Επισήμως την Δευτέρα 27 Ιουνίου 2016 κατέθεσε ο Δήμος Αγίου Βασιλείου στην Περιφερειακή Διεύθυνση Π&Δ Εκπαίδευσης Κρήτης την πρόταση-μελέτη για την ίδρυση και λειτουργία του ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ.
Όπως είναι γνωστό ο Δήμος Αγίου Βασιλείου διαθέτει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συνδυάζουν ένα σπάνιο φυσικό περιβάλλον, πλούσια πολιτιστική κληρονομιά καθώς και ιστορία από την αρχαιότητα έως σήμερα. Συγκεκριμένα:
Περιοχές Κοινοτικού Ενδιαφέροντος Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000:
A) Κουρταλιώτικο φαράγγι - Μονή Πρέβελη - Ευρύτερη περιοχή . Περιλαμβάνουν μια σπάνια φυσική ομορφιά , μεγάλη βιολογική ποικιλομορφία και συνιστούν μια τεράστια οικολογική και αισθητική σημασία για την Κρήτη αλλά και τη Μεσόγειο (GR4330003)
B) Όρος Κέδρος. Με υψόμετρο 1776 μ. , στον όγκο του φιλοξενεί σπηλιές, πηγές, μιτάτα, χλωρίδα και πανίδα, που αποτελούν σημαντικό βιότοπο της Κρητικής γης. Προστατευόμενη περιοχή του γυπαετού. ( GR4330002)
Προστατευόμενα φυτά και πτηνά: ο δίκταμος (Origanum dictamnus), ο φοίνικας του Θεόφραστου (Phoenix theofrastii), ο γυπαετός(Gypaetus barbatus) της περιοχής είναι απειλούμενα είδη (κοινοτική οδηγία 92/43/ΕΟΚ).
Φαράγγια: Κουρταλιώτη, Κοτσιφού, Κισσού, Γρέ Δάφνης, Διπλοχωρίου, Κακοπέτρου, Αγίου Αντωνίου, Φρατιανό κ.ά.
Αιωνόβια δένδρα (Κεντροχώρι, Αγ Ιωάννη), 23 ενδημικά φυτά ( τουλίπα Γιούς Κάμπου κά), Σπάνια πτηνά (το όρνιο Σκάρα, γυπαετός) και άλλα ζώα
Δάση Κισσού, Αγ Ιωάννη (Κυπαρισσόδασος), Πρέβελη (Φοινικόδασος)
Βιότοποι άγριας βρώσιμης χλωρίδας: Κουδουμαλιάς, Λαγουδόχορτου, Γούλα, Σταφυλίνακας, Ζαφορά, Πηγουνίτη, Ζωχό, Αγριαγκινάρας
Νερόμυλοι Σπηλίου, Αγκουσελιανών, Αγ Ιωάννη
Σπήλαια : Αγκουσελιανών-Νεραγδότρυπα-σπήλαιο με σταλακτίτες και άλλα συνολικά 187, σε όλη την έκταση του Δήμου που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για διάφορους σκοπούς όπως κατοικίας, φύλαξης, προσευχής , λατρείας, απομόνωσης αρρώστων κ.ά.
Παλαιά Γεφύρια: Πρέβελη, Ορνές, Ροδακίνου, Κοξαρές, Σπηλίου
Παραδοσιακοί χαρακτηρισμένοι οικισμοί: Μέλαμπες, Κεραμέ
Παλαιοί οικισμοί που σώζονται: Παλιό Μιξόρρουμα, κα
Αρχαίοι οικισμοί: Κάστελος Ορνέ, Αρμοκάστελλα-Μέλαμπες, Απολλωνία ή Λάμωνα ή Βίωννος ή Κιονία-Κεραμέ, Μουρνέ(αρχαίοι τάφοι), «Σουλία» στην Αγία Γαλήνη και η θέση «Ελληνικά», βορειοδυτικά του οικισμού
Λοιποί αρχαιολογικοί χώροι: Περιοχής "Μιξόρρουμα" (ερείπια μινωικού οικισμού), Περιοχής "Πρέβελη", Περιοχής "Φοινικιά – Σούδας – Βουκελάρη", Περιοχή "Ροδάκινου", Περιοχή "οικισμού Σελλιά" (ευρήματα μινωϊκής εποχής λόφου νεκροταφείου), Περιοχή "σχεδίου πόλης Πλακιά" (ρωμαϊκά λουτρά), "Άμπελος": πλησίον ορίων οικισμού Κοξαρέ, Φόνισσα": πλησίον οικισμού Ατσιπάδες, "Κορακιές": πλησίον οικισμού Ατσιπάδες, "Αγία Μαρίνα – Μαρμαράς": πλησίον ορίων οικισμού Αγκουσελιανά, "Ρωμαϊκό Λουτρό": εντός σχεδίου οικισμού (Μυρθιανού) Πλακιά, "Κάστελλος": εντός ορίων οικισμού Σελλιά, Περιοχής "Πλακιά" ( Ευρύματα Λίθινης Εποχής)
Παλαιά κάστρα: Κουλές-Κοξαρέ
Βυζαντινές διαδρομές: περιπατητικές διαδρομές που συνδέουν Βυζαντινά μνημεία
Χριστιανικά μνημεία- Μοναστήρια: Μονή Πρέβελη, Αγ Πνεύμα - Κισσός, , Παναγία - Λαμπινή, Παναγία - Δρύμισκος, Αγ Μαρίνα - Μουρνέ, Αρχαγγέλου Μιχαήλ-Ορνέ, Οικίες Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων - Μέλαμπες, Παναγία Κερά - Σακτούρια κ.ά
Αρχαία λιμάνια πρόσδεσης πλοίων: Σουλία - Αγία Γαλήνης, Ψύχιον -Ακρωτήρι Μέλισσας, Λάμων- Πλακιά
Ερμαϊκές στήλες-οδοδείκτες-πετρανθρώποι: Ροδάκινου, Σελλίων, Κουρταλιώτικο φαράγγι
Ιερά Σπήλαια- Σπήλαια Κορφής: Κορυφή Καραβέλα Αγκουσελιανών, Κουρούπα Ατσιπάδες
Θαλάσσια Σπήλαια: Αγίας Γαλήνης, Άγιου Παύλου, Πλακιά
Μιτάτα (παλαιά τυροκομεία): Κρύα Βρύση, Ροδάκινο, Καρίνες
Περιπατητικές- ορειβατικές διαδρομές : Μέλαμπες, Σαχτούρια Σελλιά, Πλακιά, Κρύα Βρύση, Ροδάκινο, Πλακιάς, Σπηλίου. Γιους Κάμπος κά
