Μεγάλη Παρασκευή
Ἐσταυρώθης δι᾽ ἐμέ, ἵνα ἐμοί πηγάσης τήν ἄφεσιν· ἐκεντήθης τήν πλευράν, ἵνα κρουνούς ζωῆς ἀναβλύσῃς μοι· τοῖς ἥλοις προσήλωσαι, ἵνα ἐγώ, τῷ βάθει των παθημάτων σου τό ὕψος τοῦ κράτους σου πιστούμενος, κράζω σοι, ζωοδότα Χριστέ· Δόξα καί τῷ σταυρῷ, Σῶτερ, καί τῷ πάθει σου.
Σταυρουμένου σου, Χριστέ, πᾶσα ἡ κτίσις βλέπουσα ἔτρεμε· τά θεμέλια τῆς γῆς διεδονεῖτο φόβῳ τοῦ κράτους σου· φωστῆρες ἐκρύπτοντο καί τοῦ ναοῦ ἐῤῥάγη τό καταπέτασμα· τά ὄρη ἐτρόμαξαν καί πέτραι ἐσχίσθησαν καί λῃστής ὁ πιστός κραυγάζει σοι σύν ἡμῖν, Σωτήρ, τό μνήσθητι.
Τροπάρια των Μακαρισμών Όρθρου Μεγάλης Παρασκευής (Ακολουθία Αγίων Παθών - 12 Ευαγγέλια)
ὁ δὲ Ἰησοῦς πάλιν κράξας φωνῇ μεγάλῃ ἀφῆκε τὸ πνεῦμα. (Ματθ. 27,50)
Ο Ζωοδότης βρίσκεται νεκρός πάνω στο Σταυρό. Αυτός που ενεφύσησε, και έδωσε στον άνθρωπο την πνοή, έγειρε το κεφάλι χωρίς πνοή. Αυτός που σε κάθε στιγμή συγκρατεί τα πάντα στη ζωή, είχε μείνει στο Γολγοθά χωρίς ζωή. Ο ήλιος τον είδε και έχασε το φως του, η γη σείστηκε, οι τάφοι άνοιξαν. Το καταπέτασμα του Ναού σχίστηκε. Η κτίση ολόκληρη παρακολούθησε τρέμοντας το φοβερό γεγονός της Σταύρωσης. Η Παναγία και οι άλλες γυναίκες ατένισαν με οδύνη το νεκρό Σώμα του Ιησού. Ο Ληστής σώθηκε και εισήλθε στον Παράδεισο, ο Εκατόνταρχος ομολόγησε τη Θεότητά Του. Πήραν και οι δύο τη σωτηρία που πηγάζει από τον Σταυρό. Τη σωτηρία που τρέχει αιώνια μαζί με το Αίμα από την ανοιγμένη Πλευρά, για να σώζει πάντοτε τους αμαρτωλούς. Για να ποτίζει στον αιώνα την Εκκλησία, που δημιουργήθηκε από την Πλευρά του Νέου Αδάμ, του Εσταυρωμένου Χριστού.
Μεγάλο Σάββατο
Ἡ Ζωὴ ἐν τάφῳ
Ο διάβολος φαίνεται να έχει θριαμβεύσει. Με το θάνατο, το φοβερότερο όπλο του, φαίνεται να έχει νικήσει το Χριστό. Και είναι έτοιμος τώρα να Τον κλείσει στα άντρο του. Να Τον φυλακίσει στον Άδη. Αλλά μπορεί ποτέ να κλειστεί σε φυλακή η Ελευθερία; Μπορεί να πάψει να φωτίζει Το Φως; Να υποκύψει στο θάνατο η Ζωή; Αυτό ήταν το μεγάλο λάθος του διαβόλου. Νόμιζε ότι έπαιρνε έναν άνθρωπο και βρέθηκε μπροστά στο Θεό. Ἔλαβε σῶμα, καὶ Θεῷ περιέτυχεν, Ἔλαβε γήν, καὶ συνήντησεν οὐρανῶ, Ἔλαβεν, ὅπερ ἔβλεπε, καὶ πέπτωκεν, ὅθεν οὐκ ἔβλεπε. (Λόγος Κατηχητικός Ιωάννου του Χρυσοστόμου)
Ο Χριστός νίκησε το διάβολο μέσα στο βασίλειο του. Κατελθών εις τον Άδην, συνέτριψε του κράτος του θανάτου. Έλυσε τα δεσμά φέρνοντας την ελευθερία και τη ζωή στους νεκρούς. Το έργο που έκανε πάνω στη γη τα τρία χρόνια της δράσης Του, το έκανε και στον Άδη τις τρεις μέρες ημέρες της ταφής Του. Ἐπί γής κατῆλθες,. ἴνα σώσης Ἀδάμ,. καί ἐν γῆ μή εὐρηκῶς τοῦτον, Δέσποτα,. μέχρις ἅδου κατελήλυθας ζητῶν.
