Ανακοίνωση από την Αγωνιστική Προοδευτική Συμμαχία Μηχανικών :
Εξελίξεις για το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.)
Μαζευτείτε όλοι τριγύρω εδώ, του ΒΟΑΚ… την νέα ιστορία να σας πω!!!
Περίπου έτσι ξεκίναγαν τα αρχαία χρόνια οι ραψωδοί τις διηγήσεις τους…
Περίπου έτσι άρχιζε το τραγουδάκι του Χάρρυ Κλυν…
Κάπως έτσι μας παραμύθιαζαν οι αρχές της κεντρικής (και μη) εξουσίας μιλώντας μας για τον ΒΟΑΚ…
Έτσι λοιπόν ξεκίνησε και ο νυν υπουργός Υποδομών το δικό του αφήγημα για τον ΒΟΑΚ, ένα μεσημέρι, σε ένα υπόγειο, παρουσία αιρετών, δημοσιογράφων, πολιτικής ηγεσίας ΟΑΚ και όσων αλληλό-ενημερωθήκαμε τελευταία στιγμή….…
Ακολούθησαν και άλλες συναντήσεις…. πάντα με περιορισμένο κοινό..
Και ειπώθηκαν πολλά σε εκείνο το υπόγειο...
- Τι σας έχω εγώ;;; Χα!!… ενιαίο σχεδιασμό από Κίσσαμο ως Σητεία. Πρώτη φορά… όχι σαν τους άλλους…
- Μα αφού δεν μας λέτε τίποτε για Κίσσαμο - Χανιά και Άγιο Νικόλαο – Σητεία, τι ενιαίος σχεδιασμός είναι αυτός….
- ... θα σας το πούμε… απλά όχι τώρα… θα είναι έκπληξη. Το μελετάμε πάντως.
- Μα ο πρωθυπουργός στο αναπτυξιακό συνέδριο είπε για ενιαίο δρόμο.
- Ποτέ!!! Να μου φέρετε το βίντεο. Είστε εγκάθετοι….
– Τι άλλο έχω στο τσεπάκι μου? (ξανά) Χα!!.. Βγάλαμε προκηρύξεις ήδη για τα τμήματα Χανιά – Χερσόνησος (με συνδέσεις) και Χερσόνησος – Νεάπολη και μόλις τελειώσουν οι μελέτες σκοπιμότητας θα βγάλουμε και το Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος. Και πως….. με παραχώρηση τα πολλά χιλιόμετρα (αμ πως!! τι είμαστε εμείς, τίποτες περίεργοι που δεν θέλουμε τους ιδιώτες;;), με σύμπραξη δημοσίου – ιδιώτη τα μεσαία λεφτά και με έργο δημοσίου τα λίγα. Και δεν σταματάμε εδώ!!! …. Δεν θα πούμε εμείς (!) τι θα γίνει στις πρώτες εργολαβίες… Όοοοοχι βέβαια!! Ανταγωνιστικός διάλογος σας λέμε!! Οι εργολάβοι θα μας προτείνουν και θα … συναποφασίσουμε (γενική θυμηδία!!).
- Και η τοπική κοινωνία;;; Γνώμη δεν θα έχει;
- Τι μου λέτε τώρα;;…. Θέλετε το έργο ή όχι;;; Εγκάθετοι…. Και επειδή είστε δικοί μου άνθρωποι, κλείστε τα μικρόφωνα να σας πω μυστικό στο αυτί. Σκεφτήκαμε να δώσουμε παραχώρηση όλο το τμήμα Χανιά – Άγιο.. αλλά που να βρεθεί κάποιος να τους δανείσει των ανθρώπωνε..… φόρτων γαρ η έλλειψης γεννά μη ενδιαφέρον!!.. οπότε μάγκικα φερόμενοι εμείς, το σπάσαμε στα τρία το έργον!! Τώρα, γιατί δεν το κάναμε δυο κομμάτια… (αίνιγμα για δυνατούς λύτες…)
– Και… τι θα γίνουν κε Υπουργέ οι ώριμες μελέτες των άλλων τμημάτων που είναι εκτός των τριών τμημάτων;; Τόσο λεφτά δόθηκαν..
