ΑΙΤΙΑ Η ΧΑΛΑΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΠΕΒΑΛΑΝ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΛΕΕΙ ΤΟ SPIEGEL
Στα όρια της φτώχειας ζει ένας στους δύο εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, με την αγορά να φαντάζει με εφιάλτη γεμάτη με ανέργους που τελικώς υποκύπτουν σε δουλειές του ποδαριού και σε μισθούς πείνας.
Δίπλα στους φτωχούς συνταξιούχους και τους κοινωνικά αποκλεισμένους μια νέα γενιά εργαζομένων διαμορφώνεται με κοινά χαρακτηριστικά την ευέλικτη σχέση απασχόλησης και τους μισθούς χαρτζιλίκι, οι «φτωχοί εργαζόμενοι».
Ειδικότερα, επίσημα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι σήμερα στα όρια της φτώχειας ζει ένας στους δύο εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα. Οι φτωχοί εργαζόμενοι αποτελούν τη νέα τάση που εξαπλώνεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα στην εποχή της συγκυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ όπου οι προσλήψεις με ευέλικτες μορφές απασχόλησης έχουν σπάσει όλα τα ρεκόρ.
Η ραγδαία αυτή επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης που κυριαρχούν πλέον στην ελληνική αγορά εργασίας, αποτελούν και τη βασική αιτία του νέου αυτού φαινομένου νεόπτωχων.
«ΚΡΥΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ»
Οι εργαζόμενοι με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις,, αποτελούν την πλειονότητα των προσφερόμενων θέσεων κάθε μήνα (μερική απασχόληση 47,86% και εκ περιτροπής εργασία 13,81%), σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ το πρώτο εξάμηνο του 2017, που δημοσίευσε «ΤΟ ΒΗΜΑ».
Αποτέλεσμα αυτού, είναι ο μέσος μισθός των νεοπροσλαμβανόμενων νέων να είναι κάτω από τα 400 ευρώ και συγκεκριμένα στα 397,67 ευρώ όπως τον προσδιορίζει η ενδιάμεση έκθεση για την οικονομία του Ινστιτούτου της ΓΣΕΕ. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου το 34,7% των εργαζόμενων με πλήρη απασχόληση και το 42,13% των εργαζομένων με μερική απασχόληση λαμβάνουν μισθό χαμηλότερο του κατώτατου.
«Η εξέλιξη αυτή λειτουργεί ουσιαστικά ως κρυφός μηχανισμός λιτότητας», σημειώνει το Ινστιτούτο διαπιστώνοντας ότι ένας αυξανόμενος αριθμός εργαζομένων κινείται γύρω ή και κάτω από το όριο της φτώχειας. Στα στοιχεία αυτά στηρίζεται η δήλωση του προέδρου της ΓΣΕΕ για τους «φτωχούς υποαπασχολούμενους και υπο-αμειβόμενους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΓΣΕΕ συνολικά 343.760 εργαζόμενοι (περίπου το 10% των απασχολούμενων), αμείβονται με μηνιαίους μισθούς από 100 έως και 400 ευρώ μεικτά, ενώ 126.956 εργαζόμενοι αμείβονται με μεικτό μηνιαίο μισθό έως 100 ευρώ. Να ληφθεί υπόψη ότι οι κατώτατες αμοιβές σε Ρουμανία και Βουλγαρία το 2016 ήταν 276 ευρώ και 215 ευρώ αντίστοιχα.
Ωστόσο, από τη σύγκριση των ευρημάτων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού των ετών 2009 και 2016 παρατηρείται ότι στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των χαμηλόμισθων εργαζομένων με πολύ χαμηλές καθαρές μηνιαίες αποδοχές.
Πρόκειται για εργαζομένους με συμβάσεις εργασίας μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασία 2, 3 ημερών ή ωρών την εβδομάδα.
«ΠΡΟΣΕΧΩΣ ΦΤΩΧΟΤΕΡΟΙ»
Έκρηξη της φτώχειας τα επόμενα χρόνια προβλέπεται στη χώρα μας, σύμφωνα με «ΤΑ ΝΕΑ», όταν σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ζουν ήδη πάνω από ένας στους τρεις κατοίκους στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2016 που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat.
Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 2016 βρισκόταν αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού το 35,6% του πληθυσμού (3,8 εκατ. άνθρωποι) έναντι 28,1% το 2008. Στην ΕΕ το αντίστοιχο ποσοστό έπεσε το 2016 στο 23,4% (117,5 εκατ. άνθρωποι), κάτω από τα επίπεδα του 2008 (23,7%).
Επισημαίνεται ότι τα τελευταία στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2016, της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), αναφέρουν ότι το 35,6% του πληθυσμού (3.789.300 άτομα), βρίσκεται αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της φτώχειας ή τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Σύμφωνα με τη Eurostat, ένας άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού όταν αντιμετωπίζει μια ή περισσότερες από τις παρακάτω προβληματικές καταστάσεις:
- Είτε θεωρείται φτωχός (δηλαδή έχει εισοδήματα μικρότερα του 60% του μέσου εθνικού εισοδήματος)
- Είτε ζει σε κατάσταση ένδειας (δηλαδή στερείται βασικά καταναλωτικά αγαθά ή αδυνατεί να αντεπεξέλθει σε στοιχειώδεις οικονομικές υποχρεώσεις)
- Είτε ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας (δηλαδή σε οικογένεια που κανένα μέλος της δεν έχει «κανονική δουλειά»).
