Γράφει ο Μανώλης Σκαρσούλης
Τι γνωρίζου με σήμερα για τον Όμηρο; Στην ουσία τίποτε απολύτως.
Εκτός από το γνωστόν επίγραμμα : «Επτά πόλεις μάρναται σοφήν δια ρίζαν Ομήρου, Σμύρνη, Χίος, Κολοφών, Ιθάκη, Πύλος, Άργος, Αθήναι» δεν γνωρίζουμε τίποτε άλλο . Πώς χάθηκαν τα ίχνη του;
Τι μας άφησαν να πιστεύουμε για τον Όμηρο ; Ότι είναι τυφλός και μέγας ποιητής και ότι μάζεψε, γύρω στον 7° ή τον 8° αιώνα , όλα όσα σποραδικώς τρα γουδιόντουσαν και έγραψε τα έπη - αν τα έγραψε - επειδή πριν από τον 9° αιώνα δήθεν δεν υπήρχε γραφή.
Και πως έφθασαν μέχρι τον Όμηρο τα άσματα αυτά ; Η απάντηση εύκολη. Από τους ραψωδούς Ομηρίδες .
Δηλαδή μέχρι τον 9° αιώνα οι κάτοικοι της Ελλάδας μιλούσαν, αλλά δεν έγραφαν , ή, το πολύ, να ορνιθοσκάλιζαν, κι ας κατασκεύαζαν πολυώροφα ανά κτορα στην Κρήτη και στις Μυκήνες. Ξαφνικά έγινε ένα θαύμα . Κάποιοι ήλθαν εδώ και μας δίδαξαν τη γραφή. Αυτοί ήσαν ανυπερθέτως οι Φοίνικες, που ο Όμηρος αποκαλεί επιεικώς τρώκτας , δηλαδή κατεργαρέους , και απατήλιας άνδρας δηλαδή ψευταράδες , οπότε βρέθηκε ένας άγνωστος μέχρι τότε και τυφλός ποιητής, ο Όμηρος, ο οποίος έγραψε όλ' αυτά. Αλλά πως τα έγραψε τυφλός ών; Συγκεχυμένες και εδώ οι «πληροφορίες». Όμως ο Φρειδερίκος Βόλφ βρήκε την απάντηση . Έγραψε στα «Προλεγόμενα στον Όμηρο» το 1788, τα οποία δυστυχώς διδάσκονται ακόμη και σήμερα , γιατί δεν σκύψαμε να μελετήσουμε τα έπη ώστε να έχουμε προσωπική γνώμη για το τι λένε.
« Η κυρία απόδειξη- υποστηρίζει ο Βόλφ - της θεωρίας; Είναι ότι είδη η γραφή ήτο επί των χρόνων του Ομήρου άγνωστος , τα ομηρικά ποιήματα μέχρι του Πεισιστράτου παρεδίδοντο μόνον αδόμενα υπό των αοιδών και ραψωδών ».
Δηλαδή οι Έλληνες δεν γνώριζαν ούτε τις σανίδες, ούτε τις διφθέρες , ούτε τους παπύρους , ούτε τα υφάσματα και έπρεπε να παίρνουν σφυρί και σκαρπέλο για να σκαλίσουν πάνω σε πέτρες τις σκέψεις τους .
Αυτά τα παιδαριώδη, που εξακολουθούν χωρίς αιδώ να διδάσκονται στα σχολεία , έρχεται η ίδια η αρχαιολογική σκαπάνη να διαψεύσει.
Πρόσφατα σε σανίδα που βρέθηκε σε αποκαλυφθέντα λιμναίο οικισμό στο Δισπηλιό Καστοριάς επισημάνθηκε αρχαία γραφή που χρονολογήθηκε με τη μέθοδο του άνθρακα στο 5230 π.Χ. δηλαδή πριν 7.000 χρόνια και πλέον από σήμερα. Πρόκειται περί της αρχαιότερης μέχρι σήμερα ελληνικής και ευρωπαϊκής επιγραφής, που σώθηκε σε φθαρτό υλικό, όπως είναι το ξύλο και ασφαλώς θα ανατρέψει πολλά διδαγμένα, όταν αποκρυπτογραφηθεί , αφού έχει μεγάλη συγγένεια με τη γραμμική γραφή Α.