- Τι μου λέτε τώρα… εδώ μιλάμε για ενιαίο σχεδιασμό βρε!!! Δεν θα γίνω εγώ υπουργός που θα φτιάχνει κατσικόδρομους!! (αυθεντική αποστροφή του λόγου του).
- παρέμβαση Γ.Γ. Υπουργείου… όσες έχουν εγκεκριμένα περιβαλλοντικά, θα δούμε αν «χωρέσουν» στον στρατηγικό σχεδιασμό που …. (θαααααα) κάνουμε.
- Και το καλό σας το έχουμε φυλάξει για το τέλος. Ηλεκτρονικά διόδια για τοις άλλοι.. όχι για σας τους Κρητικούς.
- Και πως θα γίνει αυτό;; Τι θα γίνει με το μεταφορικό έργο (ΚΤΕΛ, ΤΑΞΙ);;
- Θα βρούμε τον τρόπο να γίνει..
Κλείνοντας όμως το αφήγημα της συνάντησης, με ειλικρινή διάθεση προβληματισμού και αντιπαρερχόμενοι το γενικό ύφος και τη στάση του Υπουργού, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε…
Θα μπορούσαν αυτή τη φορά να είναι διαφορετικά τα πράγματα;
Θα δούμε μία σύγχρονη υποδομή μέσα από αυτή τη διαδικασία;
Εύκολη η καταφατική απάντηση, ακόμη πιο εύκολη και ανέξοδη η αντίδραση και η αντιπολίτευση.. Αλλά δεν μπορούμε να πορευτούμε πλέον με τα εύκολα… αυτά τα λένε όλοι (και πολλές φορές και εμείς..). Αν θέλουμε να αλλάξει η χώρα και ο τόπος μας πορεία, πρέπει να τοποθετούμαστε πλέον με σαφήνεια και όσο το δυνατόν με επιχειρήματα…
Και επειδή είμαστε μηχανικοί, πρακτικοί άνθρωποι ας βάλουμε κάτω τα πράγματα, να δούμε τι βγάζουν…
Ξεκινώντας δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε ότι μας λείπουν πολλά στοιχεία (τεχνικά και οικονομικά), βάση των οποίων αποφασίσθηκε ο παρουσιασθείς σχεδιασμός.. των οποίων πιθανότατα δεν θα γίνουμε κοινωνοί, παρά μετά τις οριστικές αποφάσεις ανάθεσης των έργων.. Μελέτες ακούμε και μελέτες δεν βλέπουμε… και οι τέσσερεις που ξέρουμε ότι έχει αναθέσει το Υπουργείο (Τεχνικού, Χρηματοοικονομικού, Ανάλυσης Κόστους- Οφέλους και Νομικού Συμβούλου) αφορούν το τμήμα Χανιά-Άγιος Νικόλαος.. οπότε αν δεν υπάρχουν άλλες εκπονηθείσες ή εκπονούμενες μελέτες ή αν δεν άλλαξε το συμβατικό αντικείμενο των τεσσάρων αυτών, είναι σαφές ότι δεν υπάρχει κανένας ενιαίος στρατηγικός σχεδιασμός του έργου. Απλά υπάρχει επίσπευση διαδικασιών στο τμήμα που έχει οικονομικό ενδιαφέρον για τους πιθανούς αναδόχους.
Πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους μας ότι ενιαίος στρατηγικός σχεδιασμός, δεν σημαίνει δρόμος ενιαίας διατομής (άρα όμοιων γεωμετρικών χαρακτηριστικών) από την Κίσσαμο έως την Σητεία. Αναγνωρίζουμε ότι δεν κρίνεται σκόπιμο ή λογικό να «τάζονται» τετράιχνες με jersey και ΛΕΑ σε περιοχές που δεν συντρέχουν οι αντικειμενικές συνθήκες. Σε ευρεία ερμηνεία, αυτή είναι και η θέση του ΤΕΕ ΤΑΚ όπως εκφράστηκε στο κείμενο με τίτλο `Απόψεις Μόνιμων Επιτροπών σχετικά με τη Διασαφήνιση Υφιστάμενου Χαρακτηρισμού και Επανακατάταξη του Εθνικού Δικτύου Περιφέρειας Κρήτης, όπου η πρότασή μας ήταν το Πρωτεύον Εθνικό δίκτυο να φτάνει ως τον Άγιο Νικόλαο και μετά να συνεχίζει ως Δευτερεύον Εθνικό δίκτυο ως την Σητεία.
