Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η έκδοση και πώληση ποιητικών ανθολογιών στη Βρετανία έχει σημειώσει αύξηση της τάξης του 50% περίπου.
Πρόκειται για μια μικρή ‘αναγέννηση’, η οποία ακολουθεί την μακρά περίοδο, μεταξύ 2000 και 2014, όπου το λογοτεχνικό αυτό είδος ήταν ανύπαρκτο στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Ακόμα και τα λιγοστά έργα όμως, ήταν κυρίως έργα μεγάλων, ‘νεκρών’ ποιητών. Ποιητικά έργα που έβλεπαν ξανά και ξανά το φως της δημοσιότητας, και μέσω εκδοτικών οίκων κύρους όπως αυτού της Faber.
Στα σχολεία κάθε βαθμίδας, οι μαθητές μένουν αδιάφοροι. Οι ερευνητές είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, το πρόβλημα ήταν με τα παιδιά, και όχι με την ποίηση, τις επιλογές των εκδοτικών οίκων και του κακού marketing.
H Debbie Taylor του γνωστού λογοτεχνικού περιοδικού Mslexia, για ‘γυναίκες που γράφουν’, επισημαίνει την εξέλιξη αυτή, αλλά και στρέφει το βλέμμα των αναγνωστών της στον ‘τυπικό’ Βρετανό εκδότη και ποιητή. Εκείνους δηλαδή που κυριαρχούσαν ως τώρα στο χώρο της ποίησης. Πρόκειται για την ‘κλίκα’ των λευκών ανδρών από τις ανώτερες βαθμίδες της αστικής τάξης, που έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια τύπου Oxford και Cambridge.
Ίσως οι επικριτές της Taylor να κάνουν λόγο για μονόπλευρη ή και αναμενόμενη στάση απέναντι στο ποιητικό Status Quo. Όμως είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη ότι, η κατηγορία των μεγαλοαστών λευκών ανδρών είναι απλώς μια φωνή ανάμεσα σε πολλές άλλες. Όταν οι υπόλοιπες αυτές φωνές, από άλλες πληθυσμιακές κατηγορίες, δεν αντιπροσωπεύονται, είναι φυσικό επίσης να μένουν αδιάφορες μπροστά στις ποιητικές ανησυχίες των ‘μεγάλων’ ανδρών.
Επίσης, ο αποκλεισμός των πιο ‘αδύναμων’ ποιητών είχε σαν αποτέλεσμα την ‘αγιογράφηση’ των μεγάλων φωνών, και συνεπώς, όχι μόνο την αδιαφορία, αλλά και τη ‘φίμωση’ όλων εκείνων που δεν βρίσκουν αυτό που ψάχνουν μέσα από τους στίχους των ‘μεγάλων’.
Εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι, οι μεγάλες ποιητικές προσωπικότητες δεν είναι στο στόχαστρο της Taylor, αλλά ούτε και το δικό μου.
Η ποίηση, ως γνωστόν, μιλάει στη ‘καρδιά’. Κι επειδή άλλα ποιήματα μπορούν να μιλήσουν στη καρδιά του απόφοιτου της Οξφόρδης, και άλλα στη καρδιά του εφήβου, της γυναίκας ή του ανέργου, ήταν αναγκαίο να αρχίσουν να ανοίγουν οι εκδοτικές πόρτες και σε άλλες πληθυσμιακές ομάδες.
Ένα ποίημα που ‘μιλάει’ στην καρδιά, είναι πολύ δυνατό. Μπορεί να ξεκινήσει ολόκληρη επανάσταση, κι εμείς οι Έλληνες το γνωρίζουμε πολύ καλά.
Κάποιο ποίημα του Ρίτσου, αλλά και ένα ριζίτικο τραγούδι, έχουν δώσει φωνή και δύναμη σε δύσκολους Ελληνικούς καιρούς.
Και αλήθεια, πόσο τη χρειαζόμαστε τη φωνή και τη δύναμη στις νέες δυσκολίες που μας έχουν βρει.
