Οι διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί καθηγητές και αναλυτές διεθνών σχέσεων Κωνσταντίνος Λάβδας, Δημήτρης Ξενάκης, Κώστας Υφαντής και Δημήτρης Τριανταφύλλου, αναλύουν τα δεδομένα και προσεγγίζουν όλα τα ενδεχόμενα συνιστώντας ψυχραιμία.
ΤΟΥ ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΚΛΑΔΟΥ
Η διαφαινόμενη κλιμάκωση του πολέμου στην Συρία προκαλεί εύλογη ανησυχία στους Κρητικούς λόγω της Αμερικάνικής Βάσης της Σούδας και γενικότερα στους Έλληνες, που για ακόμα μία φορά βλέπουν «ανάφλεξη» στην γειτονιά τους και μάλιστα με απρόβλεπτες εξελίξεις, που ενδεχομένους επηρεάσουν και τα δικά μας δεδομένα σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Σε πρώτη ανάγνωση η επιδείνωση της κατάστασης στην Συρία προκαλεί αναστάτωση ως προς τα νέα κύματα μεταναστών, που αναμένεται να προκύψουν, ενώ διαπρεπείς αναλυτές εκφράζουν ανησυχία για το ενδεχόμενο οι τζιχαντιστές να βάλουν στο κάδρο των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων τους και την Ελλάδα.
Μιλώντας με διαπρεπείς αναλυτές των διεθνών εξελίξεων, διαπιστώνουμε πως το ζήτημα αποτελεί την βασική ενδεχόμενη δυσμενή εξέλιξη για την χώρα μας, η οποία, όμως, θα έχει και σειρά οικονομικών επιπτώσεων από απώλειες στον τουρισμό, πάντα εάν και εφόσον προκύψουν τέτοιου είδους προβλήματα.
Στο ερώτημα «Πόσο πρέπει να ανησυχούμε στην Κρήτη και γενικότερα στην Ελλάδα από μια ενδεχόμενη κλιμάκωση των επιχειρήσεων στην Συρία και γιατί;» κλήθηκαν από την εφημερίδα μας και απάντησαν τέσσερις κορυφαίοι πολιτικοί επιστήμονες και αναλυτές. Συγκεκριμένα ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστήμιου Κρήτης κ. Δημήτρης Ξενάκης, ο Δρ. Κώστας Υφαντής, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και αναπληρωτής διευθυντής του Jean Monnet Centre of Excellence του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Δρ Κωνσταντίνος Λάβδας, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Ομάδων Συμφερόντων στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Δρ Δημήτρης Τρυανταφύλλου, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Καντίρ Χας, στην Κωνσταντινούπολη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ: «ΜΕ ΑΝΗΣΥΧΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ»
Μιλώντας στην εφημερίδα μας ο καθηγητής κ. Δημήτρης Ξενάκης, εκφράζει την ανησυχία του για το προσφυγικό. Συγκεκριμένα δήλωσε, ότι «Η κλιμάκωση του πολέμου στην Συρία θα επηρεάσει την Ελλάδα σε μια σειρά από θέματα. Το πρώτο, το οποίο μας απασχολεί είναι το προσφυγικό. Πολύ πιθανόν, δηλαδή να έχουμε πάλι εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων σε πιο ασφαλής περιοχές, στην Τουρκία και στην συνέχεια στην Ελλάδα εφόσον βέβαια, ο Ερντογάν χρησιμοποιήσει πάλι αυτό το μοχλό πίεσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Αυτό είναι το πρώτο το οποίο μας επηρεάζει.»
