Ο σχεδιασμός για το νομό Ρεθύμνου

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΚΛΑΔΟΥ

Εμβρόντητη η κοινή γνώμη παρακολουθεί τα τεκταινόμενα μετά τις πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική. Η εκατόμβη των νεκρών στο Μάτι του Μαραθώνα δεν έχει μόνο συγκινήσει. Το μέγεθος της τραγωδίας δεν έχει μόνο συγκλονίσει το Πανελλήνιο. Παράλληλα έχει δημιουργήσει έντονη ανησυχία για το αν υπάρχει σχεδιασμός πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών, ποιοι φορείς έχουν την ευθύνη και τι πρέπει να κάνει ο κάθε ένας για να προστατευθεί μια περιοχή και ένας πληθυσμός από μια θεομηνία τέτοιου μεγέθους.

Στο προηγούμενο φύλο της εφημερίδα μας, κάναμε αναφορά στο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των τοπικών φορέων με θέμα «Σχεδιασμός και δράσεις Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων λόγω των δασικών πυρκαγιών», επικεντρώνοντας στο μείζον ζήτημα την προστασίας των πληθυσμών που κινδυνεύουν από φωτιά. Σήμερα παρουσιάζουμε το υπόλοιπο μέρος του ίδιου μνημονίου, σχετικά με την πρόληψη και την καταστολή των πυρκαγιών και αφορά στην εμπλοκή της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης – τμήματος Πολιτικής Προστασίας, τους δήμους, τις δημόσιες υπηρεσίες και τους φορείς των εθελοντών όσον αφορά στην αντιμετώπιση κινδύνων από δασικές πυρκαγιές τόσο στο στάδιο Σχεδιασμού και Πρόληψης, όσο και σε εκείνο της αντιμετώπισης και αποκατάστασης.

Ας δούμε, λοιπόν, τι σχεδιασμός υπάρχει για το νομό μας και ποιοι έχουν την ευθύνη.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ-ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

Το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας  Π.Ε. Ρεθύμνης:

• Το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας της Π.Ε. Ρεθύμνης, εκδίδει Δελτία Τύπου και ενημερώνει τους Φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Νομού και τα Μ.Μ.Ε. για τον ημερήσιο χάρτη επικινδυνότητας, συνεργαζόμενο γι΄ αυτό το σκοπό με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
• Ενημερώνει στο κοινό για τη λήψη μέτρων πρόληψης και προστασίας από κινδύνους που προέρχονται από δασικές πυρκαγιές.
• Ενημερώνει τις Υπηρεσίες για την προληπτική οργάνωση και τον κρατικό συντονισμό για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών, σύμφωνα με τον ημερήσιο χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας όταν υπάρχει υψηλός κίνδυνος.
• Συντονίζει τη συμμετοχή των εθελοντικών οργανώσεων, σε δράσεις επιτήρησης δασών κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου για την έγκαιρη επισήμανση πυρκαγιών.
• Συγκαλεί το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ – Παράρτημα Ι) με θέμα τη λήψη μέτρων πρόληψης και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, καθώς και σε έκτακτες συνεδριάσεις του Οργάνου όταν αυτό απαιτηθεί

Πυροσβεστική Υπηρεσία:

Συντονίζει και ελέγχει όλες τις δυνάμεις  που συμμετέχουν στην αντιμετώπιση, κάθε μορφής, πυρκαγιών. Προληπτικά προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες:   

• Ελέγχει  στόμια υδροληψίας (συνεργασία με Δήμους και με τοπικά Εθελοντικά Κλιμάκια).
• Έλεγχος επαρχιακού, δημοτικού, αγροτικού και δασικού οδικού δικτύου, για υποβολή προτάσεων βελτίωσης και για την εξοικείωση του προσωπικού.
• Προγραμματισμός και συντονισμός των μικτών περιπολιών στις μέρες μεγάλης επικινδυνότητας πυρκαϊάς.
• Προτείνει την συντήρηση των δεξαμενών νερού και πυροφυλακίων, καθώς και τη δυνατότητα εγκατάστασης περισσότερων δεξαμενών και κρουνών σε όλη την έκταση του νομού.
• Σε συνεργασία με τους Ο.Τ.Α και τις εθελοντικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στον Νομό, συντάσσει πρόγραμμα με δράσεις σχετικές με τη συμπληρωματική επιτήρηση των δασών με στόχο την άμεση αναγγελία πυρκαγιάς.

