ΒΡΑΔΙΑ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗΣ
Την οφειλόμενη τιμή στον αείμνηστο διδάκτορα Νικία Σταυρουλάκη, που διακρίθηκε για τις μελέτες του επί της Μαθηματικής Φυσικής και της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, απέδωσε το Ρέθυμνο κατά την διάρκεια εκδήλωσης το βράδυ της Παρασκευής 2ας Νοεμβρίου στο «Σπίτι του Πολιτισμού» στην παλιά πόλη.
Την βραδιά μνήμης και τιμής οργάνωσαν τα Πειραματικά σχολεία Ρεθύμνου του Πανεπιστημίου Κρήτης υπό την αιγίδα των Δήμων Ρεθύμνου και Αμαρίου και κατά τη διάρκεια της έγινε εκτενής αναφορά στο σπουδαίο επιστημονικό έργο του Αμαριώτη στην καταγωγή τιμώμενου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών το 2009.
Χαιρετισμό απεύθυνε ο γιατρός κ. Γιώργης Αγγελιδάκης ενώ εκτενή αναφορά στο έργο και την προσφορά του έκανε ο μαθηματικός και υποδιευθυντής του Πειραματικού Λυκείου κ. Ηλίας Λουλούδης, ο οποίος παρουσίασε πλούσιο φωτογραφικό υλικό και το βιογραφικό του τιμωμένου καθηγητή, για να τονίσει, ότι «ο Νικίας Σταυρουλάκης πάντοτε ερευνούσε την αλήθεια και ποτέ δεν φοβόταν να πει “αυτό δεν το γνωρίζομε μέχρι στιγμής” όταν κάτι ήταν άγνωστο».
Για το πολυσήμαντο έργο του τιμώμενου, μίλησαν ακόμα οι καθηγητές του Πανεπιστημιου Αθηνών, κ.κ. Ιωάννης Ρούσσος και Διονύσιος Λάππας ενώ διαβάστηκε κείμενο του αείμνηστου Ανδρέα Κούνουπα, από την κόρη του Ελεάννα Κουνούπα. Την εκδήλωση συντόνισε ο εκπαιδευτικός κ.Μανώλης Αναγνωστάκης.
Την τιμητική πλακέτα παρέλαβε συγκινημένη η κόρη του Νικία Σταυρουλάκη, από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο, την Αντιπεριφερειάρχη κ. Μαρία Λιονή και τους εκπροσώπους των Πειραματικών Σχολείων.
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΝΙΚΙΑΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ
Ο Νικίας Σταυρουλάκης γεννήθηκε στο χωριό Θρόνος Αμαρίου της το έτος 1921. Εισήχθη στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθηνών, το 1938, όπου σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός.
Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος διέκοψε την ομαλή εξέλιξη των σπουδών του, τις οποίες συνέχισε το 1945 και απεφοίτησε από το Πολυτεχνείο Αθηνών το έτος 1947.
Κατά τα έτη 1949 – 1963 εργάστηκε ως πολιτικός μηχανικός στην Ελλάδα. Τότε η δουλειά του είχε πάρα πολλές δυσκολίες, καθώς γινόταν κάτω από πολύ κακές συνθήκες και υπό το καθεστώς της πολιτικής αναταραχής και καταπιέσεως που υπήρχε στην Ελλάδα τα χρόνια εκείνα.
Το έτος 1963 πήγε στην Γαλλία για να ακολουθήσει μεταπτυχιακές σπουδές στα μαθηματικά. Απεφοίτησε με Διδακτορικό “Doctorat d’ Etat” από τον Τομέα Επιστημών του Παρισιού “Faculté des Sciences de Paris” το 1969. Η διατριβή του έγινε υπό την επίβλεψη του διασήμου καθηγητή Charles Ehresmann και είχε θέμα με τίτλο: «Υποδομή Διαφορικών Πολλαπλοτήτων και Ρημαννίων Χώρων με Ανωμαλίες.» Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, έλαβε θέση καθηγητού των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της πόλεως Limoges, της Γαλλίας, από το οποίο και αφυπηρέτησε το έτος 1990.
Οι εργασίες που έγραψε και δημοσίευσε είναι επί των μαθηματικών κλάδων: Γεωμετρία, αλγεβρική τοπολογία, διαφορική γεωμετρία, βελτιστοποίηση, μαθηματική φυσική και γενική θεωρία της σχετικότητος.
Το έτος 2009 σε ηλικία 88 ετών συνέχιζε την επιστημονική και μαθηματική έρευνα. Ο κύριος σκοπός του ήταν να επιδιορθώσει την θεωρία του βαρυτικού πεδίου με το να καταδείξει τις εσφαλμένες κατανοήσεις και να διορθώσει τα μαθηματικά σφάλματα που διέπραξαν ή απεδέχθησαν, ήδη από το ξεκίνημα της θεωρίας της σχετικότητας. Δυστυχώς πέθανε ξαφνικά, από χρόνιο ανεύρυσμα της κοιλιακής χώρας, στις 20 Δεκεμβρίου 2009. Άφησε πίσω πολλές επιστημονικές εργασίες, πάνω στις οποίες εργαζόταν ακόμα.