Οι εξελίξεις μπορεί να φέρουν την Ελλάδα στο στόχαστρο των τρομοκρατών, αναφέρει ο διαπρεπής καθηγητής, αναλύοντας ως εξής: «Το δεύτερο επίπεδο, το οποίο βρίσκω ότι μπορεί να μας επηρεάσει είναι σε ό,τι αφορά το ευρύτερο γεωπολιτικό στάτους. Το λέω με τον έννοια ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αλλαγή ισορροπιών, τόσο μέσα στο ΝΑΤΟ, όσο και σε σχέση με τις συμμαχίες, τι οποίες έχει στήσει την περίεργη λειτουργία με την Ρωσία και το Ιράν και μπορεί να συζητάμε στην Ελλάδα, ότι η Τουρκία φαίνεται να απομακρύνεται από το ΝΑΤΟ, αλλά αυτό είναι ένα πολύ μακρινό σενάριο. Δηλαδή, για να απομακρυνθεί η Τουρκία από το ΝΑΤΟ θα χρειαστούν πολύ περισσότερα πράγματα, να μην συμμετέχει σε ασκήσεις, να κλιμακωθεί μια κατάσταση, η οποία δεν διαφαίνεται αυτή τη στιγμή. Και για πολλούς αναλυτές είναι προφανές ότι υπάρχει διαύλωση της επικοινωνίας και των ΗΠΑ με την Τουρκία, δηλαδή, Τράμπ - Ερντογάν και νομίζω, ότι και προχθές έγινε γνωστό, ότι υπήρξε μια τέτοια επικοινωνία. Τώρα, το ερώτημα σε αυτό το θέμα είναι σχετικά με την στάση που η τουρκική διπλωματία θα επιλέξει να κρατήσει, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιήσουν το χτύπημα το οποίο διαφαίνεται και αντιστοίχως απαντήσει η Ρωσία. Αυτό είναι κάτι το οποίο ενδέχεται να μεταβάλλει, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ενδεχομένως και την προκλητικότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο , έτσι, το οποίο φαίνεται, ότι είναι στην ατζέντα του Ερντογάν και αυτό γιατί η Ελλάδα, προφανώς, θα παρέχει κάποιες διευκολύνσεις στην ανατολική συμμαχία, προκειμένου να κάνει την επιχείρησή της στην Συρία. Αυτό μας δημιουργεί φόβους ότι πιθανόν η Ελλάδα να έρθει στο στόχαστρο των τρομοκρατών. Δηλαδή, επειδή, η Ελλάδα είναι η βασική πύλη εισόδου των προσφυγικών λαών στην Ευρώπη, έχει και γενικότερα έχουμε μια παραδοσιακά καλή σχέση με τον Αραβικό κόσμο. Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες, η οποία δεν έχει πληγεί, δεν αποτελεί ποτέ στόχο των τρομοκρατικών επιθέσεων. Εάν όμως, χρησιμοποιηθούν οι βάσεις στην Λάρισα και στην Σούδα, ίσως, όχι απλώς στο επίπεδο του ανεφοδιασμού έτσι, γιατί για την Σούδα μιλάμε, κυρίως, για τον ανεφοδιασμό των νατοϊκών πλοίων, αυτό ενδέχεται έτσι να μας επηρεάσει, εφόσον αποτελέσει τελικά στόχο των τρομοκρατών.»
Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο κ. Ξενάκης ως ενδεχόμενη συνέπεια βλέπει απώλειες και στον τουρισμό, παρά του ότι αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται να έχει επηρεαστεί η τουριστική περίοδος. Όπως είπε στην εφημερίδα μας, «Ίσως το πιο προφανές τελευταίο στοιχείο, στο οποίο βλέπω να επηρεαζόμαστε είναι σε σχέση με την τουριστική περίοδο. Αν μια πολεμική σύρραξη επανδρωθεί με πολυεθνικές δυνάμεις, με πολλά θύματα και βεβαίως με όλο αυτό το σύστημα που οδεύονται οι πτήσεις και αναστατώνεται όλη η ανατολική Μεσόγειος, αυτό είναι πολύ πιθανόν να επηρεάσει την ελληνική οικονομία, όχι μόνο απλά με το χρηματιστήριο, κυρίως, έτσι με την πτώση των τουριστικών ροών. Αλλά αυτό μέχρι στιγμής, τα στοιχεία δεν δείχνουν ακυρώσεις, δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Θεωρώ, όμως, πως αφενός, οι πρόσφυγες, στην συνέχει ο κίνδυνος ενός τρομοκρατικού χτυπήματος μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά και την οικονομία μας.»