• Εκτελεί αυξημένες περιπολίες στις μέρες με μεγάλο δείκτη επικινδυνότητας πυρκαγιάς σύμφωνα με το επιχειρησιακό του σχεδιασμό..

Η Δ/νση Δασών:

• Προβαίνει στην έγκαιρη εκτέλεση έργων και εργασιών αντιπυρικής προστασίας σε δάση και δασικές εκτάσεις ( καθαρισμός δασικών δρόμων, σχεδιασμός και χάραξη νέων, βελτίωση – συντήρηση δασικού οδικού δικτύου, εγκατάσταση δεξαμενών νερού και πυροφυλακίων, φυτοτεχνικές εργασίες κλπ.) προς διευκόλυνση της καταστολής.
• Στην έκδοση οδηγιών και τεχνικών προδιαγραφών έργων και εργασιών αντιπυρικής προστασίας δασών και δασικών εκτάσεων και η εκπόνηση προγραμμάτων προστασίας τους από τον κίνδυνο των πυρκαγιών με έμφαση στη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου σε περιοχές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου σε συνεννόηση με την Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Ελληνική Αστυνομία:

Προβαίνει στην προληπτική απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και παραμονής εκδρομέων σε Εθνικούς Δρυμούς, δάση και περιοχές ειδικής προστασίας σε ημέρες και ώρες που ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς θεωρείται υψηλός μετά από απόφαση του Συντονιστικο

Οργάνου Πολιτικής Προστασίας. 

Το Λιμενικό Σώμα:

• Προβαίνει στην επιτήρηση των παράκτιων περιοχών με τα μέσα που διαθέτει τις ημέρες κατά τις οποίες ο δείκτης επικινδυνότητας είναι υψηλός με σκοπό την  έγκαιρη προειδοποίηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε περίπτωση εντοπισμού πυρκαγιάς. Επίσης δύναται να συνεισφέρει στην μεταφορά δυνάμεων από θαλάσσης.

ΟΙ Ένοπλες Δυνάμεις:

Εκτελούν περιπολίες πυρασφάλειας με το προσωπικό τους στους χώρους ευθύνης τους. Επίσης συμμετέχουν σε μεικτά περίπολα πυρασφάλειας.

Οι Δήμοι:

Εν όψει της αντιπυρικής περιόδου οι Δήμοι προβαίνουν στις παρακάτω ενέργειες:

1. Συντήρηση δημοτικού και αγροτικού οδικού δικτύου και καθαρισμό από κλαδιά και βλάστηση.
2. Καθαρισμοί-αποκλαδώσεις με σκοπό τη μείωση της καύσιμης ύλης, κυρίων σε περιοχές που γειτνιάζουν με οικισμούς ή λοιπές υποδομές.
3. κατασκευή και συντήρηση υδατοδεξαμενών (ΔΕΥΑ ), κρουνών υδροληψίας και τοποθέτησης πινακίδων.
4. καθαρισμοί πάρκων και αλσών από ξερά χόρτα, στην περιοχή αρμοδιότητάς τους.
5. Συντήρηση πυροφυλακίων, παρατηρητηρίων και λοιπών υποδομών πρόληψης

, καθώς και την επάνδρωσή τους με εποχιακό προσωπικό κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.

6.Συγκαλλούν το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο του Δήμου τους με θέμα την προετοιμασία για αντιμετώπιση δασικών πυρκαϊών.

