Εκδήλωση Τιμής και Ιστορικής Μνήμης πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 4 Αυγούστου στο χώρο στάθμευσης του Δημαρχείου στο Σπήλι.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε τα Αποκαλυπτήρια Μνημείου του Ήρωα Ανθυπολοχαγού Νικολάου Μιαούλη, την παρουσίαση του βιβλίου Μανόλη Παντινάκη: Η Επαρχία Αγίου Βασιλείου Αφηγείται «Η Κατοχή δεν μας λύγισε», εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας «ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΩ… μια εικόνα χίλιες ΛΕΞΕΙΣ» και η έκθεση ζωγραφικής «Μάνες της Κατοχής» του Βασίλη Προκόπου.
Πριν την έναρξη της εκδήλωσης κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή στην μνήμη των θυμάτων της καταστροφική πυρκαγιάς στην Αττική όπου ο συντονιστής της εκδήλωσης κ Ιωάννης Νεκτάριος Χαραλάμπης ανέφερε: «Ήταν 23 Ιουλίου όταν έγινε η φονική πυρκαγιά στην Αττική. Τέτοιες στιγμές οι λέξεις χάνουν τον ήχο και το νόημα τους. Μαζί με όλους τους Έλληνες θρηνεί και ο Δήμος Αγίου Βασιλείου που έχασε δικούς του ανθρώπους. Έναν αγαπημένο μας συνεπαρχιωτη από το χωριό Αη Γιάννη ,Τον Μάρκο Κατσουλακη με την σύζυγο του, τον γιο του και την πεθερά του που έπεσαν θύματα αυτού του πύρινου εφιάλτη.»
Στην συνέχεια τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο που στήθηκε προς τιμήν του ανθυπολοχαγου Νικολάου Μιαούλη από τον Αιδεσιμολογιότατο Πατέρα Ευάγγελο Κοπανάκη και τον Αιδεσιμότατο Εμμανουήλ Μαρακη ενώ τιμές απέδωσε το τιμητικό ένοπλο άγημα του Ομίλου Βρακοφόρων Κρήτης. Ακολούθησαν τα αποκαλυπτήρια της προτομής από την Αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή, τον Δήμαρχο Αγίου Βασιλείου Γιάννη Ταταράκη και εκπρόσωπο της οικογένειας.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμό του εκπροσώπου του υπουργού υγείας Κυρίου Μανόλη Αυγενακη μέλος του πολιτικού συμβουλίου του Σύριζα:
«Σήμερα μετά από 77 χρόνια στη μορφή του Νίκου Μιαούλη που τιμάται σήμερα στον τόπο καταγωγής του το Σπήλι, τιμούμε όλους τους αγωνιστές που θυσιάστηκαν για τα υπέρτατα αγαθά της ελευθερίας και της Δημοκρατίας. Η αταλάντευτα ηρωική στάση του για την υπεράσπιση της πατρίδας και ο αγώνας κατά του φασισμού που κατέληξε με τη θυσία της ζωής του, αλλά και η όλη δημοκρατική και αντιστασιακή πορεία ολόκληρης της οικογένειας Μιαούλη, με τις διώξεις που δέχτηκαν από το μετεμφυλιακό καθεστώς και από την χούντα του 1967-1974, είναι οδηγός και ευθύνη για όλους μας. Το μνημείο αυτό του ήρωα Νικολάου Μιαούλη θα είναι εδώ για να δείχνει στις επόμενες γενιές το πώς εννοούμε το πατριωτισμό μακριά από εθνικιστικές κραυγές μισαλλοδοξίας και τον αγώνα για την δημοκρατία σαν μια διαρκή πάλη κατά του φασισμού.»
Επίσης διαβάστηκε ο χαιρετισμός του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη:
«Με ιδιαίτερη χαρά, τιμή και ικανοποίηση έλαβα την πρόσκληση να παρευρεθώ στην άκρως ενδιαφέρουσα εκδήλωση τιμής και μνήμης για τις ναζιστικές θηριωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Δήμου Αγ. Βασιλείου, που μετρά αλησμόνητες πληγές, καθώς και της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΩ. Χαιρετίζω λοιπόν την πραγματοποίηση της αποψινής εκδήλωσης, κατά την οποίαν λόγοι υπεράνω θελήσεως δεν μου επιτρέπου να παραβρεθώ.»
Στην συνέχεια τον λόγο έλαβε ο Δήμαρχος Αγίου Βασιλείου κ Γιάννης Ταταράκης όπου ανέφερε:
«Ο Δήμος Αγίου Βασιλείου επιδιώκει να αφυπνίσει συνειδήσεις, να ισχυροποιήσει την ιστορική μνήμη και να αποδώσει φόρο τιμής στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και τα αθώα θύματα της Γερμανικής Κατοχής. Είναι χρέος όλων μας να μην λησμονάμε τις θηριωδίες των Ναζί στην χώρα μας. Έχουμε υποχρέωση στη μνήμη αλλά και τη δικαίωση όλων όσων αγωνίστηκαν για το ιδανικό της Ελευθερίας και την υπέρτατη αξία της ζωής. Αντιστεκόμαστε στην λήθη και κρατάμε ζωντανή στη μνήμη μας την θυσία τους. Επιμεληθήκαμε το πρόγραμμα την αποψινής εκδήλωσης με στόχο να αναδείξουμε με βιωματικό τρόπο την ιστορική αλήθεια.
Η αποψινή εκδήλωση συνδυάζει την παρουσίασή ενός ιστορικού βιβλίου – με την έκθεση φωτογραφίας, με έκθεση ζωγραφικής και βέβαια με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Ανθ/ γού Μιαούλη.
Απόψε όμως είναι μια ιδιαίτερη βραδιά για το Σπήλι και τους Σπηλιανούς.
Είναι μια βραδιά τιμής, βαθιάς συγκίνησης και περηφάνιας για το χωριό μας.
Απόψε ο Δήμος Αγίου Βασιλείου τιμά ένα Σπηλιανό Ήρωα αναλαμβάνοντας το ιστορικό του χρέος.
Απόψε τιμούμε τον ήρωα - αγωνιστή που εκπλήρωσε με την υπέρτατη θυσία, το διαχρονικά ιερό καθήκον μας: της προάσπισης της ακεραιότητας της Πατρίδας μας.
Για τον σύντομο βίο και την θυσία του Ανθυπολοχαγού Νικόλαου Μιαούλη θα μας μιλήσει ο συγχωριανός μας Ηλίας Λουλούδης τον οποίο επίσης ευχαριστώ για την συμμετοχή του και την αποδοχή της πρόσκλησης μας.
Ο Ανθ/γός Νικόλαος Μιαούλης υπήρξε γνήσιος Κρητικός και πραγματικός πατριώτης που προέταξε το «εμείς» αντί του «εγώ» και απέδειξαν έμπρακτα τι σημαίνει εκτέλεση του καθήκοντος προς την Πατρίδα.
Επιλέξαμε αυτή τη χρονική περίοδο για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Ανθ/γού, γιατί τώρα η χώρα μας και όλοι εμείς, έχουμε ανάγκη να αντλήσουμε δύναμη, θάρρος και ελπίδα για να παλέψουμε στα δύσκολα, όπως και οι ήρωες μάς που δίδουν αυτά τα αναγκαία ιστορικά διδάγματα και τα μηνύματα, της ομοψυχίας, της αυτοθυσίας και του συνεχούς αγώνα για τα ιδανικά της ελευθερίας και της προόδου.
Αποτίουμε λοιπόν σήμερα τον οφειλόμενο και πρέποντα φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης προς το μεγάλο και σπουδαίο Σπηλιανό Ανθυπολοχαγό Νικόλαο Μιαούλη.»
Για τον αγώνα του Ανθυπολοχαγου Νικολάου Μιαούλη μίλησε ο Καθηγητής-ερευνητής κ Ηλίας Λουλουδης οποίος αναφέρθηκε στο σύντομο βίο και την θυσία του, ενώ έκανε μια εκτενή ιστορική ανασκόπηση ολόκληρης της οικογένειας Μιαούλη για τους αγώνες της και την προσφορά της.
Ακολούθησε η παρουσίαση του βιβλίου του Δημοσιογράφου Μανόλη Παντινακη "Η επαρχία Αγίου Βασιλείου αφηγειται" Η κατοχή δεν μας λύγισε με ομιλητές τον δημοσιογράφος -συγγραφέας Δημήτρη Παπαχρήστο και τον Αριστομένη Συγγελάκη (Διδάσκω στο ΕΑΠ - Συγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης Γερμανικών οφειλών).