Αναρριχητικά πεδία: Παλίγκρεμο, Κρύας Βρύσης, φαράγγι Κοτσιφού και Κουρταλιώτη
Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4: Κάτω Ροδάκινο, Αγκουσελιανά, Σπήλι, Κεντροχώρι, Κισσός
Φυτικά και ζωικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας : Αγριόχορτα, ενδημικά μανιτάρια (αρτικίτες κ.ά), ελιές (ψαρολιές), θεραπευτικά βότανα, γάλα, τυρί, ξινόχοντρο, κρέας κά.΄
Μυθολογία - Παραδόσεις: Αγία Γαλήνη (κατά την παράδοση βρίσκεται το σπήλαιο Δαιδάλου- Ικάρου ) κ.α
ΟΜΟΦΩΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Το Δημοτικό Συμβούλιο Αγίου Βασιλείου με την 427/2016 ομόφωνη απόφαση του, εκφράζοντας την βούληση της τοπικής κοινωνίας, προτείνει την ίδρυση του ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ, αναγνωρίζοντας τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει αυτό στην προστασία της οικολογικής ισορροπίας στην περιοχή, στην ποιότητα ζωής και στην βιώσιμη ανάπτυξη. Την αναγκαιότητα ίδρυσης τεκμηριώνουν τα εξής:
Α) η ποικιλία , η πολυμορφία , η μοναδικότητα του φυσικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής η οποία διαθέτει ένα τεράστιο Περιβαλλοντικό Θησαυρό,
Β) η έλλειψη τοπικού φορέα σε πρώτο επίπεδο με σκοπό τη έρευνα, μελέτη και ανάδειξη του φυσικού αυτού πλούτου, αλλά και η αδυναμία οργάνωσης προγραμμάτων που να καλύπτουν την περιοχή από τα υπάρχοντα ΚΠΕ λόγω της πολύ μεγάλης χιλιομετρικής και χρονικής απόστασης στην οποία αυτά βρίσκονται από τις νότιες περιοχές της Κρήτης.
Γ) η αναγκαιότητα προστασίας αυτού του περιβαλλοντικού κεφαλαίου από πυρκαγιές (τρίτη κατά σειρά στην Ελλάδα σε αριθμό εκδήλωσης πυρκαγιών), ρύπανση, υπερβόσκηση κ.ά. , μέσω της ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών και κυρίως των νέων παιδιών, ρόλο που μπορεί άριστα να υπηρετήσει το ΚΠΕ ,
Δ) η άποψης μας ότι:
- το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε και εξελισσόμαστε είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία, την ανάπτυξη και ευημερία του ανθρώπινου είδους,
- ο άνθρωπος μη αντιλαμβανόμενος τη σημασία του περιβάλλοντος καταστρέφει ο ίδιος το «σπίτι» στο οποίο ζει τόσο ο ίδιος όσο και ολόκληρη η ανθρωπότητα,
- πρέπει να αποτελεί στοίχημα, το να γίνει ευρέως αντιληπτή η σημαντικότητα του φυσικού περιβάλλοντος και οι τρόποι προστασίας του,
- πρέπει να αποτελεί καθήκον του κάθε ενήλικα και του κάθε μαθητή η προσωπική συμβολή στη διατήρηση του περιβάλλοντος και η αποφυγή καταστροφικών ενεργειών για το περιβάλλον
- η κουλτούρα και γενικότερα ο πολιτισμός μίας κοινωνίας έχει αντίκτυπο και στη σχέση των μελών της με το περιβάλλον
Ε) και τέλος ο Δήμος Αγίου Βασιλείου διαθέτει τις εγκαταστάσεις για να φιλοξενήσει μια τέτοια δομή αλλά και την βούληση να στηρίξει τη λειτουργία του.
Προκειμένου τέλος να αναδειχθεί : α)η σπουδαιότητα , η υψηλή περιβαλλοντική αξία της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Αγίου Βασιλείου και των περιοχών Νότια του Ψηλορείτη καθώς και β)η αναγκαιότητα για την ίδρυση και λειτουργία του Κέντρου αυτού, οι παρακάτω φορείς κατέθεσαν σχετικές εισηγήσεις ή επισημάνσεις:
1.ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
2.ΔΗΜΟΣ ΑΜΑΡΙΟΥ
3.ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΛΑΜΠΗΣ ΣΥΒΡΙΤΟΥ & ΣΦΑΚΙΩΝ
4.ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ - Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος
5.TEI ΚΡΗΤΗΣ
6.ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
7.ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
8.ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
9.ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
10.ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
11.WWF Ελλάς
- ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Η πλήρης πρόταση- μελέτη & οι εισηγήσεις στην ιστοσελίδα του Δήμου:
www.agios-vasilios.gr