• Σύμφωνα με την Πυροσβεστική Διάταξη 9^Α/2005 (ΦΕΚ 1554/10-11-2005/ τεύχ. Β) επιβάλλεται στους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) η παρουσία υδροφόρου σχήματος με μέριμνα του οικείου Δήμου ή Κοινότητας, όταν βάσει του χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς προβλέπεται δείκτης επικινδυνότητας 4 ( πολύ υψηλή) και 5 (κατάσταση συναγερμού). Νοείται ότι στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνεται και όποιο άλλο μέτρο κρίνεται αναγκαίο για την αποφυγή πρόκλησης πυρκαγιάς σε αυτούς τους χώρους.
• Προβαίνουν στον καθαρισμό αγροτικών δρόμων, κόψιμο κλαδιών και απομάκρυνση της βλάστησης γύρω από υποδομές και περιοχές ιδιαίτερης αξίας (αρχαιολογικοί χώροι, άλση, πάρκα κλπ).
• Ενθαρρύνουν και ενισχύουν ομάδων εθελοντών με σκοπό την επιτήρηση επικίνδυνων περιοχών.
• Ενημερώνουν τους κατοίκους της υπαίθρου για τις αγροτικές δραστηριότητες και τους κινδύνους που υπάρχουν από κάψιμο κλαδιών κλπ. Τα κάψιμο των κλαδιών απαγορεύεται καθόλη την αντιπυρική περίοδο (1Μαίου έως 31 Οκτωβρίου), και επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια που εκδίδεται από την αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία.
• Σύμφωνα με τον Ν.3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης- Πρόγραμμα Καλλικράτης» αρθρ. 94 παρ. 1, 26 στους Δήμους από 1.1.2011 προστίθενται και οι ακόλουθες αρμοδιότητες.: Η μέριμνα, σύμφωνα με τις ισχύουσες Πυροσβεστικές διατάξεις, για την τήρηση των υποχρεώσεων καθαρισμού, από τους ιδιοκτήτες, νομείς και επικαρπωτές, των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται εντός πόλεων, κωμοπόλεων και οικισμών και σε απόσταση μέχρι 100 μέτρων από τα όριά τους, καθώς και η υποχρέωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού από τους δήμους, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων.

Η Δ.Ε.Η.:

Προβαίνει στο προληπτικό κλάδεμα δένδρων σε περιοχές που διέρχονται γραμμές  μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και αποψίλωση των χώρων που βρίσκονται κάτω από τα σημεία ζεύξης, καθώς και ότι άλλο είναι αναγκαίο για τη πρόληψη πυρκαγιών.

      Η Δ.Τ.Ε.  Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης:

Εκτέλεση έργων και εργασιών προληπτικού καθαρισμού της βλάστησης, σε κράσπεδα και πρανή επαρχιακών οδών ή χώρους στάθμευσης, ιδιαίτερα σε περιοχές που χαρακτηρίζονται επικίνδυνες για εκδήλωση πυρκαγιών. Σημειώνεται ότι στην έννοια της συντήρησης περιλαμβάνεται ο καθαρισμός των φυτεμένων νησίδων και πρανών των οδών.  

 Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης:

            Συνεργάζεται με την Πυροσβεστική Υπηρεσία σχετικά με την διάθεση των μέσων του στο έργο της πυρόσβεσης πχ υδροληψία από σημεία συγκέντρωσης ύδατος

Η Περιφέρεια Κρήτης:

Προβαίνει στην συντήρηση και καθαρισμό των πρανών του Εθνικού Οδικού Δικτύου

  Οι Εθελοντικές Ομάδες:

Κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, θα συμβάλλουν στην προληπτική επιτήρηση πυρκαγιών σε περιοχές που θα καθορίζονται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Οφείλουν να ενημερώνουν την Πυροσβεστική Υπηρεσία για την ανάληψη υπηρεσίας στην περιοχή που τους έχει ανατεθεί.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ – ΕΠΕΜΒΑΣΗ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ:

Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της καταστολής των δασικών πυρκαγιών, όπως αυτός προσδιορίζεται στο άρθρο 1. του Ν. 3511/2006, αποτελεί αρμοδιότητα του Αρχηγείου του Πυροσβεστικού Σώματος που ανήκει στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Η συνεργασία φορέων με το Πυροσβεστικό Σώμα για την πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών ρυθμίζεται στην ΚΥΑ 12030/Φ109.1/1999. Ειδικότερα θέματα, σχετικά με το αντικείμενο αυτό καθώς και οι διαδικασίες υλοποίησης των δράσεων που συνδέονται με την καταστολή των δασικών πυρκαγιών ρυθμίζονται και δρομολογούνται από το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος.

Οι Δήμαρχοι, η Αντιπεριφερειάρχης, Ο Περιφερειάρχης και ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης έχουν την ευθύνη συντονισμού εντός των διοικητικών τους ορίων, για την διάθεση των απαραίτητων μέσων, στις περιπτώσεις που απαιτούνται για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, τα οποία θέτουν στην διάθεση του Επικεφαλής Αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, που αποτελεί ευθύνη του Πυροσβεστικού Σώματος (Ν.2612/1998, Ν.3511/2006, Ν.3013/2002, ΚΥΑ 12030/Φ109.1/1999).

Η σύγκληση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) της Π.Ε.Ρεθύμνης, σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προκαλούνται από δασικές πυρκαγιές, γίνεται για την υποβοήθηση του έργου που εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αντιπεριφερειάρχη , όπως αυτό προβλέπεται και περιγράφεται στα άρθρ.12 και 13 του Ν.3013/2002.Νοείται ότι η σύγκληση των ανωτέρω οργάνων έχει στόχο τον συντονισμό των φορέων στην διάθεση δυναμικού και μέσων καθώς και της διαχείρισης των συνεπειών που προκαλούνται από δασικές πυρκαγιές και όχι τον έλεγχο του ίδιου φαινομένου, ο οποίος αποτελεί αρμοδιότητα του Πυροσβεστικού Σώματος.

Θέματα που αφορούν την διάσωση πολιτών σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προκαλούνται από δασικές πυρκαγιές αποτελούν αρμοδιότητα του Πυροσβεστικού Σώματος..

Το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας  Π.Ε. Ρεθύμνης:

Μετά την επίσημη αναγγελία δασικής πυρκαγιάς, που αποτελεί αρμοδιότητα του Πυροσβεστικού Σώματος, δρομολογούνται άμεσα δράσεις που συνδέονται με:

• Για την  υποβοήθηση του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος, και εφόσον κρίνεται απαραίτητο,  εισήγηση στην  Αντιπεριφερειάρχη προκειμένου να συγκαλέσει με απόφαση της το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας, στο οποίο και προεδρεύει.

