ΑΜΕΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
Διατεθειμένοι να συμβάλουν σε μια προσπάθεια αναστύλωσης και ανάδειξης του Μοναστηριού στο Βένι Αμαρίου εμφανίζονται οι συναρμόδιοι φορείς, καθώς αποδεικνύεται ότι βρίσκονται σε διαδικασίες προστασίας του μνημείου από τη φθορά που έχει επιφέρει ο χρόνος και η έλλειψη μοναστικής αδελφότητας.
Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα μετά από ρεπορτάζ της εφημερίδα μας στο προηγούμενο φύλλο, το οποίο και προκάλεσε αίσθηση καθώς καλοπροαίρετα προβλήθηκε η πραγματική κατάσταση ενός μνημείου, με μοναδικό στόχο να υπάρξει ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για την διάσωση και την ανάδειξη του, όπως έχει συμβεί με αντίστοιχα ιστορικά μοναστήρια του νομού Ρεθύμνου.
Από πλευράς του Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγενίου, έγινε γνωστό ότι ήδη υπάρχει σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του μοναστηριακού συγκροτήματος, ωστόσο, αναλυτική απάντηση και στοιχεία θα ανακοινωθούν προσεχώς.
Στο μεταξύ ο Δήμαρχος Αμαρίου κ. Παντελής Μουρτζανός δήλωσε στην εφημερίδα μας, ότι προχωρά άμεσα σε περίφραξη του χώρου ενώ σε συνεργασία με την Αντιπεριφέρεια Κρήτης προωθούνται διαδικασίες αποκατάστασης του δρόμου πρόσβασης στην Μονή.
Τέλος αναλυτική απάντηση για τις ενέργειες διάσωσης και ανάδειξης του χώρου, απέστειλε η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου κ. Αναστασία Τζιγκουνάκη, η οποία μας ενημέρωσε, ότι έχουν ήδη συνταχθεί μελέτες παρέμβασης για την προστασία του μνημείου.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΠΟΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗΣ ΑΞΙΑΣ
Σύμφωνα με την απάντηση της κ. Τζιγκουνάκη, η θέση Βένι στο Αμάρι, αποτελεί ένα ιδιαίτερα αξιόλογο αρχαιολογικό τόπο που φιλοξενεί στοιχεία ελληνορωμαϊκής πόλεως αλλά και του Βυζαντινού μοναστηριακού συγκροτήματος.
Στην δήλωση της προς την εφημερίδα μας η Προισταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, είπε τα εξής: «ο αρχαιολογικός χώρος στη θέση Βένι του Δήμου Αμαρίου, στην κορυφή του ομώνυμου υψώματος. έχει κηρυχθεί το 1967 (Υ.Α. 21220/10.8.1967 ΦΕΚ 527/Β/24.8.1967) ως αρχαιολογικός χώρος και ιστορικό διατηρητέο μνημείο «τα ερείπια ελληνορωμαϊκής πόλεως αγνώστου ονόματος, ίσως της Φαλάνης ή Βήνης επί της κορυφής του υπερκείμενου της Ι. Μ. Βενίου λόφου» και οριοθετηθεί ο αρχαιολογικός χώρος με την υπουργική απόφαση ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/Φ25/18984/11277/1227/465/11-2-2014 (ΦΕΚ 66/ΑΑΠ/4-3-2014). Ο χώρος του πλατώματος ανήκει στον Οργανισμό Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας. Σημαντικότατο μνημείο είναι η Ι. Μονή του Αγ. Αντωνίου που συμπεριλαμβάνεται στην οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου, και βρίσκεται στο βόρειο άκρο του ανατολικού μετώπου του υψώματος. Εκτός από τον ομώνυμο σπηλαιώδη ναό, διασώζονται κτίσματα της μοναστηριακής εγκατάστασης, όπως και δυο λιθόκτιστες κρήνες. Το μοναστήρι φαίνεται να ανάγει την ίδρυση του στην ύστερη ενετοκρατία, ενώ σταδιακά προστέθηκαν κτήρια σε διάφορες οικοδομικές φάσεις, μέχρι τον 19ο αιώνα. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων, μετά από εντοπισμό λαθρανασκαφής, έκανε διερευνητική ανασκαφή το 2006 με επίβλεψη της αρχαιολόγου Ε. Τέγου και το 2008 με επίβλεψη της αρχαιολόγου Π. Καραμαλίκη, η ΚΕ΄ ΕΠΚΑ, με χρηματοδότηση του τότε Δήμου Συβρίτου. Ερευνήθηκε το τμήμα του πλατώματος κοντά στην εκκλησία του Σωτήρα, και αποκαλύφθηκαν αρχιτεκτονικά λείψανα του 2ου αι. π. Χ. Οικοδομικά κατάλοιπα, λαξεύματα και σκαμμένες στο βράχο δεξαμενές κ.α. σώζονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία του πλατώματος. Η κεραμική όλων των περιόδων από την Υστερομινωική ΙΙΙΓ περίοδο μέχρι και τα ενετικά χρόνια, που εντοπίζεται σ΄ όλη σχεδόν την επιφάνεια του υψιπέδου, είναι ενδεικτική για την εντατική του χρήση σε πολύ μεγάλο χρονολογικό φάσμα. Το 2012 σε συνεννόηση με τον Δήμο Αμαρίου, στο πλαίσιο πρότασης προς ένταξη σε «Ολοκληρωμένα Σχεδία Ανάπτυξης των Περιοχών της Υπαίθρου» (ΟΣΑΠΥ), συντάξαμε μελέτη για την ανάδειξη του χώρου, η οποία εγκρίθηκε μετά από γνωμοδότηση Τοπικού Συμβουλίου με την αρ. πρωτ. 6986/27-12-2012 απόφαση. Η μελέτη αφορά σε εργασίες καθαρισμού από βλάστηση και αφαίρεσης και ανάταξης λιθοσωρών, στην περίφραξη επιλεγμένων χώρων με αρχαιολογικά κατάλοιπα ελληνιστικής περιόδου, καθώς και διάσπαρτων υπόγειων λαξευτών δεξαμενών, τη δημιουργία διαδρομής επίσκεψης και τη σήμανσή της με τη χρήση βατών υφιστάμενων χωματόδρομων σε συνδυασμό με μονοπάτια και τέλος στην κατασκευή πληροφοριακών πινακίδων για το χώρο.»
ΠΕΡΙΦΡΑΞΗ ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΣ
Μιλώντας στην εφημερίδα μας ο Δήμαρχος Αμαρίου κ. Παντελής Μουρτζανός δήλωσε ότι «ήμουν και εγώ την Κυριακή που εορτάστηκε ο Άγιος Αντώνιος στην Μονή Βένι και ομολογώ, ότι στενοχωρήθηκα από την εικόνα που αντίκρισα. Θεωρώ, ότι οφείλουμε να παρέμβουμε όλοι και να βοηθήσουμε προς την κατεύθυνσης ανάδειξης του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού τόπου. Μπορώ επίσημα να δηλώσω, ότι άμεσα ο Δήμος Αμαρίου θα προβεί σε περίφραξη του μοναστηριού ενώ έχουμε συνάψει προγραμματική σύμβαση με την Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου και θα διατεθούν 10.000 ευρώ για την τσιμεντόστρωση του μισού από τον συνολικό δρόμο πρόσβασης στο χώρο. Παράλληλα διερευνούμε τον τρόπο εξασφάλισης κονδυλίων για την πλήρη αποκατάσταση της πρόσβασης ενώ είμαστε διατεθειμένοι να συνεργαστούμε με την Μητρόπολη και κάθε άλλο φορέα για να βοηθήσουμε στην αναστύλωση της Μονής»
Από την πλευρά της η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μαρία Λιονή δήλωσε στην εφημερίδα μας, ότι «εμείς ως θεσμικός φορέας δεν έχουμε άμεση ευθύνη ή αρμοδιότητα για χώρους όπως τα μοναστήρια. Ωστόσο ήδη έχουμε συμβάλει για το ζήτημα του δρόμου πρόσβασης στο Βένι και είμαστε διατεθειμένοι να στηρίξουμε και να προωθήσουμε μελέτες και σχεδιασμούς ανάδειξης τέτοιων χώρων όποτε οι αρμόδιοι φορείς είναι έτοιμοι για κάτι τέτοιο. Θεωρούμε αναγκαίο να διασωθούν και να αξιοποιηθούν τα ιστορικά μνημεία του Ρεθύμνου και πάντα έτοιμοι να βοηθήσουμε και να συνεργαστούμε όταν μας ζητηθεί από τους καθ’ ύλη αρμόδιους φορείς.»
ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΚΛΑΔΟΣ
