Εν μέσω αντιδράσεων, αντιπαραθέσεων και πολιτικών διαξιφισμών, η είδηση της αποχώρησης της Eldorado Gold από την Ελλάδα, ξέχωρα από τη σκοπιά (πολιτική, επιχειρηματική, περιβαλλοντική, κοινωνική) που μπορεί ο καθείς να δει το θέμα, έρχεται, αν μη τι άλλο, να ανοίξει εκ νέου την κουβέντα γύρω από το κεφάλαιο που λέγεται ιδιωτικές επενδύσεις στη χώρα μας.
Με αφορμή την ανακοίνωση της εν λόγω εταιρείας για την αναστολή των επενδύσεών της στα ορυχεία στη βόρεια Ελλάδα, και χωρίς καμία διάθεση συσχέτισης της εν λόγω επενδυτικής δραστηριότητας με το δικό μας επενδυτικό γίγνεσθαι, η εφημερίδα "Νέα Κρήτη" ανοίγει σήμερα το φάκελο "ιδιωτικές επενδύσεις στην Κρήτη".
Πολλές και μεγάλης κλίμακας οι ιδιωτικές επενδύσεις εγχώριων ή ξένων εταιρειών, που είχαν σχεδιαστεί στην Κρήτη, αλλά για τον ένα ή τον άλλο λόγο δεν έχουν ακόμα προχωρήσει ή σε κάποιες περιπτώσεις έχουν "ναυαγήσει". Όσο για το τις πταίει, η απάντηση είναι συνδυαστική. Όπως θα επιχειρήσουμε να ξετυλίξουμε το κουβάρι μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα πρότζεκτ που έχουν κολλήσει ή "ναυαγήσει", υπάρχει ένα διαχρονικό "γαϊτανάκι" γραφειοκρατίας, περιβαλλοντικών αντιδράσεων, δικαστικών διαμαχών, αλλά και αναβλητικότητας ή περίεργων κινήσεων εκ μέρους των ίδιων των επενδυτών, που ορθώνει τοίχο απέναντι στην υλοποίηση των επενδύσεων!
Απαύδησαν οι Αμερικανοί
Μια χαρακτηριστική επένδυση επενδυτικού "ναυαγίου" αφορά στη φιλόδοξη επένδυση της ΟΝΕΧ Technologies, για τη δημιουργία πρωτοποριακής, κινητής μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας στην Κρήτη. Η συγκεκριμένη επένδυση, ύψους 50 εκατ. δολαρίων, αναμενόταν να δημιουργήσει 100 θέσεις εργασίας. Βασιζόταν στην πρωτοποριακή τεχνολογία "mobile fish pen", η οποία αναπτύχθηκε από τη "Lockheed Martin". Οι κλωβοί, στους οποίους θα εκτρέφονταν τα ψάρια με τη μέθοδο του "mobile fish pen", δε θα ήταν σταθεροί, αλλά θα περιφέρονταν με τα ρεύματα της θάλασσας.
Η λειτουργία της νέας πρωτοποριακής μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας στην Κρήτη αναμενόταν στις αρχές του 2015. Τελικά, προ μηνών, οι επενδυτές ανακοίνωσαν "ναυάγιο", δηλώνοντας μάλιστα απογοητευμένοι από τις χρονοβόρες διαδικασίες εγκρίσεων και τη διαρκώς αναβληθείσα έναρξη λειτουργίας της επένδυσης.
Την... έκαναν οι Ολλανδοί
Χαρακτηριστική περίπτωση "ναυαγίου", και μάλιστα πολύ πρόωρου, αφού οι επενδυτές εγκατέλειψαν το πλάνο για την Κρήτη πριν καν αρχίζουν να προετοιμάζουν φακέλους, ήταν αυτή του ολλανδικού πρότζεκτ, ύψους 500 εκατ. ευρώ, δημιουργίας διαμετακομιστικού σταθμού φυσικού αερίου στα νότια του νησιού μας.
Ο ολλανδικός κολοσσός της Vopak ήθελε να φτιάξει ένα μεγάλο σταθμό ανεφοδιασμού δεξαμενόπλοιων στην ανατολική Μεσόγειο. Η εταιρεία είχε ως πρώτη επιλογή την Κρήτη. Αναζήτησε να αγοράσει μια παραλιακή έκταση 400 στρεμμάτων, για να φτιάξει τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές, όπως είναι κέντρα τροφοδοσίας, αποθήκες, εγκαταστάσεις για catering κ.τ.λ., ενώ σχεδίαζε να φτιάξει και μια λιμενική υποδομή, ουσιαστικά δηλαδή μια μαρίνα, για να ελλιμενίζονται τα πλοία.
Το κόστος της επένδυσης εκτιμάτο στα 500 εκατ. ευρώ, ενώ προβλεπόταν να απασχοληθούν, σύμφωνα με τους επενδυτές, 1.500 άτομα για 3,5 χρόνια. Στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών είχαν προκληθεί έντονες περιβαλλοντικές αντιδράσεις και κάπου εκεί, δίχως να δοθούν ιδιαίτερες λεπτομέρειες, το επενδυτικό σχέδιο των Ολλανδών για την Κρήτη μπήκε στον "πάγο"!
Από τις προσδοκίες στο... πωλητήριο!