Ο 'Όμηρος μας λέει με εντελώς φυσικό τρόπο ότι αιώνες πριν τον Τρωικό Πόλεμο, που επίσημα τοποθετείται στο 1230 π.Χ. σύμφωνα με το ΠΑΡΙΟ ΜΑΡΜΑΡΟ, υπήρχε γραφή , που διαβαζόταν μάλιστα από την Κόρινθο μέχρι τη Μικρά Ασία και οι διαμορφώσαντες το ομηρικό δόγμα ισχυρίζονται ότι γραφή δεν υπήρχε .
Εμείς, στηριζόμενοι σε εκατοντάδες άλλες αποδείξεις , που υπάρχουν στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια , αναπτύσσουμε και τεκμηριώνουμε την θεωρία ότι ο Όμηρος και Οδυσσέας ήταν ένα και το αυτό πρόσωπο και ότι η ομηρική Ιθάκη είναι η Λευκάδα.
Το δίπτυχο αυτό είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο και αποτελεί τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Διότι αν ο Όμηρος είναι ο Οδυσσέας τότε γεννάται το ερώτημα ποιο νησί μας περιγράφει ως Ιθάκη. Από την άλλη πλευρά αν ο Όμηρος μας ην προδωρική γεωγραφία , δηλαδή πριν από την Κάθοδο των Δωριέων , τότε η ομηρική Ιθάκη είναι η Λευκάδα πριν αλλάξει το όνομά της σε Νηρίτις ή Νήριτος και αργότερα, το 700 π.Χ. σε Λευκάδα.
Και πράγματι , ο Όμηρος μας περιγράφει την προδωρική γεωγραφία, οπότε υποχρεωτικά ο ποιητής ξεκολλά από τον 8°-7° αιώνα και πηγαίνει 450- 500 χρόνια πίσω .
Αντιλαμβάνεται βέβαια κανείς , τι σημαίνει αυτό. Ένα ιστορικό, υπαρκτό δηλαδή, πρόσωπο , αν και «άγνωστο», όπως είναι ο Όμηρος, παίρνει τη θέση ενός μυθικού προσώπου, όπως είναι ο Οδυσσέας. Αν αυτό είναι σωστό, τότε πρέπει να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους οι μυθολογούντες περί της ελληνικής ιστορίας μέγα μέρος της οποίας έχουν εξουδετερώσει δια της μυθολογίας .
Τον 6° αιώνα επί τέλους ο Πεισίστρατος, ο τύραννος των Αθηνών . δίνει
εντολή να συναθροισθούν τα ήδη γραμμένα και σποραδικώς αδόμενα έπη. Προ της μετεγγραφής τους στην Ιωνική διάλεκτο, βρέθηκαν γραμμένα στην άκομψη Αττική διάλεκτο , που δεν ευδοκίμησε ποτέ. Δείγμα και αυτό του μεταγλωτισμού που υπέστησαν τα έπη κατά την διαδρομή των αιώνων
Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς πόσο αστεία είναι η εκδοχή των νεωτέρων ομηριστών, ότι ξαφνικά πρωτοεφμανίστηκε ως διάττων αστήρ ή γραφή στην Ελλάδα και ταυτόχρονα παρουσιάστηκαν ποιητές ολκής όπως η Σαπφώ, ο Αλκαίος και ο Αλκμάν , οι οποίοι πιθανότατα έγραφαν και μουσικά σημεία.
