Από την αποστολή χρημάτων με ταχυδρομική επιταγή που απαιτούσε κάποιες ημέρες, στο «αόρατο» χρήμα που μεταβιβάζεται με ένα «κλικ».
Η ενδιαφέρουσα συζήτηση ανάμεσα σε τρεις γενιές αφορούσε τα μέσα πληρωμών και γινόταν στο λιμάνι του Πειραιά σε αναμονή του πλοίου για Σαντορίνη, προορισμό μιας παρέας νεαρών στην τελευταία τάξη του λυκείου, παρουσία όλης της οικογένειας, γονιών και παππούδων, που είχαν έρθει να τους αποχαιρετήσουν.
«Θυμάμαι στα δικά μας χρόνια, πριν από περίπου έξι δεκαετίες, όταν μας τέλειωναν τα μετρητά, δραχμή είχαμε τότε, τηλεφωνούσαμε από κάποιον από τους πρώτους τηλεφωνικούς θαλάμους, που υπήρχαν σε ελάχιστα μεγάλα νησιά, στους γονείς μας να μας στείλουν “συμπλήρωμα”.
Ο μόνος τρόπος ήταν η ταχυδρομική επιταγή, αλλά δεν ήταν λίγες οι φορές που τα χρήματα δεν προλαβαίναμε να τα πάρουμε καθώς είχαμε ήδη γυρίσει», έλεγε ο παππούς στους γονείς των παιδιών. «Εξυπνα κινητά τηλέφωνα, Ιντερνετ και ηλεκτρονικές πληρωμές δεν τα βλέπαμε ούτε σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας στον κινηματογράφο, διότι τηλεόραση δεν είχαμε ακόμα στο σπίτι».
«Στη δική μας εποχή, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, μόλις είχαν εγκατασταθεί κάποια πρώτα ΑΤΜ στο κέντρο Αθήνας, τη στιγμή που οι συναλλαγές με κάρτες ήταν σε ανύπαρκτα σχεδόν επίπεδα. Οι αλλαγές που ζήσαμε τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν καταιγιστικές», αναφέρει με τη σειρά του ο πατέρας κάποιων από τα νεαρά παιδιά της παρέας, που ασχολούνταν περισσότερο με τα κινητά τους, παρά να συμμετέχουν στην κουβέντα. Για την ιστορία, αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα τα πρώτα ΑΤΜ τοποθετήθηκαν από την Alpha Bank το 1983, ενώ η πρώτη κάρτα στην Ελλάδα που αποτέλεσε συνδυασμό πιστωτικής κάρτας και κάρτας ανάληψης και κατάθεσης μετρητών, κυκλοφόρησε το 1988 επίσης από την Alpha Bank.
«Σήμερα βρισκόμαστε πλέον στην εποχή του “αόρατου” χρήματος, στην εποχή που ακόμη και η χρήση των καρτών παραχωρεί σημαντικά μερίδια στις digital πληρωμές, που πραγματοποιούνται κυρίως μέσω των έξυπνων κινητών τηλεφώνων μέσα από ειδικές εφαρμογές με το πάτημα ενός κλικ», αναφέρει εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς που, όπως μαθαίνω αργότερα, επιθυμεί να γίνει τραπεζίτης.
Μου έρχεται στον νου μια πρόσφατη συνέντευξη του Bill Gajda, ανώτατου στελέχους καινοτομίας και στρατηγικών συνεργασιών στη Visa που εκτιμά επιτάχυνση της τάσης ανόδου της πραγματοποίησης πληρωμών μέσω του κινητού τηλεφώνου αλλά και γενικότερα κινητών συσκευών, έναντι του πλαστικού χρήματος και φυσικά των μετρητών. Στο Λονδίνο για παράδειγμα, όπως ανέφερε, υπάρχει ήδη η δυνατότητα πραγματοποίησης του συνόλου σχεδόν των καθημερινών πληρωμών χωρίς τη χρήση μετρητών και καρτών, αλλά μέσω του κινητού τηλεφώνου. Από τα μέσα μεταφοράς, όπως μετρό, ταξί μέχρι καθημερινές συναλλαγές όπως σε σούπερ μάρκετ, μπακάλικα, πρατήρια βενζίνης, όλες οι πληρωμές γίνονται μέσω κινητού, μια τάση που εξαπλώνεται σε όλες τις αγορές της Ευρώπης. Στο ίδιο μήκος κύματος επιτελικό στέλεχος συστημικής τράπεζας αναφέρει στην «Κ» ότι πρόσφατα ταξίδεψε από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη, χωρίς να χρησιμοποιήσει καθόλου μετρητά, παρά μόνον τη χρεωστική του κάρτα.
Μεγάλα περιθώρια
Στην Ελλάδα, πάντως, παρά την αλματώδη ανάπτυξη που γνωρίζουν οι συναλλαγές μέσω καρτών τα τελευταία τρία χρόνια, βρισκόμαστε πίσω από τον μέσο όρο της Ευρώπης, καθώς ο αριθμός των συναλλαγών που πραγματοποιούνται ανά κάτοικο με κάρτες πληρωμών ανέρχεται σε 110, όταν στην Ευρωζώνη είναι 240 ανά κάτοικο. Συνεπώς, είμαστε ακόμα στο 45% - 50% του μέσου όρου της Ευρωζώνης, με τις εκτιμήσεις όμως να κάνουν λόγο για συνέχιση της ανοδικής τάσης χρήσης τόσο του πλαστικού χρήματος όσο και των ψηφιακών πληρωμών μέσω κινητών τηλεφώνων.