Ως προς την Ελλάδα, σε συνθήκες φτώχειας βρίσκεται το 21,2% του πληθυσμού, σε συνθήκες ένδειας το 22,4%, ενώ ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας το 17,2% του πληθυσμού. Τα αντίστοιχα μέσα ποσοστά στην ΕΕ είναι 17,3%, 7,5% και 10,4%.
Γενικότερα, σε χειρότερη κατάσταση από την Ελλάδα, αναφορικά με το ποσοστό του πληθυσμού που θεωρείται ότι βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, είναι η Βουλγαρία (40,4%) και η Ρουμανία (38,8%).
Ο ομ. καθηγητής Οικονομικών και Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββας Ρομπόλης εκτίμησε ότι τα επόμενα χρόνια το όριο της φτώχειας θα βρεθεί σε υψηλότερα επίπεδα, διότι, όπως είπε, εκτός από τη μείωση των εισοδημάτων δημιουργείται σταδιακά μια νέα κατηγορία, οι λεγόμενοι εργαζόμενοι - φτωχοί, άνθρωποι δηλαδή οι οποίοι θα εργάζονται με ευέλικτη μορφή απασχόλησης και οι αμοιβές τους θα κυμαίνονται από 200 έως 300 ευρώ τον μήνα, δηλαδή κάτω από 4.150 ευρώ ετησίως, που είναι το όριο της φτώχειας σήμερα.
SPIEGEL: «ΝΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΑΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΦΤΩΧΟΙ»
Ο Giorgos Christides του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel μιλάει για μια νέα κοινωνική τάξη στην Ελλάδα -τους «working poor» ή, στα ελληνικά, τους «εργαζόμενους φτωχούς». Πρόκειται για μορφωμένους νέους, με σπουδές και προσόντα, με αποδοχές που φτάνουν μόνο για να καλύψουν το φαγητό τους.
H χαλάρωση της εργατικής νομοθεσίας που επέβαλαν οι δανειστές της Ελλάδας φταίει για τη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας εργαζόμενων φτωχών, γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
«Πρόκειται για τους «working poor», νέοι σπουδασμένοι και με προσόντα, αλλά με αποδοχές που μόλις φτάνουν για να καλύψουν το φαγητό τους.
«Η χαλάρωση της εργατικής νομοθεσίας επέφερε ακριβώς το αντίθετο από το σκοπούμενο», επισημαίνει στο δημοσίευμά του το περιοδικό. «Ο νομοθέτης μείωσε το κατώτατο όριο μισθού στα 586 ευρώ και παράλληλα επέτρεψε στους εργοδότες να πηγαίνουν και χαμηλότερα, όταν αυτός που ψάχνει εργασία είναι κάτω των 25.
Πίσω από αυτό κρύβονταν η ελπίδα ότι έτσι θα καταπολεμούνταν η νεανική ανεργία που το 2016 άγγιξε το 47%. Παράλληλα προέκυψε μια γενιά εργαζομένων που έκαναν σχεδόν τα πάντα, γνωρίζοντας ότι εάν δεν το έκαναν αυτοί, θα το έκαναν κάποιοι άλλοι…»
Ο αρθρογράφος του Spiegel σημειώνει: «Παρόλα αυτά, η μεγάλη κραυγή των εργαζομένων φτωχών δεν ακούστηκε, επειδή οι ευκαιρίες για μια έστω κακοπληρωμένη δουλειά θα μειώνονταν. Και μια κακοπληρωμένη δουλειά είναι πάντα καλύτερη από την ανεργία». Όπως εκτιμά το Spiegel «το 1/3 των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα κερδίζει τόσο λίγα που μόλις τούς φτάνει για να ζήσει. Οι εργαζόμενοι αυτοί είναι πάνω από μισό εκατομμύριο και για τη δουλειά τους παίρνουν κάτω από 376 ευρώ το μήνα ή 60% λιγότερα από το μέσο μισθό. Ο κίνδυνος, ακόμη και με σταθερή εργασία, να συγκαταλεχθεί κανείς στους φτωχούς στην Ελλάδα είναι τόσο μεγάλος, όσο πουθενά αλλού στην ΕΕ».
Το άρθρο κάνει και σύγκριση ανάμεσα στο Βερολίνο και την Αθήνα σε ότι αφορά στο κόστος ζωής. «Για παράδειγμα, στο Βερολίνο οι τιμές για προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης είναι μόλις 14,5% υψηλότερα από ότι στην Αθήνα, παρά το ό,τι στη γερμανική πρωτεύουσα η αγοραστική δύναμη είναι 117%».
ΑΘΗΝΑ ΠΕΤΡΑΚΑΚΗ