Μετά την παρουσίαση του βιβλίου ο Δήμαρχος Αγίου Βασιλείου τίμησε τον εκφωνητή του Πολυτεχνείου Δημήτρη Παπαχρήστου για τους αγώνες του για Ελευθερία και Δημοκρατία προσφέροντας του τιμητική πλακέτα, ενώ τίμησε και την εκπρόσωπο της οικογένειας του Ανθυπολοχαγου Νικολάου Μιαούλη προσφέροντας το βιβλίο της παρουσίασης.
Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας της ΑΜΚΕ "ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΩ.... Μια εικόνα χίλιες λέξεις ". Για την έκθεση μίλησε η πρόεδρος την ΑΜΚΕ Κυρία Γλυκερία Γουρνοπανου. Η έκθεση παρουσιάζει φωτογραφικά ντοκουμέντα ,τα οποία απεικονίζουν όλα τα δεινά, τις κακουχίες και τα βασανιστήρια που βίωσε ο Κρητικός λαός αλλά και ολόκληρη η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Ο κοινό θα παρακολουθήσει μια σειρά φωτογραφιών από περιοχές και χωρια όπως το Κοντομαρι, την Καλή Συκιά, τον Κακοπετρο, την Κανδανο, τη Βιαννο, τα Ανώγεια. Στόχος των διοργανωτών είναι η διατήρηση της ιστορικής μνήμης και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επικεντρωνόμαστε στην εξέταση του παρελθόντος το οποίο αποτελεί πηγή άντλησης χρήσιμων συμπερασμάτων για το μέλλον μας. Η έκθεση θα διαρκέσει έως της 20 Αυγούστου και στεγάζεται στο ισόγειο του δημαρχείου Αγίου Βασιλείου με πρόσβαση από τον πάρκινγκ.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονη, ο περιφερειακός σύμβουλος Νίκος Κακογιαννάκης και ο περιφερειακός σύμβουλος Κώστας Δανδουλακης, Ο δήμαρχος Ανωγείων Μανώλης Καλλέργης, ο Αντιδήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Σκορδίλης, Ο εκπρόσωπος του Υπουργού Υγείας Κύριος Μανώλης Αυγενακης μέλος του πολιτικού συμβουλίου του Σύριζα, οι πρώην Δήμαρχοι: Αρκαδιου κ Μανόλης Μανωλακακης, Αμαριου κ Αδάμ Παραδεισανος και, Φοίνικα κ Μανόλης Μαστορογιαννάκης, ο καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ Χρήστος Λιονης και ο Ομότιμος Καθηγητής κ Νικόλαος Ξεξάκης.
Επίσης το παρών έδωσαν ο επίτιμος Αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Κύριος Μανούσος Παραγιουδακης, ο γενικός επιθεωρητής Κρήτης της Ελληνικής Αστυνομίας Κωνσταντίνος Λαγουδάκης, ο Aντιστράτηγος Ε.Α Γεώργιος Ξεξάκης, o Υποστράτηγος Ε.Α Γεώργιος Στρατιδάκης, ο Ταξίαρχος Ε.Α Πέτρος Κωστάκης, ο Ανώτερος διοικητής του 547 αερομεταφερόμενου τάγματος πεζικού Αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Βιδιαδακης, ο διοικητής της σχολής Αστυφυλάκων Ρεθύμνου Αστυνομικός Υποδιευθυντής Σπύρος Γερμανάκης, ο Διοικητής του ΑΤ Σπηλίου Λευτέρης Καραμανλής, ο διοικητής πυροσβεστικών υπηρεσιών Ρεθύμνου Πύραρχος Νικόλαος Λαγουδακης, ο Λιμενάρχης Ρεθύμνου Πλωτάρχης Κωνσταντίνος Καστρινάκης, ο Λιμενοσταθμάρχης λιμενικού σταθμού Αγίας Γαλήνης Ανθυποπλοίαρχος Αντώνιος Σαραντουλακης και
Επίσης παρέστησαν ο Γενικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Κρητών Σταύρος Περδικής και ο πρόεδρος της Παγκρήτιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Αττικής Γεώργιος Μαριδάκης.
Η εκδήλωση καλύφτηκε τηλεοπτικά από το Σητεία TV και την ραδιοφωνική εκπομπή σεργιάνι στην Κρήτη με το Παττακοστελη.