Είναι πλέον σαφές ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από πλευράς Υπουργείου για το έργο του ΒΟΑΚ (όχι για το «δικό μας» ΒΟΑΚ Καστέλι Κισάμου έως Σητεία αλλά … για το καλό κομμάτι). Και αυτό είναι πολύ θετικό. Για το εάν το ίδιο ενδιαφέρον υπήρχε και παλαιότερα από προηγούμενες ηγεσίες (;), η απάντηση είναι μεν αρνητική αλλά ίσως από ανάγκη όχι από θέληση … υπήρχαν άλλες εθνικές προτεραιότητες και δεσμεύσεις. Ωρίμασαν λοιπόν από κάθε άποψη οι συνθήκες, οι οποίες πιο ευνοϊκές θα μπορούσαν να ήταν μόνο εάν το ελληνικό κράτος είχε ίδια κεφάλαια χρηματοδότησης δημοσίων επενδύσεων… Είτε ολοκληρώθηκαν είτε πλησιάζουν στο τέλος τους, όλα τα μεγάλα έργα που είχαν έντονο τον χαρακτήρα του εθνικού συμφέροντος (Εγνατία, Ιόνια και Ολυμπία οδός, διευρωπαϊκή σύνδεση Πειραιά με σιδηρόδρομο κ.λπ.). Οπότε από τα μεγάλα τεχνικά έργα απομένει μόνο ο ΒΟΑΚ... Παρόμοια κατάσταση - έλλειψης μελλοντικών μεγάλων τεχνικών έργων- παρουσιάζεται και στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να υπάρχει (φανταζόμαστε και ελπίζουμε) έντονο ενδιαφέρον των διεθνών κατασκευαστικών ομίλων για έργο αξίας άνω του 1,5 δις ευρώ.
Η διαδικασία προκήρυξης από την παρούσα κυβέρνηση, της κατασκευής τμημάτων του έργου με παραχώρηση (γιατί και το ΣΔΙΤ, παραχώρηση είναι στην πράξη) και αποπληρωμής τους με τοποθέτηση διοδίων, ενεργεί ως καταλύτης στην συνείδηση και των τελευταίων αρνητών της πραγματικότητας, ότι δηλαδή και τα έργα δημοσίου συμφέροντος είναι δυνατόν να εκτελεστούν και με χρηματοδότηση εκτός του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
Δεν τοποθετούμαστε ενθουσιωδώς θετικά, αλλά ούτε και στείρως αρνητικά στην επιλογή του Υπουργείου. Για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να δούμε τις χρηματοοικονομικές μελέτες, τον αριθμό και το κόστος των διοδίων και το χρόνο αποκλειστικής χρήσης του παραχωρησιούχου. Μπορεί η γενική μας θέση να ήταν και να είναι ότι τέτοιας μορφής και μεγέθους έργα, που επηρεάζουν την ζωή και την λειτουργία σε γεωγραφικό επίπεδο περιφέρειας, θα έπρεπε τουλάχιστον να μελετώνται, αν όχι και να κατασκευάζονται ως έργα δημοσίου, όμως θα εθελοτυφλούσαμε αν δεν βλέπαμε την πραγματική κατάσταση… Το ελληνικό δημόσιο αδυνατεί και θα αδυνατεί για πολλά χρόνια ακόμα να προχωρήσει σε τέτοιας μορφής επεμβάσεις.
Και ο ΒΟΑΚ δεν μπορεί να περιμένει άλλο…
Η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου (μελέτη χάραξης και κόστος κατασκευής), που προκρίθηκε για τα δύο τμήματα που θα παραχωρηθούν, είναι τουλάχιστον περίεργη, καθόσον θεωρεί τις υπηρεσίες του Υπουργείου, τον ΟΑΚ και την Περιφέρεια Κρήτης μη ικανούς στο να καταλήξουν σε ουσιαστική τεχνική λύση. Δηλαδή για να το κάνουμε κατανοητό.. δεν είναι δυνατόν ο πολιτικός σχεδιασμός του έργου να εξαντλείται στην πρόταση-θέληση «εγώ θέλω τετρά-ιχνο δρόμο από Χανιά ως Άγιο Νικόλαο χωρίς προκαθορισμένη ζώνη διέλευσης και μαζευτείτε εσείς οι εργολάβοι να μου προτείνετε πως και από πού….». Να σημειωθεί ότι η μόνη πραγματική διαβούλευση θα είναι στη φάση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων…. Όπου τότε δε θα υπάρχει η δυνατότητα ουσιαστικών αλλαγών.
Δεν γίνεται εύκολα κατανοητή η κατάτμηση του τμήματος Χερσόνησος – Άγιος Νικόλαος σε δύο μέρη, τα οποία μάλιστα έχουν (κατά την ενημέρωση που έγινε από τον Υπουργό) και εντελώς αναντίστοιχα μεγέθη κόστους (250 εκ ευρώ το ΣΔΙΤ για το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη και 70 εκ ευρώ το δημόσιο έργο για τη σύνδεση Νεαπόλεως – Αγίου Νικολάου). Πρέπει να υπάρξει επαρκής αιτιολόγηση της ανάγκης και των λόγων που επέβαλαν την κατάτμηση, πόσο μάλλον όταν στην προκήρυξη του έργου Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ) προβλέπεται η δυνατότητα να ανατεθεί στον ανάδοχο του έργου και η λειτουργία-συντήρηση του επόμενου τμήματος Νεάπολης-Αγίου Νικολάου. Σε αντίθετη περίπτωση γεννιόνται `εύλογα` ερωτήματα για την σκοπιμότητα της κατάτμησης του έργου…
Κρίνουμε ΜΗ ΑΠΟΔΕΚΤΗ την παράλειψη από τον σχεδιασμό του τμήματος Αγίου Νικολάου – Σητείας από το σημερινό σχεδιασμό. Κατανοητό από κάθε καλόπιστο παρατηρητή ότι προέχει η κατασκευή του τμήματος που θα προκαλέσει το μεγαλύτερο οικονομικό ενδιαφέρον και θα εξυπηρετεί την μεγαλύτερη κίνηση. Κατανοητό επίσης και το γεγονός ότι η ανταγωνιστικότητα του νέου αεροδρομίου Καστελίου επηρεάζει την χρονική ακολουθία των επιλογών. Όμως το Λασίθι είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση νομού, με τρία σχεδόν ισομεγέθη και σε απόσταση μεταξύ τους ημιαστικά κέντρα, με μεγάλη διασπορά των παρεχόμενων υπηρεσιών (π.χ. τέσσερα υπολειτουργούντα νοσοκομεία), με έντονο ανάγλυφο και κρίσιμα προβλήματα στην υφιστάμενη υποδομή του από πλευράς οδικής ασφάλειας. Δεν είναι δυνατόν να περιμένει δέκα (τουλάχιστον) χρόνια για να αρχίσουν βελτιώσεις στο κύριο δίκτυό του. Για παράδειγμα, εάν είχε επιλεγεί όλο το τμήμα Χερσόνησος – Άγιος Νικόλαος ως έργο ΣΔΙΤ, ενδεχόμενα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα 70 εκατομμύρια από το ΠΔΕ ώστε να δοθούν για τον νομό (προέχει κατ εμάς η δημιουργία δρόμου ενιαίας διατομής από Άγιο Νικόλαο έως την διασταύρωση Παχειά Άμμο προς Ιεράπετρα).
