Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή στο Σπίτι του Πολιτισμού η εκδήλωση του Λαογραφικού Ομίλου Τζανιδάκη, με γενικό τίτλο «Γνωρίζοντας την Κρήτη».
Η πραγματικά πλούσια και γεμάτη από Κρήτη εκδήλωση, πέτυχε απόλυτα το σκοπό της, ο οποίος ήταν να προβάλλει και να αναδείξει στοιχεία που κράτησαν ζωντανό τον Κρητικό Πολιτισμό στα βάθη των αιώνων.
Ο πρόεδρος του Λαογραφικού Ομίλου κ. Χρήστος Τζανιδάκης, πέρα από εξαιρετικός δάσκαλος κρητικών χορών, είναι και ο συνεχιστής της πορείας στην παράδοση της οικογένειας Τζανιδάκη και βαδίζει στα χνάρια τόσο του πατέρα του Ανδρέα, όσο και του θείου του Αντώνη, οι οποίοι έχουν προσφέρει πολλά στην διάσωση και διάδοση της παράδοσης.
Στην εκδήλωση με γενικό τίτλο «Γνωρίζοντας την Κρήτη», παρουσιάστηκαν στοιχεία που αποτελούν μέρος της ταυτότητας του νησιού, όπως η χειροποίητη κρητική φορεσιά, το κρητικό μαχαίρι, το ριζίτικο τραγούδι, ενώ οι χορευτές του ομίλου παρουσίασαν ξεχασμένους παραδοσιακούς χορούς της Κρήτης.
Στο ξεκίνημα της εκδήλωσης και μετά το καλωσόρισμα του προέδρου του Λαογραφικού Ομίλου, ο βασικός ομιλητής και παρουσιαστής κ. Ανδρέας Τζανιδάκης, αφού αναφέρθηκε στους σκοπούς του Λαογραφικού Ομίλου, πρόσθεσε μεταξύ άλλων: «Η διοργάνωση πρωτότυπων πολιτιστικών εκδηλώσεων με επίκεντρο τον κρητικό πολιτισμό και η προσπάθεια για την σταδιακή ανάδειξη του Ρεθύμνου σε πόλη πρότυπο στο επίπεδο της περιφερειακής πολιτιστικής δημιουργίας και ζωής είναι από τους βασικούς μας σκοπούς. Έχουμε όλοι μας ηθική υποχρέωση να επαναφέρουμε το Ρέθυμνο στη θέση που του ανήκει και να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια αντίστασης στον ισοπεδωτικό σκοπό της παγκοσμιοποίησης που τόσο έντεχνα το σερβίρουν, προπάντων στους σημερινούς νέους, οι ιθύνοντες άρχοντες του σκότους». Και συνέχισε: «Πρέπει να μπαίνουμε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων για εκδηλώσεις ανθρωποκεντρικές και εκδηλώσεις πολιτισμού και όχι με θέματα που αμαυρώνουν την εικόνα του Ρεθύμνου και της Κρήτης γενικότερα. Πρέπει το Ρέθυμνο να ξαναγίνει η ΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ όπως την έζησε ο Παντελής Πρεβελάκης.»
ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
«Ο χορός της Κρήτης, το τραγούδι και η ενδυμασία αποτελούν τα άρματα που την κρατούν ζωντανή και πρωτίστως κρατούν ζωντανές τις αξίες και τα ιδανικά των ανθρώπων της», τόνισε ο κ. Ανδρέας Τζανιδάκης.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν γνωστοί και άγνωστοι κρητικοί χοροί ενώ όπως αναφέρθηκε οι περισσότεροι χοροί της κλασικής αρχαιότητας ανάγονται στην Κρήτη, με τον πιο φημισμένο να είναι ο πυρρίχιος. Μάλιστα, με τη γενική ονομασία «πυρρίχη» χαρακτηρίζονταν όλοι οι πολεμικοί χοροί της αρχαιότητας.
