Κατά τη διάρκεια μίας αξιολόγησης λογοθεραπείας, μεταξύ άλλων, εξετάζονται και οι τομείς οι οποίοι αποτελούν δομικούς παράγοντες της γλώσσας. Σε κάθε ένα από αυτούς τους τομείς ενδέχεται να παρουσιαστούν διαταραχές ή ακόμα και σε περισσότερους από έναν. Παρακάτω υπάρχει μία παρουσίαση των τομέων αυτών με στόχο την καλύτερη κατανόηση της αξιολογητικής διαδικασίας.
Η φωνητική είναι η μελέτη των ήχων της ανθρώπινης ομιλίας. Η φωνητική χωρίζεται περαιτέρω σε τρεις τομείς μελέτης: αρθρωτική φωνητική, ακουστική φωνητική και ακροατική /αντιληπτική φωνητική. Η φωνητική άρθρωση είναι η μελέτη της άρθρωσης ή της μελέτης του πώς και πού παράγονται οι ήχοι ομιλίας στα ανθρώπινα όργανα ομιλίας. Η ακουστική φωνητική είναι η μελέτη των χαρακτηριστικών των ήχων ομιλίας, συμπεριλαμβανομένου του όγκου, του εύρους και της συχνότητας. Η ακροατική /αντιληπτική φωνητική είναι η μελέτη του πώς οι ήχοι της ομιλίας γίνονται αντιληπτοί από το ανθρώπινο αυτί και τον εγκέφαλο.
Η φωνολογία είναι η μελέτη της οργάνωσης και της χρήσης της ανθρώπινης ομιλίας σε μια γλώσσα Η φωνολογία εστιάζει στην καταγραφή των ήχων σε μια γλώσσα και στους κανόνες που καθορίζουν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ αυτών των ήχων. Ουσιαστικά έχουμε τη μελέτη των φωνημάτων - τις μικρότερες μονάδες ήχου σε μια γλώσσα και πως επηρεάζουν την ομιλία. Για παράδειγμα, μπορεί να εξεταστεί η αντίθεση στις λέξεις βάρος και φάρος και να διαπιστωθεί η διαφορά μεταξύ των ήχων [β] και [φ].
Η μορφολογία είναι η μελέτη της εσωτερικής δομής των λέξεων σε μια γλώσσα. Η μορφολογία επικεντρώνεται στο τι είναι μια λέξη και τι καθορίζει πότε μια λέξη αλλάζει μορφή. Στη μορφολογία εξετάζουμε τα μορφήματα - τις μικρότερες γλωσσικές μονάδες μιας γλώσσας με σημασιολογικό νόημα. Για παράδειγμα, μόρφημα είναι το «οι» στην κατάληξη της ονομαστικής πληθυντικού στα περισσότερα αρσενικά ουσιαστικά στα Ελληνικά.
Η σύνταξη είναι η μελέτη της λεκτικής τάξης μιας γλώσσας. Η σύνταξη εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους δημιουργούνται δομές μεγαλύτερες από μια λέξη όπως φράσεις και προτάσεις που κατασκευάζονται σε μια γλώσσα. Για παράδειγμα, στην ελληνική γλώσσα η θεμελιώδης συντακτική δομή είναι υποκείμενο – ρήμα- αντικείμενο.
Η σημασιολογία είναι η μελέτη της σημασίας σε μια γλώσσα. Η σημασιολογία επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ λέξεων και αναφορών, στη σχέση μεταξύ των λέξεων και των χρηστών της γλώσσας και τέλος στη σχέση μεταξύ των λέξεων. Για παράδειγμα, η σημασιολογία των ελληνικών προσωπικών αντωνυμιών «εγώ» και «εμένα» υποδεικνύει ότι και οι δύο λέξεις έχουν την ίδια αναφορά, τον άνθρωπο που μιλάει για τον εαυτό του, χωρίς να είναι ίδιες λέξεις.
Η πραγματολογία είναι η μελέτη της γλώσσας από την άποψη των χρηστών της γλώσσας. Σε αυτό το κομμάτι εξετάζεται - εκτός από τις γλωσσικές γνώσεις - η χρήση της γλώσσας, όπως το περιεχόμενο, την κατάσταση του ομιλητή και του ακροατή καθώς και το συμπέρασμα μαζί με το τι ενδέχεται να υπονοείται. Για παράδειγμα, αναφορικά με την πραγματολογία, η πρόταση «Μπορείτε να ανοίξετε το παράθυρο;» ερμηνεύεται ως αίτημα ανοίγματος του παραθύρου και όχι ως θέμα της δυνατότητας ανοίγματος του παραθύρου.
Για απορίες, σχόλια, παρατηρήσεις μπορείτε να επικοινωνείτε στο [email protected] ή στο 693 60 60 070
