Τις τελευταίες ημέρες απολαμβάνω το βιβλίο του Wes Davis, ‘Επιχείρηση Αριάδνη’. Στο γνωστό αυτό βιβλίο, o Davis καταγράφει αναλυτικά τις προσπάθειες των Βρετανών να σώσουν την Κρήτη από τους Ναζί.
Όταν κάποιοι λιγοστοί Βρετανοί ξεκίνησαν ανταρτοπόλεμο, σε συνεργασία με τους Κρητικούς συνεργάτες τους, αποφάσισαν να γράψουν Γερμανικά συνθήματα στον τοίχο. Συνθήματα τύπου ‘ΘΕΛΩ ΝΑ ΓΥΡΊΣΩ ΠΙΣΩ’, ή ‘ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΑΕΡΟΠΟΡΊΑ ΜΑΣ;’. Σκοπός του γνωστού μαχητή Patrik Leigh Fermor, ήταν να ‘παίξει’ με τις ανασφάλειες των Γερμανών και να τους διχάσει.
Ένα μικρό σύνθημα στον τοίχο, ήταν πάντα ένα κλασικό παράδειγμα πολιτικής γραφής. Όσα δεν μπορούν να ειπωθούν δυνατά, ή όσα δεν πρόκειται να εισακουστούν, γράφονται καμιά φορά στα μεγάλα σημειωματάρια που ονομάζονται τοίχοι.
Όπως γράφει ο Charles Hoffman του Book Riot, κάθε βιβλίο έχει πολιτικό χαρακτήρα. Την εβδομάδα που πέρασε, ένα βιβλίο με θέμα τον Αμερικάνο πρόεδρο, δημοσιεύτηκε παρά τον πόλεμο που δέχτηκε από την Αμερικανική κυβέρνηση. Σκοπός του ήταν η αποδόμηση του προέδρου.
Παραδείγματα άλλων προσπαθειών για πολιτικό σχόλιο, είναι και οι ‘σούπερ ήρωες’ των κόμικς. Ήρωες με υπερφυσικές δυνάμεις προστατεύουν την κοινωνία από διεφθαρμένους πολιτικούς και πλούσιους, ή συχνά τιμωρούν βίαιους συζύγους. Είναι οι ‘μόνοι’ που μπορούν να επιφέρουν δικαιοσύνη. Τέτοιου είδους κόμικς, αντανακλούν την σκοτεινή και αλλοιωμένη, πλευρά της κοινωνικής πραγματικότητας.
Είναι δηλαδή η παραδοχή της πραγματικής διαφθοράς, και της αδυναμίας ενός καθημερινού πολίτη να ‘βρει το δίκιο του’. Μόνο ένας ‘σούπερ-ήρωας’ μπορεί να τα καταφέρει.
Σαν νεανικά αναγνώσματα, τέτοια κόμικς εξερευνούν ‘λύσεις’ στα πρωτόγνωρα κοινωνικά προβλήματα, όταν οι έφηβοι ‘ξυπνούν’ σε μια δυσάρεστη πραγματικότητα ανισότητας και βίας, για την οποία δεν μπορούν να κάνουν τίποτα ακόμα.
Άλλο παράδειγμα πολιτικού σχόλιου είναι και η απόρριψη της ‘σοβαρότητας’ μιας ρομαντικής ιστορίας. Σύμφωνα με το Book Riot, είναι η ‘απαγόρευση’ της γυναικείας εξερεύνησης. Ο Charles Hoffman παρέχει σαν αντίθεση, τις ρομαντικές ιστορίες με αρσενικούς ήρωες, του Ian McEwan, οι οποίες αντιθέτως, κατηγοριοποιούνται ως ‘λογοτεχνικές’.
Πιστεύω όμως ότι, κάθε σύγγραμμα, μικρό ή μεγάλο, βιβλίο ή σύνθημα στον τοίχο, δημοσιευμένο ή όχι, έχει πολιτικό χαρακτήρα. Όπως τα Γερμανικά συνθήματα του Leigh Fermor, στους Κρητικούς τοίχους, ένα άρθρο που δεν ‘αγγίζει’ άμεσα κάποιο πολιτικό θέμα, ή απλά μια σελίδα από το ημερολόγιο κάποιου καθημερινού ανθρώπου. Το τελευταίο μάλιστα, μπορεί να είναι και ο θησαυρός ενός μελλοντικού ιστορικού, όταν θα ψάχνει απαντήσεις πολλά χρόνια μετά.
Όμως, πολιτικό χαρακτήρα έχει και ότι αφήνουμε ανείπωτο. Μια άγραφη πολιτική διαμαρτυρία, ή η σιωπή σε κάτι με το οποίο διαφωνούμε, ή όταν μας βλάπτουν.
Ακόμα και η απάθεια, η απογοήτευση, ή η πίστωση χρόνου.
Πολιτικό σχόλιο είναι και αυτές.
