Εταιρεία που εμπορεύεται σκευάσματα ειδικής διατροφής είχε καταθέσει επανειλημμένως αίτηση για ένταξη ενός προϊόντος της στο ειδικό μητρώο Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων και Υπηρεσιών του ΕΟΠΥΥ προκειμένου αυτό να αποζημιώνεται από τον Οργανισμό. Πέντε φορές η αίτησή της απορρίφθηκε, καθώς δεν κρίθηκε ότι έχει θεραπευτική αξία και δεν πρέπει να αποζημιώνεται. Την έκτη εγκρίθηκε. Γιατί; Oπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων από έλεγχο του ΕΟΠΥΥ, ο λόγος για τον οποίο εγκρίθηκε την έκτη φορά είναι επειδή η εταιρεία είχε τροποποιήσει παρατύπως τις ενδείξεις στο φύλλο οδηγιών, ώστε αυτό να εμπίπτει στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ και να μπορεί να αποζημιώνεται. Ομως το προϊόν το ίδιο δεν είχε αλλάξει χαρακτηριστικά. Το συγκεκριμένο «κόλπο» είχε χρησιμοποιηθεί για να λάβουν έγκριση περισσότερα από 40 σκευάσματα...
Οι «παραλείψεις»
Εταιρεία που εισάγει στην Ελλάδα αναλώσιμα υγειονομικά υλικά, όταν εκλήθη να υποβάλει ηλεκτρονικά στο μητρώο δήλωση με τις τρεις χαμηλότερες τιμές του προϊόντος της στην Ε.Ε. –μία υποχρέωση που έχουν από τον περασμένο Μάρτιο όλες οι εταιρείες με υλικά σακχαρώδη διαβήτη, επιθέματα κ.ά., σκευάσματα ειδικής διατροφής και είδη πρόσθετης περίθαλψης–, έδωσε τρεις τιμές από Ελλάδα! Αλλη εταιρεία «ξέχασε» να συμπεριλάβει τιμές από χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά με την Ελλάδα, είτε πληθυσμιακά είτε δημοσιονομικά, όπου τα προϊόντα της πωλούνται φθηνά. Στο ίδιο πλαίσιο, εταιρεία με αναλώσιμα υλικά προκειμένου να αποδείξει ότι ανταγωνίστριά της είχε δηλώσει ψευδείς και «τσιμπημένες» προς τα πάνω τιμές του προϊόντος της προσκόμισε στον ΕΟΠΥΥ ολόκληρες λίστες με τις τιμές αποζημίωσης του ανταγωνιστικού προϊόντος ασφαλιστικών οργανισμών άλλων χωρών της Ευρώπης. Και αυτό όταν η μόνιμη επωδός των εταιρειών είναι ότι οι τιμές από άλλες χώρες δεν μπορούν να βρεθούν εύκολα.
Οι νέες διαδικασίες αποζημίωσης από τον ΕΟΠΥΥ των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και αναλώσιμων υλικών έχουν προκαλέσει τους τελευταίους μήνες έναν ιδιότυπο πόλεμο μεταξύ των εταιρειών-παρόχων των υλικών αυτών που διεκδικούν να διατηρήσουν το μερίδιό τους στην αγοραστική πίτα. Υπό τον φόβο ότι το δικό τους προϊόν θα μείνει εκτός αγοράς, εταιρείες πάροχοι «καρφώνουν» στον Οργανισμό τους ανταγωνιστές τους και τα «λάθη» που αυτοί έχουν κάνει ώστε τα προϊόντα τους να αποζημιώνονται και μάλιστα αδρά από τον ΕΟΠΥΥ. Ο φόβος για τις εταιρείες είναι ότι εάν το δικό τους προϊόν είναι φθηνότερο σε σχέση με άλλο με παρόμοια χαρακτηριστικά, δεν θα το δουν στα ράφια των φαρμακείων, αφού οι φαρμακοποιοί σίγουρα θα προτιμήσουν να προωθήσουν ακριβότερα προϊόντα για να έχουν μεγαλύτερο κέρδος.