Και φαίνεται ακόμη πιο αστεία η εκδοχή, που δυστυχώς εξακολουθεί να διδάσκεται στα σχολεία μας αφού εμείς, έχοντας μπροστά στα μάτια μας τα πανάρχαια κρητικά γράμματα (Γραμμική γραφή Α και Βλ’, Δίσκο Φαιστού) πρέπει οπωσδήποτε να πιστέψουμε ότι οι έλληνες, γνωρίσαντες άπαξ τη γραφή, περιέπεσαν κατόπιν σε πλήρη αμάθεια αυτής, ενώ όλοι οι γύρω λαοί έγραφαν .
Έτσι ο Όμηρος, του 7°υ αιώνα, τυφλός και ... ημιμαθής από πλευράς γραφής, αποφασίζει να γράψει σε υπέροχο δακτυλικό εξάμετρο όλο αυτό το ποιητικό αριστούργημα, τα γεγονότα του οποίου συνέβησαν 500 χρόνια πριν , όταν όλα είχαν αλλάξει δραματικά στην εποχή του.
Ο Όμηρος χρησιμοποιεί λέξεις μεγίστης ακριβείας και αυτέ στις λέξεις παραθέτει το βιβλίο για να αποδείξει τη σχέση Ομήρου και Οδυσσέα , κάθε φο ρά που προκύπτει , σε θέματα συμπεριφοράς , επιδιώξεων , πόθων , επιθυμιών κλπ. ή την ακρίβεια της περιγραφής με την τοπική γεωγραφία , που αποτελεί μέγα αποδεικτικό στοιχείο για τον προσδιορισμό της ομηρικής Ιθάκης κ.λπ.
Μια τέτοια λέξη μεγίστης ακριβείας είναι το επίρρημα μεσσηγύς ή μεσσηγύ που αναφέρεται κατ' επανάληψη τόσο στην Ιλιάδα , όσο και στην Οδύσσεια.
Μεσσηνγύς σημαίνει στο μέσον ακριβώς, εν τω μέσω. Σε διάφορες ραψωδίες της Ιλιάδας ο Όμηρος μας αναφέρει : έν δόρυ πήξεν ώμων μεσση γύς δηλαδή έμπηξε το δόρυ ανάμεσα στους ώμους ή αιδοίων τε οφαλού μεσσηγύς δηλαδή μεταξύ γεννητικών οργάνων και αφαλού .
Όμως και η νήσος Αστερίς στην Οδύσσεια, δηλαδή το σημερινό Αρκούδι , που με τη θέση της προσδιορίζει την ομηρική Ιθάκη , δηλαδή τη Λευκάδα, βρίσκεται μέσηαλί μεσσηγύς , ήτοι στη μέση της θάλασσας στη μέση ακριβώς .Στον πορθμό μεταξύ Ιθάκης και Λευκάδας , δηλαδή Σάμης και Ιθάκης κατά τον Όμηρο και κατά τον σοφό Dorpfeld βρίσκεται μόνο το Αρκούδι . Στη
Χαραμόγλειο βιβλιοθήκη της Λευκάδας υπάρχει ευμεγέθης φωτογραφία της περιοχής ληφθείσα από τεχνητό δορυφόρο , που επαληθεύει τον ομηρικό προσδιορισμό ακριβείας του μεσσηγύς.
Το Ακρούδι βρίσκεται ακριβώς στη μέση.
Ήταν τυφλός ο Όμηρος;
Η παράδοση τον φέρνει ως τυφλό ., είτε εκ γενετής , είτε αργότερα διότι λένε , κατά τη διάλεκτο των Κυμαίων, Όμηρος σημαίνει τυφλός .
Αλλά ο Όμηρος για τους μη ρώντας λόγιο οφθαλμικής παθήσεως χρησι μοποιεί την πανάρχαια λέξη ΑΜΟΣ ή τυφλός . Λάω σημαίνει βλέπω και με το στερητικό σημαίνει ότι δεν βλέπω.
Στην ραψωδία Θ της Οδύσσειας και στον στίχο 195, ο Όμηρος μας διδάσκει την έννοια του ΑΜΟΥ .