ΚΩΣΤΑΣ ΥΦΑΝΤΗΣ: «ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΛΑΝΟ Η ΡΟΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ»
Και ο Καθηγητής κ. Κώστας Υφαντής, ως άμεσο αντίκτυπο από τις ενδεχόμενες εξελίξεις θεωρεί το προσφυγικό. Όπως δήλωσε στην εφημερίδα μας, «Ο πόλεμος στην Συρία, άμεσα δεν θα έχει καμία επίπτωση και δεν επηρεάζει την ελληνική ασφάλεια. Δεν θα αλλάξει κάτι ως προς τις απειλές που ενδεχομένως αντιμετωπίζουμε, πέρα από το γεγονός το ευρύτερο, που εδώ και τόσα χρόνια υπάρχει πόλεμος και αιματοχυσία τόσο κοντά στην περιοχή μας. Αυτό που ενδεχομένως, θα μας επηρεάσει είναι αν έχουμε μια αναζωπύρωση μεγάλη και όξυνση και σύγκρουση, η οποία ενδεχομένως προκαλέσει αύξηση των προσφυγικών ροών στην Τουρκία και ενδεχομένως, αν οι σχέσεις μας με την Τουρκία εξακολουθούν να είναι τεταμένες, να έχουμε και μια αύξηση των προσφυγικών πιέσεων προς τα νησιά του Αιγαίου και στην Ελλάδα γενικότερα. Δηλαδή, είναι ένα ντόμινο. Αλλά ως προς την ελληνική ασφάλεια είτε στην Κρήτη, είτε στην υπόλοιπη Ελλάδα δεν υπάρχει κάποια επίπτωση.»
Απαντώντας για τα ζητήματα τρομοκρατίας, ο κ. Υφαντής απάντησε, ότι «Σχετικά με την τρομοκρατία, είναι ένα σενάριο που θα πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες να το έχουν στο μυαλό τους, όχι τώρα μόνο αλλά από την αρχή της κρίσης. Και συμφωνώ με τον κύριο Ξενάκη, δεν ξέρω αν αυξάνεται η πιθανότητα να έχουμε τέτοιου είδους ενέργειες, δηλαδή η Ελλάδα να καταστεί στόχος. Θεωρώ ότι οι πιθανότητες είναι μικρές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι ένα σενάριο, ότι οι δικές μας υπηρεσίες, η ασφάλεια, η αστυνομία, όλοι πρέπει να έχουν ήδη επεξεργαστεί αντιδράσεις. Δηλαδή η αύξηση των ελέγχων και ότι εν πάση περιπτώση μπορούμε να κάνουμε για να δούμε προληπτικά τέτοιου είδους ενδεχόμενα. Είναι ένα σενάριο αυτό και πάντοτε ήταν, από τη πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη» και ο πόλεμος εκεί στην Συρία και από την στιγμή που έχουμε επεμβάσεις ξένων στην περιοχή αυτό το σενάριο υπάρχει. σε αυτό το οποίο μπορεί να είναι στόχος η Ελλάδα; Ναι μπορεί να είναι, γιατί δεν είναι η παλιά τρομοκρατία των Παλαιστινίων, η οποία ήταν περιορισμένη και είχε ένα πολύ συγκεκριμένο πολιτικό στόχο. Εδώ μιλάμε για ανθρώπους, οι οποίοι απλώς θέλουν να σκοτώσουν, να προκαλέσουν όσο το δυνατόν περισσότερους θανάτους. Δηλαδή δεν κάνουν διάκριση πολιτική της Ελλάδος ή μιας άλλης χώρας.