Με πολλές προσδοκίες και όνειρα είχαν βάλει πλώρη για μια μεγάλη, σύνθετη τουριστική επένδυση στον όρμο της Φανερωμένης, στη Σητεία, οι εταιρείες "Ικτίνος Τεχνική και Τουριστική Α.Ε." και "Dolphin Capital". Οι δύο εταιρείες είχαν αποφασίσει να δημιουργήσουν μια 5άστερη επένδυση στην έκταση των 204,7 στρεμμάτων και να ανεγερθούν βίλες σε συνολική έκταση 4.000 τ.μ., που θα αποτελούσαν τουριστικές κατοικίες.
Παράλληλα, στην υπόλοιπη έκταση επρόκειτο να αναπτυχθεί το συγκρότημα "Sitia Bay Resort". Οι επενδυτές εξασφάλισαν τις πολεοδομικές άδειες και το «ναι» από το Δημοτικό Συμβούλιο της Σητείας, ενώ πήραν και το "πράσινο φως" από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Και ενώ όλα έδειχναν πως θα ξεκινούσε η επένδυση, η "Dolpin Capital Investors" ανακοίνωσε προ μηνών ότι πουλά τη συγκεκριμένη επένδυσή της στην Κρήτη!
Τοπλού
Από τα πλέον κλασικά παραδείγματα επενδύσεων, που έχουν χρονίσει, είναι η γνωστή βρετανική τουριστική επένδυση στο Κάβο Σίδερο. Και εδώ έχουμε ένα "γαϊτανάκι" γραφειοκρατίας, αντιδράσεων, δικαστικών διαμαχών, αλλά και αμφιλεγόμενων κινήσεων εκ μέρους των ίδιων των επενδυτών! Ένα "γαϊτανάκι" που έχει ως αποτέλεσμα μια 25ετία περίπου μετά τα πρώτα βήματα, η επένδυση να μην έχει πάρει ακόμα μπρος!
Η βρετανική εταιρεία το 2011 υπέβαλε στο "Invest in Greece" νέα αναθεωρημένη πρόταση, όπου το μέγεθος του πρότζεκτ ήταν μικρότερο. Μετά την αναμόρφωση του τελικού σχεδίου, το ΣτΕ ενέκρινε την επένδυση, ενώ εκδόθηκε και σχετικό εγκριτικό Προεδρικό Διάταγμα, εναντίον του οποίου προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και 140 φορείς και κάτοικοι της περιοχής.
Πριν λίγους μήνες βγήκε η απόφαση του ΣτΕ, που απέρριψε τις προσφυγές και άναψε το "πράσινο φως" στους Βρετανούς επενδυτές για να προχωρήσουν, με τους ίδιους πάντοτε να μην έχουν προχωρήσει έκτοτε σε κάποια κίνηση.
Αντιφατικές επενδυτικές κινήσεις
Πολυσυζητημένες αλλά και περίεργες ως προς την πορεία εξέλιξής τους είναι οι μεγάλες επενδύσεις ΒΑΠΕ (με αιολικά πάρκα και υποθαλάσσιο καλώδιο) που έχουν στα "σκαριά" στην Κρήτη οι δύο μεγάλοι όμιλοι Περιστέρη και Κοπελούζου.
Οι δύο μεγάλοι εγχώριοι όμιλοι είχαν καταθέσει δύο ανεξάρτητα επενδυτικά ενεργειακά σχέδια για την Κρήτη, περίπου εφάμιλλα. Και τα δύο προέβλεπαν αρχικά την εγκατάσταση αιολικών πάρκων κατά μήκος της Κρήτης, συνολικής ισχύος περί τα 1.000 μεγαβάτ για έκαστη επένδυση!
Τα δύο εφάμιλλα πρότζεκτ πυροδότησαν σφοδρές περιβαλλοντικές αντιδράσεις, που συνοδεύτηκαν και από προσφυγές, ενώ η αλήθεια είναι ότι και από την πλευρά τους οι δύο επενδυτές προχωρούσαν με αντιφατικές κινήσεις. Πότε εμφανίζονταν να πιέζουν και πότε να αποσύρονται! Πριν από μήνες, οι δύο όμιλοι έκαναν γνωστό ότι από ανταγωνιστές γίνονται πλέον συνέταιροι, αποφασίζοντας να προχωρήσουν σε ένα κοινό τελικά επενδυτικό πρότζεκτ.
Έφυγαν για να επανέλθουν!
Από το "παζλ" των "κολλημένων" επενδύσεων δε λείπουν και οι περιπτώσεις που οι επενδυτές αποχωρούν, τα παρατάνε, αλλά αποφασίζουν μετά να... επανέλθουν! Αυτό ισχύει στην περίπτωση της γαλλικής EDF, που λόγω σφοδρών περιβαλλοντικών αντιδράσεων και γραφειοκρατικών καθυστερήσεων είχε εγκαταλείψει το προ ετών πρότζεκτ της για τον υβριδικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Κράσι (με αιολικά σε διάφορες περιοχές της Κρήτης), αλλά, όπως προέκυψε κατά τις επαφές στο πλαίσιο της πρόσφατης επίσκεψης του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, είναι έτοιμη να επανέλθει, συμπράττοντας μάλιστα με τη ΔΕΗ!