«Και κ'αλαός του, ξείνε, διακρίνετε το σήμα αμφαφύων»
(Κι ένας στραβός , ξένε, θα διέκρινε το σήμα ψηλαφητά). Εδώ έχουμε σαφώς την έννοια του τυφλού , που ψηλαφητά διακρίνει το σήμα .
Και πάλι στην ραψωδία Κ της Οδύσσειας αναφέρει στο στίχο 493 :
« μάντηος αλαού, του τε φρένες έμπεδοι εισίν»
(του τυφλού μάντη , που τα μυαλά του στέκονται καλά).
Την ίδια λέξη ΑΜΟΣ, για τον ίδιο μάντη , τον Τειρεσία, χρησιμοποιεί και στην ραψωδία Μ 267 της Οδύσσειας .
Ας δούμε τώρα τι σημαίνει η λέξη Όμηρος .
Υπάρχει κατ' αρχήν το πανάρχαιο ρήμα ομηρέω από όπου προκύπτει η λέξη Όμηρος που είναι σύνθετη από το ομός και άρω. Ομός-η-ον σημαίνει ίσος, όμοιος , ο αυτός και υποδηλώνει το ίδιο «γένος» .
Το ρήμα άρω, αχρησιμοποίητος τύπος του αραρίσκω σημαίνει βάλλω κοντά, συνάπτω , συμπυκνώνω , συναρμολογώ , ταιριάζω. Και ομηρέω= συμβαδίζω με κάποιον συμπαρευρίσκομαι .
Στην ραψωδία Οδ. Π 468 αναφέρεται :
Ομήρησε δε μοι παρ' εταίρων άγγελος ωκύς
(Με συνάντησε όμως ένας αγγειολοφόρος από τους συντρόφους σου).
Σε όλες λοιπόν τις περιπτώσεις «Όμηρος» δεν σημαίνει καθόλου τυφλός, αλλά ο σύντροφος, ο συμπολεμιστής, αυτός που βρίσκεται κοντά στα γεγονότα .
Ακόμη και στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα, που είναι βέβαια η ίδια με την ομηρική , οι συσταηκές του ΟΜΗΡΟΥ λέξεις , δηλαδή ΟΜΟΣ+ΑΙΡΩ σημαίνουν το ίδιο πράγμα με την σύνθετη λέξη συμπαρομαρτώ, δηλαδή βρίσκομαι εκεί με άλλους.
Και σήμερα η λέξη «όμηρος» στην ουσία , σημαίνει το ίδιο πράγμα . Διότι έχει μεν χάσει την αρχική της έννοια, αλλά έχει πάρει την έννοια του αιχμαλώτου , ακριβώς επειδή ο αιχμάλωτος δεν είναι μόνος του , αλλά βρίσκεται μαζί με άλλους συντρόφους , αυτόπτες μάρτυρες της αιχμαλωσίας , της ομηρίας. Όμηρος λοιπόν δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά ο συμπολεμιστής , ο πλησίον ευρισκόμενος , αυτός που βάλλει από κοντά, αυτός που βρίσκεται στα
γεγονότα . Δηλαδή ο αυτόπτης μάρτυρας και όχι ο άλαος , ο τυφλός.
Για ένα τυφλό , και μάλιστα εκ γενετής , τα χρώματα δεν έχουν καμία σημασία.
Ο Όμηρος όμως διακρίνει όλα τα χρώματα , και μάλιστα θέλοντας να μας πείσει ότι τα χρώματα που μας λέει ανήκουν σε συγκεκριμένα αντικείμενα, που κι εμείς οι ορώντες γνωρίζουμε, μας τα κατονομάζει για να μη μας μένει καμία αμφιβολία ότι περιγράφει αυτά που βλέπει.