Είχε παντρευτεί την Σαλώμη, η οποία απεβίωσε τέσσερα χρόνια νωρίτερα, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την Ελένη.
Εκτός του ότι ήταν μεγάλος, πολυδημοσιευμένος, πολυγραφότατος και πρωτότυπος επιστήμων, ο Νικίας Σταυρουλάκης ήταν πάντοτε άνθρωπος με αρχές και ταπεινότητα, ερευνούσε την αλήθεια και την υποστήριζε με θέρμη.
ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΥΝΟΥΠΑ
Διαβάζοντας το κείμενο του Πατέρα της η κ. Ελεάννα Κούνουπα μετέφερε τις αναμνήσεις του Ανδρέα Κούνουπα για τον συμμαθητή του Νικία, λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Ο Νικίας ο Σταυρουλάκης είναι η πιο ζωηρή μου ανάμνηση από το Γυμνάσιο. Η εκπληκτική του επίδοση στα μαθήματα και ο εξαιρετικός χαρακτήρας του καλού αυτού συμμαθητή μου και ς είναι πιστεύω μοναδική περίπτωση σε όλα τα χρόνια του Γυμνασίου μας. Στην πρώτη ανάμεσα στα παιδιά που είχαν έλθει από τα δημοτικά σχολεία των χωριών ήταν και ένα σεμνό σκεπτικό, λεπτό καστανόξανθο παιδί. Ήσυχο και αθόρυβο στα τελευταία θρανία σαν να υπήρχε μέσα στην τάξη. Στις ερωτήσεις των καθηγητών σήκωνε το χέρι του, αλλά κανείς δεν έδινε σημασία. Τα παιδιά της πόλης κάναμε φασαρία, απαντούσαμε χωρίς να μας ρωτήσουν και επισκιάζαμε τα χωριατάκια όσο καλά και να ήταν. Σιγά σιγά όμως άρχισε να ξεχωρίζει. Απάντα σε ερωτήσεις που δεν τις ήξερε κανείς άλλος και βγήκε και είπε μάθημα με άριστο τρόπο με λεπτομέρειες και ακριβείς απαντήσεις σε ότι τον ρωτήσανε. Όταν βγήκε στον πίνακα και έλυσε δύσκολες, άγνωστες ασκήσεις με ευχέρεια, και μάλιστα ανέλυσε τον τρόπο της σκέψης για να φθάσουμε στο ζητούμενο, τότε μας έβγαλε όλους νοκ άουτ.
Σιγά σιγά αποδείχθηκε άριστος σε όλα τα μαθήματα και στα θετικά και στα θεωρητικά. Σε όλα χωρίς εξαίρεση. Αρχίσαμε να τον κάνουμε παρέα και τον αγαπήσαμε για την ταπεινότητά του, την οξυδέρκειά του, την καλοσύνη του, την καλή του καρδιά, τις πολλές τους γνώσεις, την ορθοκρισία του, τη λογική του και τη σοβαρότητά του. Όταν κάποιος συμμαθητής μας δυσκολευότανε με κανένα πρόβλημα πήγαινε το απόγευμα και έβρισκε τον Νικία στο δωμάτιό του που ήταν σε ένα παλιό σπίτι και έβλεπε σε μια αυλή με δένδρα. Ο Νικίας τον υποδεχόταν πάντα με καλή καρδιά, άφηνε τη μελέτη του και με υπομονή μάθαινε στον συμμαθητή μας τι συλλογισμούς να κάνει και πώς να προχωρεί για να λύνει αυτού του είδους τα προβλήματα. Ο συμμαθητής μας έφευγε πάντα πάνοπλος και πάντα μαγεμένος από τις ικανότητες και την καλοσύνη του Νικία.
Το ίδιο άριστος ήταν και στα ιστορικά μαθήματα όπως και στα μαθηματικά. Είχε μια εκπληκτική μνήμη και ένα καθαρό μυαλό. Θυμόταν χρονολογίες, ασήμαντα γεγονότα με λεπτομέρειες και απίθανα μικρά συμβάντα άνευ σημασίας. Δεν θυμόταν μόνο το μάθημα της ημέρας και όλα όσα είχαμε κάνει αλλά το εκπληκτικό είναι ότι ήξερε και από αυτά που θα κάναμε μετά, διότι τα είχε περάσει ένα χέρι το προηγούμενο καλοκαίρι.
Άριστος και στην ιχνογραφία με καθαρό, τακτικό, θετικό σχέδιο.
Άριστος και στη Γυμναστική με ακρίβεια και όρεξη στις ασκήσεις. Το κορμί του ήταν εξασκημένο σαν λάστιχο, δυνατό και ευλύγιστο. Ήταν ο πρώτος στο Γυμνάσιο στο άλμα εις μήκος άνευ φοράς. Σου έδινε το χέρι και σου έλεγε σφίξε με όσο μπορείς. Εσύ έσφιγγες, έσφιγγες με όλη σου τη δύναμη, αλλά αυτός δεν υπέφερε και το χαμόγελο δεν χανόταν από το στόμα του. Όταν βαριόσουν να σφίγγεις σου έλεγε «να σφίξω τώρα και εγώ;», αν έλεγες «ναι» σου έπιανε το χέρι και ήταν σαν να σε έπιανε με σιδερένια τανάλια. Δεν άντεχες το σφίξιμο περισσότερο από 3-4 δευτερόλεπτα και έβαζες τις φωνές. Ο Νικίας γελούσε καλοκάγαθα και σου χάιδευε το χέρι να ξεπονέσεις.