Η αναστάτωση ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο, όταν θεσμοθετήθηκε η υποχρέωση των εταιρειών να δηλώνουν ηλεκτρονικά στο μητρώο του ΕΟΠΥΥ-ΕΚΑΠΤΥ (Εθνικό Κέντρο Αξιολόγησης της Ποιότητας της Τεχνολογίας στην Υγεία) τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ε.Ε. για τα προϊόντα τους. Ο μέσος όρος αυτών των τιμών καθίσταται και το ανώτερο όριο αποζημίωσης από τον ΕΟΠΥΥ. Στην αρχή οι πάροχοι έδειξαν «αδιαφορία» να τηρήσουν αυτή τους την υποχρέωση. Εως τον Ιούνιο μόλις το 20% των παρόχων είχαν προσκομίσει τιμές. Το ενδιαφέρον αυξήθηκε όταν ο ΕΟΠΥΥ προειδοποίησε ότι όποια προϊόντα δεν συνοδεύονται με τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ε.Ε. δεν θα αποζημιώνονται. Ηδη από τις αρχές Οκτωβρίου έως και σήμερα έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δύο αποφάσεις του Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ με τις νέες ανώτατες τιμές αποζημίωσης των προϊόντων, βάσει των στοιχείων που έδωσαν οι εταιρείες.
Ο «πόλεμος των τιμών» ευνοεί τον ΕΟΠΥΥ για εμφανείς λόγους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ταινίες μέτρησης σακχάρου. Εως και πριν το καλοκαίρι η τιμή τους (συσκευασία με ταινίες μέτρησης σακχάρου για ένα μήνα) ήταν στα 25 ευρώ. Επειτα από έρευνα αγοράς του ΕΟΠΥΥ σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ορίστηκε προσωρινή τιμή στα 19,5 ευρώ. Ηδη οι εταιρείες-πάροχοι έχουν δηλώσει τιμές χαμηλότερες ακόμα και από 15 ευρώ.
Οι νέες διαδικασίες έχουν αναδείξει όλα τα κακώς κείμενα που ίσχυαν στην αποζημίωση των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και υπηρεσίες και ζημίωναν τον ΕΟΠΥΥ με πολλά εκατομμύρια ευρώ για προϊόντα και υπηρεσίες που δεν είχαν πρόσθετη θεραπευτική αξία για τους ασφαλισμένους. Ενδεικτικό είναι ότι το ίδιο σκεύασμα ειδικής διατροφής αποζημιωνόταν με διαφορετική τιμή εάν η διάγνωση στη γνωμάτευση ήταν σακχαρώδης διαβήτης και εάν ήταν μεσογειακή αναιμία, με τη διαφορά να είναι πενταπλάσια. Η υποχρέωση, δε, των εταιρειών να εντάξουν τα προϊόντα τους στο ειδικό μητρώο βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων ποιότητας, και να καταθέσουν δικαιολογητικά που να πιστοποιούν ότι πληρούν όλες τις εκ του νόμου προϋποθέσεις, έφερε στην επιφάνεια περιπτώσεις παρόχων με υλικά από Αίγυπτο, Πακιστάν, Ινδία που δεν διέθεταν πιστοποίηση ή δεν κυκλοφορούσαν σε άλλη χώρα της Ευρώπης, με πιστοποιήσεις κατά ISO που είχαν λήξει, καθώς και παρόχους που δεν είχαν καταβάλει ποτέ το αναγκαίο παράβολο τέλους ετοιμότητας στον ΕΟΦ.
Οι στόχοι
Το πεδίο των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και αναλώσιμων υλικών που χορηγούνται στους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ αποτελούσε σταθερά ένα τοπίο άναρχο, χωρίς κανόνες και όρια, που είχε μετατραπεί σε πρόσφορο έδαφος για κάθε είδους «σπατάλη». Χαρακτηριστικά παραδείγματα που αποκάλυψαν οι έλεγχοι του ΕΟΠΥΥ και έχει δημοσιοποιήσει η «Κ»: Οι αθρόες συνταγογραφήσεις επιθεμάτων κατακλίσεων –ακόμα και για... παρωνυχίδα– με χρήση κοινής φωτογραφίας βλάβης ως πειστήριο, αλλά και η «επιδημία» εντερικών νόσων στη Θράκη για την αντιμετώπιση των οποίων χορηγούνταν σε απίστευτες ποσότητες σκευάσματα ειδικής διατροφής. Ο στόχος που έχει θέσει η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ είναι ο εξορθολογισμός των δαπανών, προκειμένου να βρεθεί δημοσιονομικός «χώρος» για νέες θεραπείες προς τους ασφαλισμένους. Πέρυσι η δαπάνη για το υγειονομικό υλικό (επιθέματα, υλικά για μεσογειακή αναιμία, σακχαρώδη διαβήτη, συσκευές έγχυσης φαρμάκων κ.ά.) έφτασε στα 240 εκατ. ευρώ, ενώ φέτος με βάση τον κλειστό προϋπολογισμό δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 170 εκατ. ευρώ. Για τα σκευάσματα ειδικής διατροφής, ο προϋπολογισμός για φέτος είναι 20 εκατ. ευρώ (έναντι δαπάνης 45 εκατ. ευρώ πέρυσι).