Στη συνέχεια ο κ. Τζανιδάκης ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ιδιαίτερα ονομαστοί στην Κρήτη, από τη μινωική εποχή, ήταν οι τελετουργικοί κυκλικοί χοροί, κλειστοί και ανοιχτοί, ως απαραίτητα στοιχεία των θρησκευτικών τελετουργιών. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι οι Κρήτες είχαν εφεύρει αυτού του είδους τις τελετουργίες με τους συρτούς χορούς, που χορεύονταν κατά τη διάρκεια θυσίας γύρω από το βωμό. Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα, φαίνεται, επίσης, ότι μέχρι τα μέσα περίπου του 20ού αιώνα ο μουσικός βρισκόταν στο κέντρο του χορευτικού κύκλου. Στη ζωντανή χορευτική κληρονομιά της Κρήτης περιλαμβάνονται είκοσι πέντε, περίπου, παραδοσιακοί χοροί».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν χοροί από διάφορα μέρη της Κρήτης, κάποιοι γνωστοί και κάποιοι άλλοι άγνωστοι, όπως ο εθιανός που πήρε το όνομά του από το χωριό Εθιά των Αστερουσίων Ορέων όπου και πρωτοχορεύτηκε. Παρουσιάστηκαν επίσης η Ρουμαθιανη ή Γιτσικιά Σούστα και ο Πηδηχτός Μυλοποτάμου ή Ανωγειανός Πηδηχτός, ενώ οι κοπελιές του Ομίλου χόρεψαν ένα ξεχασμένο γυναικείο χορό, το Ρόδον.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΑΒΑΛΑΣ
ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ
Εκτός όμως από την παρουσίαση των χορών της Κρήτης παρουσιάστηκαν αναλυτικά κομμάτι – κομμάτι, οι ανδρικές και οι γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές από την τερζίνα Ελένη Φαντάκη.
Όπως αναφέρθηκε το επάγγελμα του τερζή (ράφτης παραδοσιακής κρητικής φορεσιάς), ήταν κυρίως ανδρικό και θεωρούνταν τότε από τα πιο τίμια και ευγενή. Στους πιο σπουδαίους τερζήδες της Κρήτης, περιλαμβάνονται ο Βασίλης Ποθουλάκης και ο Στέλιος Μπαλαντίνος από τα Χανιά και ο Αντώνης Βασιλακάκης από τα Πλατάνια Αμαρίου. Σημαντικοί συνεχιστές της τέχνης είναι η κα Δήμητρα Κτιστάκη από τα Ασκύφου Σφακίων που διδάχθηκε την πλήρη ανδρική φορεσιά από τον Αντώνη Βασιλακάκη και κατάφερε στη συνέχεια να διασώσει το γνήσιο χειροποίητο γυναικείο κρητικό κέντημα, μέσα από πολυετή ενασχόληση και αναζήτηση πληροφοριών, ενώ σημαντική είναι μέχρι και σήμερα η προσπάθειά στη διάδοση της τέχνης. Μαθήτριές της και συνεχιστές της τέχνης η κ. Ελένη Φαντάκη και η κ. Χρυσούλα Παντελάκη. Σημαντική επίσης παρουσία στο χώρο της κρητικής φορεσιάς στο Ρέθυμνο, αποτέλεσε και η Σοφία Ηλιάκη, που για χρόνια δούλεψε και μεταλαμπάδευσε τις γνώσεις της στην τέχνη αυτή.
Για το κρητικό μαχαίρι που αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ανδρικής φορεσιάς μίλησε ο κ. Μανώλης Πενθερουδάκης
Το μουσικό μέρος της εκδήλωσης ανέλαβαν: ο Σήφης Τσουρδαλάκης (λύρα) και ο Γιώργος Φλουρής (λαγούτο), ενώ ριζίτικα τραγούδια ακούστηκαν από τον Ιστορικό Λαογραφικό Καλλιτεχνικό Σύλλογο «ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΜΑΔΑΡΕΣ» που όπως πληροφορηθήκαμε είναι ο αρχαιότερος Ιστορικός, Λαογραφικός Σύλλογος Έρευνας και Διάδοσης του Δημοτικού Τραγουδιού - Ριζίτικου της Κρήτης.
Η εκδήλωση έκλεισε με τις βραβεύσεις που έκανε ο Λαογραφικός Όμιλος Τζανιδάκη.
ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ
Από τον Λαογραφικό Όμιλο Τζανιδάκη, βραβεύτηκαν οι κυρίες Ελένη Φαντάκη και Χρυσούλα Πελαντάκη, για την προσφορά τους στην Κρητική Παράδοση και στην Κρητική χειροποίητη φορεσιά. Βραβείο για την πολυετή προσφορά του στο ριζίτικο τραγούδι έλαβε και ο πρόεδρος του Ιστορικού Λαογραφικού Συλλόγου «Κρητικές Μαδάρες» κ. Νικ. Μαρκετάκης, καθώς και ο κ. Μανώλης Πενθερουδάκης για την προσφορά του στην Κρητική Παράδοση.
Την επιμέλεια της παρουσίασης είχαν ο κ. Χρήστος Τζανιδάκης και η κ. Όλγα Κωστάκη.