Στον Νικία ταιριάζει απόλυτα η ακόλουθη μαντινάδα:
«Απού φελά παντού φελά, άριστα σ’ όλα παίρνει όλα τα κάνει όμορφα κι όλα τα καταφέρνει»
Σε άλλο σημείο η κ. Κούνουπα διάβασε:
«Όταν φθάσαμε στην έκτη τάξη, που ο καλύτερος μαθητής κρατούσε στις παρελάσεις τη σημαία του Γυμνασίου, περιμέναμε την τελετή που θα την παρέδιδαν στον Νικία. Ήταν μοναδική ευκαιρία να τον ζητωκραυγάσουμε, να τον παινέσουμε, να τον επιδείξουμε στους μαθητές των άλλων τάξεων, περήφανοι που ήταν δικός μας. Συμμαθητής. Θέλαμε να τον ευχαριστήσουμε, γιατί κατά καιρούς μας είχε βοηθήσει όλους, και να του δείξουμε την αγάπη μας. Είχαμε ετοιμάσει συνθήματα και πανό. Θα τον σηκώναμε στα χέρια και θα κάναμε τον γύρο του θριάμβου στην αυλή του σχολείου. Έγινε προσευχή, έγινε ησυχία και ο Γυμνασιάρχης ανήγγειλε «Φέτος τη σημαία μας την παραδίδει το συμβούλιο των καθηγητών, λόγω ήθους και επίδοσης, στον μαθητή τάδε».
Εκεί που είμαστε έτοιμοι να χειροκροτήσουμε, παγώσαμε. Ο τάδε ήταν ένα καλός μαθητής του κλασικού τμήματος του Γυμνασίου, αλλά ούτε ο καλύτερος ούτε σήκωνε καμιά σύγκριση με τον Νικία. Στο παρελθόν, μάλιστα, μια τάξη την είχε κάνει δύο φορές. Πικραθήκαμε και αγανακτήσαμε όλοι. Μετά μάθαμε ότι ο Νικίας δεν ήταν αρεστός στο καθεστώς Μεταξά. Στην πραγματικότητα δεν ήταν οργανωμένος αντικαθεστωτικός, απλούστατα δεν ενέκρινε τον Μεταξά όπως όλος ο Ελληνικός λαός. Εμένα μου πλάκωσε την ψυχή αυτή η πρώτη φανερή αδικία που συνάντησα στη ζωή μου. Έπαιρνα μέσα μου αποφάσεις για όλη μου τη ζωή ότι τέτοια κακουργήματα θα τα πολεμούσα πάντοτε, θα τα αποδοκίμαζα, θα τα καταδίκαζα με όλη μου τη δύναμη.
Τελειώσαμε το Γυμνάσιο. Ο Νικίας πήγε στο Πολυτεχνείο Αθηνών. Μπήκε βέβαια πρώτος και βγήκε πρώτος.»
Στην Κατοχή, τη Γερμανική, αγωνίστηκε για τη λευτεριά στο ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) και λίγο μετά την απελευθέρωση, και ενώ συνεχιζόταν στα βουνά ο αγώνας για τη Δημοκρατία, συνελήφθη με μια ομάδα φοιτητών. Ανάμεσα σ' αυτούς ήταν ο αδελφός μου ο Μανωλάκης. Κατηγορηθήκανε για ανατρεπτική δράση και έρανο για τους αντάρτες του βουνού. Δικαστήκανε. Ο Νικίας δέκα χρόνια φυλάκιση και ο αδελφός μου τρία χρόνια. Περάσαμε τότε μεγάλη αγωνία γιατί ήταν δυνατόν να τους καταδικάσουν σε θάνατο, όπως έγινε σε προηγούμενες και σε επόμενες δίκες από τη δική τους.
Στη φυλακή ο Νικίας έμεινε 3-4 χρόνια και ο Μανωλάκης έναν. Όσο καιρό ήταν ο Νικίας φυλακή, στο Καλάμι των Χανίων, εκτός από τον αδελφό του, τον φρόντιζε και τον γνοιαζόταν η Σαλώμη, εξαιρετική καλή κοπέλα, αδελφή συναδέλφων του από το Πολυτεχνείο.
Ο Διευθυντής των φυλακών, όταν έμαθε για τη μεγάλη αξία του κρατουμένου του, του επέτρεψε να φέρει βιβλία και να μελετά σε ένα τραπεζάκι στο γραφείο του. Διάβασε μαθηματικά και φυσική και τελειοποίησε τα γαλλικά, αγγλικά. Μπήκε στη φυλακή πολιτικός μηχανικός και βγήκε μαθηματικός με γλώσσες.»