Κυριακή
Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ τάφου
καθὼς προεῖπεν, ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωὴν
καὶ μέγα ἔλεος.
Καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας· ἄγγελος γὰρ Κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ προσελθὼν ἀπεκύλισε τὸν λίθον ἀπὸ τῆς θύρας καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ. Ἦν δὲ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών. Ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγένοντο ὡσεὶ νεκροί. (Ματθ. 28, 2 – 4)
Το χαρμόσυνο μήνυμα του αγγέλου στις Μυροφόρες
Χαράματα, της μίας των Σαββάτων, οι Μυροφόρες πηγαίνουν προς τον τάφο μέσα στην πρωινή καταχνιά, ένα ερώτημα τις απασχολούσε το ποιος θα κυλούσε τον λίθο, που έκλεινε την είσοδο του τάφου. Αισθάνονταν αδύνατες, οι μόνες δυνάμεις που είχαν εκείνη τη στιγμή ήταν ο πόνος που ένοιωθαν για Εκείνον, συνάμα και η αγάπη τους γι’ Αυτόν, τους κατέκαιε τις καρδιές. Αυτές οι δύο δυνάμεις ήταν που τις κράτησε μέχρι την τελευταία στιγμή στο Γολγοθά, κοντά στο Σταυρό, και τώρα πριν ακόμα καλοξημερώσει στον τάφο Του.
Βλέπουν τον άγγελο και μαθαίνουν για την Ανάστασή Του, γίνονται οι πρώτες αγγελιοφόροι του χαρμόσυνου μηνύματος, το αναγγέλλουν στους Μαθητές. Κι αυτοί με τη σειρά τους τη διαδίδουν σ’ όλο τον κόσμο, όμως τι παράξενο γεγονός. Ενώ οι Μαθητές μετέδωσαν – έστω όχι άμεσα – αλλά μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, το χαρμόσυνο άγγελμα της Αναστάσεως, οι Μυροφόρες χάνονται από τη σκηνή, ξανατραβιούνται στη σιωπή. Στη σιωπή της Αναστάσεως και του Σταυρού, της θυσίας και της προσφοράς, ήταν γυναίκες. Η Παναγία δεν φαίνεται να πηγαίνει ούτε καν στον τάφο, να σκορπίσει μύρα στον Ιησού, είχε ήδη μέσα της τα μύρα, ζούσε μέσα της το Σταυρό και την Ανάσταση, ήταν η Μητέρα Του.
Η εμφάνιση του Χριστού στον Κλεόπα και τον Λουκά προς τους Εμμαούς
Ο Κλεόπας και ο Λουκάς, ταξίδευαν μαζί προς τους Εμμαούς. Μαζί τους ήταν και Εκείνος, αλλά δεν Τον αναγνώρισαν. Του μιλούσαν για ότι συνέβη στην Ιερουσαλήμ, φανερά πικραμένοι για την κατάληξη του Διδασκάλου τους. Ο Ιησούς βαδίζει μαζί τους, και καθώς προχωρούσαν άκουγαν από το στόμα Του λόγους, οι οποίοι σαν βάλσαμο παρηγοριάς φθάνουν στις ψυχές τους. Την ταραχή διαδέχεται τώρα η ειρήνη, τη λύπη η χαρά, τη μελαγχολία η ελπίδα. Και όταν πλέον φθάνουν στου Εμμαούς, η καρδιά τους είναι πλημμυρισμένη από υπερκόσμιο φως. Την ώρα που ευλόγησε τον άρτο και τον έκοψε για τους τον μοιράσει, εκείνοι Τον αναγνώρισαν, Τον είδαν και χάθηκε από τα μάτια τους, έγιναν με τη σειρά τους οι επόμενοι αγγελιοφόροι της Ανάστασής Του.