Διακρίνει λοιπόν το λευκό. Το γάλα είναι λευκό, καθώς και οι πέτρες και τα μάρμαρα. Το μαλλί που κουρεύει ο βοσκός είναι άσπρο , όπως και η πέτρα που σηκώνει ο Έκτορας, για να σπάσει τις οχυρώσεις των Αχαιών. Τα δόντια και τα οστά είναι επίσης λευκά καθώς και η σκόνη , η κονιορτός , που ασπρίζει τους στρατιώτες . Άσπρα είναι και τα άνθη της ελιάς κ.ά.
Επίσης διακρίνει το κόκκινο . Το αίμα του Μενελάου τρέχει κόκκινο μέχρι τον αστράγαλο του «όπως γυναίκα της Μαιονίας που βάφει άσπρο ελεφαντόδοντο με κόκκινο χρώμα». Κοκκινόσποροι είναι και τα καράβια του Οδυσσέα .
Διακρίνει επίσης ο Όμηρος το κυανό, χρώμα, βαρύ ουρανοειδές . Έτσι ο θώρακας του Αγαμέμνονος στην ραψωδία Α 24 είχε δέκα λωρίδες από κυανό σμάλτο, ο ομφαλός της ασπίδας είναι επίσης κυανός σκούρος (μέλανος κοιάνοιο, ΛΚ 35) καθώς και ο θριγγός στα ανάκτορα του Αλκινόου (Η 87).
Φυσικά υπάρχουν η κυανόπεπλος , ο κυανοχαίτης, η κυανώπις (αυτή που έχει σκούρα γαλάζια μάτια κ.λπ).
Ο Όμηρος διακρίνει επίσης τις διαβαθμίσεις του μαύρου, επισημαίνοντας ότι πίσω από το μπουρίνι βρίσκεται το καταιγιδοφόρο νέφος , που είναι πιο μαύρο και από την πίσσα, λέξη και αυτή ομηρική.
Επίσης γνωρίζει το ροδόχρουν . Κατ' επανάληψη λέει :
Ήμος δ'' Ηριγένεια φάνη ροδοδάκτυλος ηώς. Κι ήλθε η ροδοδάκτυλη αυτή που φθάνει με τα ξημερώματα . Πολλές φορές η ηώς δεν είναι ροδοδάκτυλος , αλά φαίνεται, λόγω ατμοσφαιρικών συνθηκών , ως κροκόπεπλος.
Γνωρίζει δηλαδή να διακρίνει και το κίτρινο, την ώχρα, αφού τόσο ο Αχιλλέας , όσο και ο Μενέλαος , είναι ξανθοί , λέξη και αυτή ομηρική.
Ακόμη γνωρίζει και το πράσινο, αφού πολλοί ήρωες καταλαμβάνονται συχνά υπό χλωρόν δέος , δηλαδή πρασίνιζαν από τον φόβο τους .
Και έχουμε μεταφορά του φυσικού πρασίνου στο ανθρώπινο πρόσωπο λόγω ειδικής συναισθηματικής καταστάσεως .
Δηλαδή ο Όμηρος γνωρίζει όλα τα χρώματα , της Ίριδας και τις αποχρώ σεις , καθώς και τα αντικείμενα που χαρακτηρίζονται από τα χρώματα αυτά .
Και ήταν τυφλός ; Ποιος μπορεί πλέον να πιστέψει αυτή την εκδοχή;
Κάθε φορά ο Όμηρος μας κάνει επίδειξη οξυδέρκειας, παρά τυφλότητας και μάλιστα μας προκαλεί , γιατί εμείς, που βλέπουμε, δεν έχουμε ίσως πληροφορηθεί τόσες λεπτομέρειες. Μερικές φορές μας κάνει ν' αγωνιούμε. Την ώρα που η Ευρύκλεια , η γριά τροφός , πλένει τα πόδια του Οδυσσέα και τον αναγνωρίζει από την ουλή στο γόνατο , είναι παρούσα στη σκηνή και η Πηνελόπη, που δεν πρέπει να μάθει ακόμη την ταυτότητα του άντρα της. Ο Όμηρος δεν την απομακρύνει από τη σκηνή , ή έστω να την βάλει να κοιτάξει αλλού . Την αφήνει εκεί να βλέπει, αλλά είναι αφηρημένη , το μυαλό της τρέχει αλλού, και δεν αντιλαμβάνεται την αγωνιώδη προσπάθεια της τροφού να την ειδοποιήσει με τα μάτια.
