Μερίδιο από μια αγορά που υπολογίζεται σε περίπου 9,5 δισ. ευρώ διεκδικούν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. «Αντικείμενο του πόθου» εν προκειμένω είναι η μικρή και μεσαία λιανική αγορά, στην πραγματικότητα μίνι μάρκετ και εξειδικευμένα καταστήματα, αγορά η οποία συγκρατεί ακόμη σημαντικό μερίδιο, πάνω από το 50%. Μετά την «ΑΒ Βασιλόπουλος» που πρόσφατα ανακοίνωσε τη διεύρυνση των καταστημάτων γειτονιάς «ΑΒ Shop & Go» και τη SPAR που συνεργάζεται με μεσαίους λιανεμπόρους, άλλη μία μεγάλη εταιρεία του χώρου, η Metro AEBE, σχεδιάζει τη δημιουργία νέου τύπου καταστήματος γειτονιάς.
Οπως ανακοίνωσε χθες ο γενικός διευθυντής ανάπτυξης της Metro AEBE, Στ. Παντελιάδης, από το βήμα του συνεδρίου «Food Retail CEO Forum», o σχεδιασμός προβλέπει τη δημιουργία ενός πιλοτικού καταστήματος εντός του 2018. Αναλόγως των επιδόσεων αυτού, η εταιρεία θα προχωρήσει στην ίδρυση περισσότερων. Τα νέα μικρά καταστήματα θα αναπτυχθούν σε αστικές γειτονιές, ως εταιρικά καταστήματα και όχι μέσω δικαιόχρησης (franchising), και θα έχουν πολλές και σημαντικές διαφορές με τα καταστήματα My Market Easy. Τα τελευταία είναι από 350 έως 600 τ.μ. και προέρχονται από το δίκτυο της «Βερόπουλος» – πρόκειται για τα πρώην «Βερόπουλος express», μέρος μόνο των οποίων διατήρησε η Metro AEBE από το 2016 κι έπειτα, όταν ανέλαβε τον έλεγχο του εν Ελλάδι δικτύου της «Βερόπουλος».
Μέγεθος 200 έως 1.000 τ.μ. θα έχουν τα καταστήματα της SPAR στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Ε. Χριστοφίδη, διευθυντή ανάπτυξης της SPAR International, με τον ίδιο να επισημαίνει χθες χαρακτηριστικά: «Δεν θα προσπαθήσουμε να ανταγωνιστούμε τώρα τους μεγάλους λιανεμπόρους». Καθώς η ανάπτυξη θα επικεντρωθεί σε καταστήματα μικρού και μεσαίου μεγέθους, η εταιρεία, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εξετάζει και τα προς εκποίηση –βάσει της απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού– 22 καταστήματα του δικτύου της «Σκλαβενίτης». Το 2018 σχεδιάζει την ίδρυση δέκα καταστημάτων εντός της Αττικής.
Ποιοι παράγοντες καθιστούν τη μικρή και μεσαία λιανική αγορά «πολύφερνη νύφη»; «Οι λιανέμποροι δεν έχουν στην ουσία να αποσπάσουν μερίδιο από κάπου αλλού», αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη που παρακολουθούν εδώ και χρόνια τις εξελίξεις και μετρούν τα μερίδια της αγοράς. Αλλοι αποδίδουν τον «ξαφνικό έρωτα» στο θεσμικό πλαίσιο της αγοράς.
Τα καταστήματα ευκολίας διέπονται από άλλο καθεστώς σε ό,τι αφορά το ωράριο λειτουργίας, καθώς επιτρέπεται να είναι ανοικτά και τις Κυριακές, αλλά και αργά το βράδυ. Επίσης, μιας και πρόκειται για καταστήματα ολίγων τετραγωνικών, δεν υπόκεινται στους περιορισμούς και στα γραφειοκρατικά εμπόδια τα οποία ισχύουν στην περίπτωση της αδειοδότησης μεγάλων σημείων πώλησης στους νομούς εκτός της Αττικής και της Θεσσαλονίκης.
Αυτό, πάντως, που φαίνεται να κινητοποίησε σε σημαντικό βαθμό τις δυνάμεις του οργανωμένου λιανεμπορίου ήταν οι απώλειες μεριδίων εν συνόλω για τον κλάδο το 2016.
Η κατάρρευση του δικτύου της πρώην «Μαρινόπουλος» οδήγησε σημαντικό μέρος των καταναλωτών σε εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων και εκεί αποδίδεται έως ένα βαθμό η υποχώρηση των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ κατά 6,5% σε αξία και κατά 8,9% σε όγκο (στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI) το 2016 σε σύγκριση με το 2017. Το παραπάνω επιβεβαιώνουν τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Το 2015 οι συνολικές καθαρές πωλήσεις (προ ΦΠΑ) του λιανεμπορίου ανήλθαν σε 19 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 50,5% έγινε από τα μεμονωμένα καταστήματα τροφίμων και το υπόλοιπο από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, αναλογία η οποία δεν διαφοροποιήθηκε ιδιαιτέρως το 2016.