Εν μέσω των μαθητών και η ψηλάφηση του Θωμά
Η Κυριακή είχε προχωρήσει, έπεφτε το απόγευμα, στο υπερώο της Ιερουσαλήμ δεν φαίνεται καμία κίνηση. Όλα, πόρτες και παράθυρα είναι κλειστά. Και μέσα στο μισοσκόταδο του δωματίου αδύνατοι, λυπημένοι, ανήσυχοι οι Μαθητές. Και των θυρών κεκλεισμένων ήρθε ο Ιησούς λέγοντάς τους το Ειρήνη υμίν. Δεν τους άφησε μόνους, ήρθε και στάθηκε ανάμεσά τους, αληθινά και πραγματικά. Αλλά ήρθε τόσο παράξενα, χωρίς να μπει από καμία πόρτα, από κανένα παράθυρο. Με τρόπο μυστηριώδη, άγνωστο στους ανθρώπους, μυστικό. Όπως τότε έτσι και μέχρι σήμερα μ’ αυτόν τον τρόπο έρχεται ο Χριστός ανάμεσα στους πιστούς, Των θυρών κεκλεισμένων, από πόρτες ακατάληπτες, κλειστές. Στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, που δεν είναι ο άρτος και ο οίνος, αλλά ο ίδιος ο Κύριος, ο Υιός του Θεού, που έρχεται εν μέσω των μαθητών, που γίνεται ανάμεσα και σε μας αληθινά και πραγματικά Παρών. Χρειάζεται η πίστη όμως για να μπορέσει να Τον δει κανείς.
Εκείνο το απόγευμα της Κυριακής, ο Θωμάς δεν ήταν μαζί με τους άλλους Μαθητές, ήταν απών. Η εβδομάδα που ακολούθησε ήταν γι’ αυτόν πολύ κουραστική. Οι άλλοι ήταν σίγουροι, ειρηνικοί. Από το Θωμά όμως έλειπε κάτι, κάτι που δεν μπορούσαν να του το δώσουν με τα λόγια τους οι άλλοι Μαθητές. Να του το εμπνεύσουν με τις θερμές τους διαβεβαιώσεις, του έλειπε η εμπειρία. Αυτή που την χαρίζει ξεχωριστά στον καθένα με την προσωπική Του παρουσία, μόνος Του, ο ίδιος ο Θεός. Ύστερα από οκτώ ημέρες, ήταν πάλι όλοι μαζί οι Μαθητές στο υπερώο, αυτή τη φορά μαζί και ο Θωμάς. Ο Κύριος εμφανίστηκε, και ιδιαιτέρως απευθύνθηκε στον άπιστο μαθητή, να βάλει το δάκτυλό του στην τρυπημένη από τη λόγχη πλευρά. Και τότε το θαύμα γίνεται Ο Κύριος μου και ο Θεός μου, δεν πήγε να ψηλαφήσει, δεν χρειάστηκαν αποδείξεις για να πείσουν το Θωμά. Δεν μίλησαν τα μάτια του, τα χέρια του. Μίλησε η καρδιά του, Ο Κύριος μου και ο Θεός μου. Έζησε την εμπειρία, την προσωπική γνώση του Θεού, την αληθινή πίστη. Οι αμφιβολίες του και η απιστία του εξαφανίστηκαν μέσα σε μια στιγμή.
Αντί επιλόγου
Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦντὸν μόνον ἀναμάρτητον. Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν·
σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν. Δεύτε πάντες οἱ πιστοί, προσκυνήσωμεν τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ.Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον,ὑμνοῦμεν τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ· Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι᾿ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν.
(Αναστάσιμη προσευχή)
Γιώργος Λινοξυλάκης
Πηγές: Η ζωή του Χριστού εκδόσεις Ζωής, Αθήνα 1991