• Την παροχή συνδρομής στην αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία με τη διάθεση μέσων κατόπιν σχετικού αιτήματος της.
• τον συντονισμό δράσεων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών που ενδέχεται να προκύψουν από την εξέλιξη της πυρκαγιάς
• την συνδρομή στην οργάνωση οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών, για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή, στα πλαίσια εφαρμογής του άρθ. 18 του Ν.3613.2007 (ΦΕΚ 263/Α΄/2007).
• την Εισήγηση στον Αντιπεριφερειάρχη προκειμένου να προχωρήσει δια την κατάλληλης οδού σε εισήγηση προς τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για την απόφαση κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης περιοχών ζώνης ευθύνης της Π.Ε.
• Αναλαμβάνει το συντονισμό των εμπλεκομένων υπηρεσιών της Π.Ε.
• Βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας των οικείων Δήμων και τη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κρήτης και Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης για λόγους αμοιβαίας ενημέρωσης και συντονισμού στη διαχείριση πόρων
• Ενεργοποιεί το μνημόνιο ενεργειών για περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προέρχονται από δασικές πυρκαγιές
• Ενεργοποιεί μνημόνια συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων για την ενίσχυση του έργου της καταστολής που διενεργείται με ευθύνη του ΠΣ, σε περιπτώσεις που αυτοί ζητηθούν από το ΠΣ πχ μηχανήματα έργου ή υδροφόρα οχήματα (Παράρτημα ΙΙΙ)
• Ενεργοποιεί τις Εθελοντικές Οργανώσεις της περιοχής. Τονίζεται ότι οι χώροι δράσης των ομάδων καθορίζονται στην απόφαση ένταξής τους και οι δράσεις που αναλαμβάνουν πρέπει να αποτελούν μέρος των επιχειρησιακών αναγκών που καθορίζονται από το ΣΟΠΠ. Επίσης οι Εθελοντικές Οργανώσεις τίθονται υπό την διοίκηση της ΠΟΥ.
• Συλλέγει πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη των επιχειρήσεων καταστολής του φαινομένου από την αρμόδια Πυροσβεστική Αρχή, καθώς και των συνεπειών που ενδέχεται να προκληθούν από την εξέλιξη αυτής από τους αρμόδιους εμπλεκόμενους φορείς και ενημερώνει την Αντιπεριφερειάρχη
• Τηρεί κατάσταση με τα διατιθέμενα μέσα και προσωπικό που έχουν εμπλακεί προς υποβοήθηση του έργου του Π.Σ., καθώς και για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση του φαινομένου.

Η αποκλιμάκωση των διατιθεμένων στο ΠΣ πόρων πραγματοποιείται με εντολή της Αντιπεριφερειάρχη μετά από την σχετική απόφαση του επικεφαλής Αξιωματικού του ΠΣ που διοικεί το συμβάν. Η αποκλιμάκωση των λοιπών διατιθεμένων μέσων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω των δασικών πυρκαγιών και διαχείριση των συνεπειών πραγματοποιείται με εντολή της Αντιπεριφερειάρχη.

Η Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ:

Η Δ/νση Δασών ενισχύει και συνεπικουρεί το έργο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίες με τα μέσα και το προσωπικό που διαθέτει,  όποτε και όπως αυτό ζητηθεί από την Πυροσβεστική Υπηρεσία..

Επίσης καταγράφει και προστατεύει τις καμένες εκτάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, κατόπιν γραπτής ενημέρωσής της από τις κατά τόπους αρμόδιες Πυροσβεστικές Υπηρεσίες που είχαν και την ευθύνη κατάσβεσής τους

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ:

Λήψη μέτρων τροχαίας για την διευκόλυνση της κίνησης Πυροσβεστικών Οχημάτων και οχημάτων άλλων φορέων ( ΟΤΑ, ΕΚΑΒ κτλ) που εμπλέκονται. Επίσης σε περίπτωση εκκένωσης πληθυσμού, υποβοήθηση στο έργο αυτό και φύλαξη του κενωθέντος οικισμού για προστασία από λεηλασίες..

Η ΔΕΗ:

Σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, προβαίνει στη λήψη μέτρων, όπως την προληπτική διακοπή ηλεκτροδότησης, για την ασφάλεια του προσωπικού πυρόσβεσης.

ΟΙ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ:

Όταν αυτό τους ζητηθεί, συνεισφέρουν με μέσα και προσωπικό το οποίο θα βοηθήσει στο έργο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας όπως αυτή κρίνει κάθε φορά.

ΤΟ ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΣΩΜΑ:

Μεταφέρει δια θαλάσσης δυνάμεις πυρόσβεσης, όταν αυτό είναι αναγκαίο σε δυσπρόσιτες παράκτιες και νησιωτικές περιοχές για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, που προκύπτουν από πυρκαγιές. Επίσης συνεισφέρει στην εκέννωση παραθαλάσσιων οικισμών όταν κρίνεται απαραίτητο.

ΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ:

Συνδράμουν στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, όποτε και όπως αυτό τους ζητηθεί από την Πυροσβεστική Υπηρεσία.