Όταν περιγράφει θανάτους ηρώων έχει κανείς την εντύπωση , ότι διαβάζει ιατροδικαστική έκθεση και διδάσκεται ανατομία του ανθρωπίνου σώματος . Το τόξο ή το δόρυ διατρυπούν συγκεκριμένα ζωτικά όργανα του κάθε ήρωα, άλλο τε για να του προκαλέσουν το θάνατο και άλλοτε για να τον τραυματίσουν ., άλλοτε για να του προκαλέσουν εσωτερική αιμορραγία και να γεμίσει ο κόλπος
της κοιλιάς από αίμα , άλλοτε για να του προκαλέσουν ακατάσχετη αιμορραγία από το στόμα και τη μύτη. Γνωρίζει όπως ένας ανατόμος ή χειρούργος , που βρίσκεται το ήπαρ, η καρδιά, ο οισοφάγος -όλες οι λέξεις ομηρικές βέβαια -το διάφραγμα , ο στόμαχος , ο σπλήν , τα έντερα , οι χολίδες , οι αρτηρίες , οι φλέβες, οι μυς, ποια οστά σπάει το δόρυ και τα ξετρυπά ο άσπλαχνος χαλκός , πως χύνεται ο νωτιαίος μυελός στο χώμα όταν αποκόπτεται η σπονδυλική στήλη στον αυχένα και άλλες τέτοιες συγκλονιστικές λεπτομέρειες του αδελφόκτόνου πολέμου , που μόνο ένας αυτόπτης μάρτυρας με ειδικές γνώσεις ιατρικής μπορεί να περιγράψει. Και φυσικά βλέπει.
Στο Ε της Ιλιάδας μας περιγράφει με τόσες χαρακτηριστικές λεπτομέρειες στο άρμα της Ήρας , που αποκλέιει την τυφλότητα , όπως είναι αδύνατον σήμερα να περιγράψει κάποιος ένα σύγχρονο αυτοκίνητο και να λέει, εδώ είναι τα σανζμάν, εδώ οι ταχύτητες , εδώ το τιμόνι, εκεί τα επίσωστρα -λέξη και αυτή ομηρική και αυτός να είναι ένας πανέξυπνος τυφλός , που έχει προσληφθεί από αντιπροσωπεία αυτοκινήτων ως.. άτομο με ειδικές ανάγκες .
Έπειτα το θέατρο του πολέμου, όπου διεξάγεται ο Τρωικός Πόλεμος , είναι πολύ οικείο στον ποιητή και το περιγράφει με πειστικότητα αυτό που μάρτυρα κατά τρόπο εντελώς φυσιολογικό , αλλά και αποσπασματικό , χωρίς να αισθάνεται την ανάγκη να μας κάνει μια συνολική περιγραφή .
Υπάρχουν περίοπτα χαρακτηριστικά σημεία που οριοθετούν τις κινήσεις και τη συμπεριφορά των πολεμιστών, όπως η βαλανιδιά (η φηγός) και η αγριοσυκιά (ο Ερινεύς), αφού όπως συμπεραίνω , όποιος έφθανε στην βαλανιδιά βρισκόταν ήδη στο απυρόβλητο των Αχαιών.
Και σήμερα αν πάτε στην Τροία , θα δείτε από κοντά στην είσοδο των αρχαιοτήτων δύο τεράστιες βαλανιδιές, απόδειξη ότι ευδοκιμούσε αυτό το δέντρο στην περιοχή.
Πηγή: «Ελληνική γλωσσογένεσις » Κώστας Δούκας
Εκδόσεις: Ελεύθερη σκέψις