Νομίζω είναι πλήρη σαφές, έτσι κι αλλιώς τα μέτρα ασφαλείας είναι αυξημένα. Εγώ δεν θα έλεγα ότι πρέπει να είναι η προμετωπίδα μας κάτι τέτοιο, όμως, η τρομοκρατία, νομίζω ότι σε αυτές τις περιπτώσεις αυτό που πρέπει είναι να έχουμε εμπιστοσύνη στις υπηρεσίες. Τώρα με το κράτος που έχουμε, βέβαια, τι εμπιστοσύνη να έχεις, τέλος πάντων.»
ΔΕΝ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΡΙΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Οι δύο καθηγητές συμφωνούν ότι δεν είναι προς το παρόν ορατό και δεν τίθεται ζήτημα ή ενδεχόμενο 3ου Παγκόσμιου Πολέμου καθώς έχουν εκφραστεί ερωτηματικά για το αν οδηγήσει η κρίση στη Συρία σε μια συμπλοκή μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο κ. Υφαντής δήλωσε συγκεκριμένα, ότι «Είναι στην σφαίρα του αδιανόητου, ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Ιστορικά, η Μέση Ανατολή, επειδή όλοι φοβούνται τις επιπτώσεις των συγκρούσεων στην Μέση ανατολή, φροντίζουν και κρατάνε την ένταση εγκλωβισμένη στην περιοχή. Ποτέ δεν φεύγει έξω. Και στην διάρκεια του ψυχρού πολέμου, ποτέ οι δύο δυνάμεις δεν πολέμησαν έστω και δια αντιπροσώπων στην περιοχή. Φρόντισαν η περιοχή αυτή να μείνει εκτός των οξυμμένων ανταγωνισμών. Επαναλαμβάνω ότι, δεν πρέπει να λέμε πότε. Φαντάζομαι και το ’36 και το ’37 λέγανε ότι δεν πρόκειται να γίνει παγκόσμιος πόλεμος κι όμως έγινε, αλλά θεωρώ ότι πια με την καταστροφικότατα των σύγχρονων όπλων είναι τελείως ανορθολογικό να φτάσουμε μέχρι εκεί. Παγκόσμιο πόλεμο μπορούμε να έχουν μόνο αν συγκρουστούν δύο μεγάλες δυνάμεις. Αυτό δεν το βλέπω.»
Από την πλευρά του ο καθηγητής κ. Δ. Ξενάκης δήλωσε, ότι «Αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται κάτι τέτοιο, δεν περιμένουμε μια κλιμάκωση τρίτου παγκοσμίου πολέμου. Φαίνεται να υπάρχει μία αντιπαράθεση στο επίπεδο της διαλεκτικής αντιπαράθεσης, μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, η οποία όμως δεν ξέρουμε πώς μπορεί να κλιμακωθεί. Δηλαδή, εξαρτάται τι τύπου επίθεση θα κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν θα στείλουν πυραύλους στην έρημο για να δώσουν ένα σήμα στον Άσαντ, ότι δεν θα ανεχθούμε άλλο την χρήση χημικών στην περιοχή ή αν θα πλήξουν καίριους τόπους, ή ακόμα και δυνάμεις, οι οποίες ανήκουν στην Ρωσία. Αναμένουμε μια απάντηση μετά από την Ρωσία. Γιατί στην πρώτη περίπτωση, δηλαδή ενός χτυπήματος στην έρημο, εντάξει πιθανότατα δεν θα απαντήσουνε σε αυτό οι Ρώσοι. Αν, όμως κλιμακωθεί αυτό, και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε εδώ και την περίπτωση ενός ατυχήματος, δηλαδή άλλο να σκοπεύουν και αλλού να πάει η βόμβα και να έχουμε θύματα και αμάχους αλλά και στρατιωτικούς. Τότε κανένας δεν μπορεί να κάνει εκτιμήσεις για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτή η ιστορία. Όμως, το γεγονός, ότι έχουν μαζευτεί Γαλλικά, Βρετανικά και Αμερικανικά πλοία και υποβρύχια στην περιοχή, μαζί με τα ρωσικά, το οποία παραμένουν γύρω - γύρω σαν μια ασπίδα προστασίας για την Συρία, αυτό δεν είναι και πολύ αισιόδοξο, μια αισιόδοξη εικόνα. Εντούτοις, το σενάριο του τρίτου παγκοσμίου πολέμου, είναι κάτι το οποίο αυτή τη στιγμή δεν είναι εμφανές. Νομίζω είναι μια υπερβολή.»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ & ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΒΔΑΣ: «ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ»