Διόδια
Σχόλιο: … «Καλώς τα παιδιά τα δικά μας… είναι εκπληκτική ευκολία που οι κυβερνώντες, από υποστηρικτές του κινήματος ΄΄δεν πληρώνω΄΄, υπερθεματίζουν πλέον την λύση αυτή όχι μόνο ως πανάκεια αλλά και ως αυτονόητη λογική για την κατασκευή και την λειτουργία δημοσίων έργων. Δεν γνωρίζουμε εάν είναι αμοραλισμός ή αναγνώριση της σκληρής πραγματικότητας. Ότι και αν είναι… το αντιπαρερχόμαστε και προχωράμε πλέον σε ουσιαστική συζήτηση επί του θέματος.»
Δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες… εάν θέλουμε σήμερα έναρξη εργασιών στον ΒΟΑΚ, με διόδια θα πληρώσουμε τους κατασκευαστές και με διόδια θα πληρώσουμε τους συντηρητές-διαχειριστές. Εάν δεν μας ενδιαφέρει χρονικά η κατασκευή του ενιαίου ΒΟΑΚ και μπορούμε να την αναβάλλουμε για το μέλλον, πιθανώς να αλλάξει η κατάσταση και τουλάχιστον στο μέρος της κατασκευής του έργου να μπορέσουμε να το κατασκευάσουμε με εθνικούς πόρους, άλλωστε μια γενναία χρηματοδότηση από το ΠΔΕ για το έργο κατασκευής (όχι λειτουργίας και συντήρησης) του ΒΟΑΚ είναι επιβεβλημένη ως αντιστάθμισμα στην διαχρονική έλλειψη υποδομών στο νησί, ως στήριξη του τουρισμού – εθνικής πολιτικής, ως στήριξη της νησιωτικότητας. Όμως αφενός δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει τέτοια πιθανότητα και αφετέρου το έργο επείγει, τόσο για λόγους ασφάλειας όσο και για λόγους οικονομικής ανάπτυξης.
Επισημαίνουμε πάντως σε κάθε τόνο και προς κάθε πλευρά ότι στερούνται σοβαρότητας οι διαβεβαιώσεις για διόδια που δεν θα πληρώνουν οι ντόπιοι… γιατί αλλιώς δεν θα υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον … και ο νοών νοείτω. Δεν μπαίνουμε λοιπόν στο κολπάκι αποπροσανατολισμού για τα διόδια που μας ρίχνει το Υπουργείο και δεν συμμετέχουμε σε μια άνευ ουσίας συζήτηση μέχρι να μάθουμε το οικονομικό πλάνο του παραχωρησιούχου.
Μαζεύοντας λίγο τον προβληματισμό καταλήγουμε…
Τώρα, που οι φιλοσοφίες και απόψεις όλων μας έχουν χάσει την δογματική τους ακαμψία…
Τώρα, που οι συνθήκες ωρίμασαν, καθόσον ο ΒΟΑΚ είναι το τελευταίο μεγάλο έργο…
Τώρα, που οι τεχνικές εταιρείες έχουν ξεμείνει από νέα έργα και ολοκληρώνουν τα παλιά…
Τώρα λοιπόν, είναι η μεγάλη ευκαιρία της Κρήτης να αποκτήσει έναν σύγχρονο άξονα…
Ζητάμε από το Υπουργείο να δημοσιεύσει, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, όλα τα στοιχεία και δεδομένα που θα μας οδηγήσουν στην κατανόηση των επιλογών και των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν ως σήμερα.
Ζητάμε από το Υπουργείο να δημοσιεύσει την πρόταση και τον προγραμματισμό του για το Λασίθι.
Ζητάμε να μας απευθυνθεί η πολιτική ηγεσία με τιμιότητα και όχι να προσπαθεί να αποπροσανατολίσει την συζήτηση με φληναφήματα του στυλ `όχι διόδια στους Κρητικούς` ή `για κατσικόδρομους απευθυνθείτε στους άλλους`.
Στηρίζουμε, χωρίς όμως να την αποδεχόμαστε πλήρως, την διαδικασία επιτάχυνσης κατασκευής των έργων που επιλέχθηκε.
