ακολουθούν τα υπόλοιπα νησιά του Αργοσαρωνικού, πλην της Ύδρας, η Σύρος (257,1 κάτοικοι ανά τ. χλμ.), η Σαντορίνη (200,9) και η Κέρκυρα (170,3). Πάντως, τη μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού στα μικρά νησιά έχει η Τήλος.

Κατοικία

Τη μεγαλύτερη αύξηση κατοικιών το 1971-2011 είχαν η Τήνος (130%), η Αντίπαρος (128%) και η Μύκονος (114%). Το 50% των κατοικιών στην Αντίπαρο είναι νέες κατασκευές (43% στην Κέα, 42% στη Μύκονο).

Τις περισσότερες κενές κατοικίες σε σχέση με το μόνιμο πληθυσμό διαθέτουν η Νίσυρος (1,52 κατοικία ανά κάτοικο), η Σέριφος (1,47), η Κύθνος (1,43), η Ανάφη (1,24) και η Κέα (1,12).

Το πιο "αστικοποιημένο" νησί της χώρας είναι η Σαλαμίνα, όπου το 41,8% της έκτασής της καλύπτεται από κτήρια, δρόμους κ.λπ. Ακολουθούν η Σαντορίνη με 18,6%, η Αίγινα με 12,5%, οι Σπέτσες με 8% και η Κέρκυρα με 7,7%.

Τουρισμός: Πρώτη σε κλίνες η Κρήτη

Στο μέτωπο του τουρισμού, η έρευνα- "ακτινογραφία" του Πανεπιστημίου Αιγαίου επιβεβαιώνει την πρωτοκαθεδρία και τον κομβικό, κυριαρχικό ρόλο της Κρήτης.

Η πλειονότητα των κλινών συγκεντρώνεται σε περιορισμένο αριθμό νησιών: Στο νησί μας βρίσκονται 164.249 κλίνες, στη Ρόδο 84.942, στην Κω 45.097, στην Κέρκυρα 43.940, στη Ζάκυνθο 28.837 και ακολουθούν η Εύβοια, η Θήρα, η Μύκονος, η Θάσος και η Κεφαλονιά, που είναι τα νησιά με περισσότερες από 10.000 κλίνες.

Στον αντίποδα, υπάρχουν 12 νησιά με λιγότερες από 100 ξενοδοχειακές κλίνες και άλλα 12 νησιά χωρίς κανένα ξενοδοχείο.

Η αύξηση των κλινών είναι πολύ μεγάλη στα μικρά νησιά, που γνώρισαν τουριστική ανάπτυξη στη δεκαετία του 2000, όπως είναι το Κουφονήσι, το Μεγανήσι, η Αστυπάλαια, η Τήλος, οι Λειψοί και το Καστελόριζο (πάνω από 200%) και σε ένα μεγάλο νησί, τη Ζάκυνθο (+116%).

Στον αντίποδα, υπάρχει ένας μικρός αριθμός νησιών με μείωση των κλινών, όπως οι Οινούσσες, τα Ψαρά, η Κύθνος, ο Πόρος, η Νίσυρος, η Αίγινα, το Αγκίστρι, αλλά και η Σάμος, όπου οι μονάδες που έπαψαν να λειτουργούν είναι περισσότερες από αυτές που δημιουργήθηκαν την ίδια περίοδο.

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