Ο καθηγητής και διακεκριμένος αναλυτής των Ελληνοτουρκικών και διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης κ. Δημήτρης Τριανταφύλλου, θεωρεί πως στην Ελλάδα πρέπει να επικρατήσει ψυχραιμία και αναλύει τα δεδομένα ως εξής:
«Είναι δεδομένο ότι οποιαδήποτε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής, επηρεάζει έμμεσα και άμεσα την Κρήτη. Η στρατηγική τοποθέτηση και αξία του νησιού, η σημασία της αναβαθμισμένης βάσης της Σούδας, και η πάντα σημαντική θέση της Ελλάδας ως βραχίονας της Δύσης στην περιοχή είναι μια πραγματικότητα. Η συμμετοχή μας στους Δυτικούς θεσμούς ως στρατηγική επιλογή για να μας θωράκιση πολιτικά και στρατιωτικά λόγω της γεωγραφικής μας πραγματικότητας, επιβάλλει και κάποιες υποχρεώσεις, που ενδεχομένως να έχουν και επιπτώσεις λόγο λαθών επιλογών και πράξεων των συμμάχων μας (ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών). Το γεγονός ότι η κλιμάκωση των επιχειρήσεων στη Συρία έχει αποφευχθεί προς το παρόν είναι θετικό αλλά εάν κάποιο είδος επιχειρήσεων λάβουν χώρα, δεν θα πρέπει να ανησυχούμε ιδιαίτερα διότι αυτές θα είναι περιορισμένες. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο Αραβικός και α Μουσουλμανικός κόσμος είναι διχασμένος όσο αφορά την στήριξη του καθεστώτος του Ασσάντ. Αυτό αποκλείει μαζικές διαδηλώσεις κατά της Δύσης και άλλες συνέπειες εκτός από αυτές που ήδη υπάρχουν, δηλαδή μια εγρήγορση για τυχόν τρομοκρατικά χτυπήματα στη χώρα μας όπως σε όλες τις Δυτικές χώρες.
Μια παρατεταμένη εμπλοκή δεν βολεύει καμία από τις γειτονικές χώρες Ελλάδα, Τουρκία, Αίγυπτος, Κύπρος, Ισραήλ, λόγω της επικείμενης τουριστικής περιόδου και τις οικονομικές συνέπειες που θα υποστούν, ούτε εξυπηρετεί τις ΗΠΑ και την Ρωσία που επιθυμούν την αποφυγή σύγκρουσης μεταξύ τους ανεξαρτήτως της ρητορικής πολέμου που αναπτύσσεται. Με άλλα λόγια, επιβάλλεται ψυχραιμία εκ μέρους μας.»
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και οι εκτιμήσεις του καθηγητή κ. Κωνσταντίνου Λάβδα, ο οποίος δήλωσε στην εφημερίδα μας τα εξής: «Άμεσος λόγος ανησυχίας δεν υπάρχει. Η βάση στη Σούδα είναι ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι υπάρχει λόγος ανησυχίας για την Κρήτη. Γενικότερα, οι στιγμές επιτάσσουν ψυχραιμία και κυρίως στοχοπροσήλωση για τα μακροπρόθεσμα ελληνικά συμφέροντα που εξυπηρετούνται από τη σταθερή παραμονή της Ελλάδας στον πυρήνα τόσο της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο που η Τουρκία βρίσκεται σε αναζήτηση ρόλου και κινδυνεύει να απομονωθεί και γι αυτό να γίνει πιο επιθετική.»
