Μια λαοθάλασσα πλημμύρισε χθες το Γενικαπί της Κωνσταντινούπολης στην προεκλογική συγκέντρωση του Ταγίπ Ερντογάν μια εβδομάδα πριν τις εκλογές.
Ο Τούρκος πρόεδρος ελπίζει να καταφέρει να κόψει πρώτος το νήμα, αλλά ο περίπατος που ανέμενε στην αναμέτρηση της επόμενης Κυριακής διαγράφεται σε μάχη στήθος με στήθος με μια αποφασισμένη να βάλει τέρμα στην πολύχρονη κυριαρχία του αντιπολίτευση.
«Θέλετε μια ισχυρή Τουρκία στις 24 Ιουνίου; Θα γράψετε ιστορία στις 24 Ιουνίου;», ρώτησε ο Ερντογάν τις δεκάδες χιλιάδες οπαδών του, που απάντησαν «ΝΑΙ» βροντοφωνάζοντας το όνομά του.
Με την αιφνιδιαστική τον περασμένο Απρίλιο προκήρυξη των πρόωρων εκλογών ο Ερντογάν προσπάθησε να πιάσει στον ύπνο τους αντιπάλους του, αλλά ο κεμαλιστής προεδρικός υποψήφιος του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, (CHP) Μουχαρέμ Ιντζέ, κατάφερε με το δυναμισμό και το χάρισμά του, όπως λένε αναλυτές, να κοιτάζει στα ίσια τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος μάλιστα απέρριψε το ενδεχόμενο ζωντανής τηλεμαχίας των δύο και φοβάται μήπως η μάχη κριθεί στον δεύτερο γύρο, όπου όλα θα είναι ανοικτά.
Τρεις είναι σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές οι παράγοντες που θα κρίνουν την επανεκλογή του Ερντογάν από τον πρώτο γύρο:
Κατά πόσον η συμμαχία της αντιπολίτευσης που συγκρότησαν το CHP, το Καλό Κόμμα (IYI Parti) της ακροδεξιάς Μεράλ Ακεσνέρ και το Κόμμα της Ευδαιμονίας (Saadet Partisi) θα καταφέρει να αποσπάσει ψήφους από τον συνασπισμό του κυβερνώντος ΑKP του Ερντογάν με το Εθνικιστικό Κίνημα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί (MHP) και το μικρό -επίσης ακροδεξιό- Κόμμα Μεγάλης Ενότητας (BPP).
Κατά πόσον το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) να ξεπεράσει το φράγμα εισόδου στη Βουλή (10%) αποσπώντας κουρδικές ψήφους από το AKP.
Κατά πόσον το Εθνικιστικό Κίνημα του Μπαχτσελί θα σταματήσει τις διαρροές προς το κόμμα της Ακσενέρ, ανακτώντας -ει δυνατόν- πολύτιμες ψήφους, πράγμα διόλου εύκολο.
Αρραγές το μέτωπο της αντιπολίτευσης
«Η αντιπολίτευση δείχνει να έχει πολλή ενέργεια, βλέπουμε παραδοσιακούς ψηφοφόρους της κυβέρνησης να κάνουν δεύτερες σκέψεις», διαπιστώνει ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Bilgi της Κωνσταντινούπολης, Ιλτέρ Τουράν. «Η οικονομία δεν πάει καλά κι έχουν κουραστεί να βλέπουν όλο τον ίδιο άνθρωπο στις τηλεοράσεις τους κάθε μέρα».
Είναι ένα πολιτικό σκηνικό εντελώς διαφορετικό από αυτό που επικρατούσε στην Τουρκία μέχρι πριν από δύο χρόνια. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 η κυβέρνηση επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαπολύοντας πογκρόμ συλλήψεων και διώξεων κατά αντιφρονούντων στο δημόσιο τομέα, τα ΜΜΕ, την Παιδεία, τις Ένοπλες Δυνάμεις, τη Δικαιοσύνη κ.α. Η κριτική κατά του Ερντογάν ότι διαβρώνει τους δημοκρατικούς θεσμούς στη χώρα εντάθηκε πέρυσι με το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση που μετέτρεψε την κοινοβουλευτική δημοκρατία σε προεδρικό σύστημα εκχωρώντας τις πραγματικές εξουσίες στον Πρόεδρο.
Αλλά αυτή η συγκέντρωση εξουσιών μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ στην κυβέρνηση, αφού όποιος κερδίσει τις προεδρικές εκλογές θα έχει τη δυνατότητα μεταξύ άλλων να εκδίδει διατάγματα χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση.
Όλα ανοικτά στις δημοσκοπήσεις
Μία εβδομάδα πριν τις εκλογές οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι άδηλη η έκβασή τους και κατά πόσον ο Ερντογάν θα είναι ο Πρόεδρος που θα εγκαινιάσει αυτό το σύστημα διακυβέρνησης.
Ο «σουλτάνος» ηγείται της κούρσας με ποσοστό 48% στον πρώτο γύρο, σύμφωνα με τελευταία σφυγμομέτρηση του ινστιτούτου Gezici, ενώ ακολουθεί ο Μουχαρέμ Ιντζέ με 25,8%, που είχε αποδειχθεί σκληρός αντίπαλος – τουλάχιστον πολύ σκληρότερος απ’ ό,τι θα περίμενε ο Ερντογάν-.
Η πρώην υπουργός Εσωτερικών Ακσενέρ συμπληρώνει την πρώτη τριάδα των υποψηφίων με 14,4%.
Παρά το εντυπωσιακό προβάδισμα του Ερντογάν, ωστόσο, ακόμη και οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις λένε ότι πολύ δύσκολα θα εξασφαλίσει το 51% που χρειάζεται για να αποφύγει μια μονομαχία με τον Ιντζέ στον δεύτερο γύρο. Δημοσκόπηση της περασμένης εβδομάδας κατέγραψε πτώση της δημοτικότητάς του στο 47,1% και απώλεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για το AKP.
Σε αντίθεση με το παρελθόν αυτή τη φορά οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης έχουν δεσμευτεί να υποστηρίξουν όποιον βρεθεί απέναντι στον Ερντογάν στον Β΄γύρο, στη μεγαλύτερη πρόκληση για τον 64χρονο Πρόεδρο, αφότου ανήλθε στην εξουσία πριν από 15 χρόνια.
«Ο Ερντογάν και το κόμμα δείχνουν πολύ ανήσυχοι», διαπιστώνει ο Μαρκ Πιερίνι, αναλυτής του Carnegie Europe. «Δεν είναι πια τόσο άνετοι όσο παλιότερα»...
