ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΚΡΗΤΗ

ΟΤΑ Κρήτης: Φανερό «πάρτι» με 350 εκατ. ευρώ

0

Ένα πρωτοφανές καθεστώς στην εκτέλεση έργων στους ΟΤΑ. Τι αποκαλύπτει μεγάλη έρευνα της "Ν.Κ."

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, με τον πρώτο και τον δεύτερο βαθμό της, εκτός από τους ιστορικούς λόγους του αυτοδιοίκητου των ελληνικών κοινοτήτων, σε συνθήκες συγκρότησης, μετά την Ελληνική Επανάσταση, του έθνους μας σε κράτος, αναντίρρητα είναι ο εγγύτερος βαθμός άμεσης εξουσίας στον πολίτη, σε συνθήκες Δημοκρατίας στην πατρίδα μας.

Η αξία των δημοτικών και περιφερειακών Αρχών, ιδίως στις τοπικές κοινωνίες, δεν είναι συζητήσιμη. Αλλά η γραφειοκρατία εκτέλεσης έργων του ελληνικού Δημοσίου από τη μια, και η ένδεια πόρων από την άλλη, που οφείλει το ελληνικό κράτος σε Δήμους και Περιφέρειες από τους αυτοτελείς πόρους, διαχρονικά, είναι η “μια πλευρά του λόφου”.

Η άλλη “πλευρά” είναι ένα πρωτοφανές καθεστώς αδιαφάνειας, που ιδίως σε συνθήκες οικονομικής κρίσης είναι πρόκληση.

Ο άλλοτε γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρος Ρακιντζής, όταν μιλούσε για την «επιτομή της διαφθοράς και της αδιαφάνειας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση», αυτές τις συνθήκες είχε υπόψη του. Άλλωστε, και οι στατιστικές και επιστημονικές έρευνες, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, κατατάσσουν σταθερά την Αυτοδιοίκηση στους πλέον “τοξικούς” χώρους ως προς τα ζητήματα αδιαφάνειας.

Εδώ καθοριστικό ρόλο φαίνεται ότι έπαιξε η πρόνοια του νομοθέτη, να θεσμοθετήσει διαδικασίες ευέλικτες, προς παράκαμψη του δαιδαλώδους και γραφειοκρατικού συστήματος παραγωγής αυτοδιοικητικού έργου, κυρίως μέσω του συστήματος των αναθέσεων και δη των απευθείας.

Ένα εργαλείο όμως με οικονομικό αντικείμενο, που θεσμοθετήθηκε για ευέλικτη λειτουργία Δήμων και Περιφερειών, στα χέρια δημοτικών και περιφερειακών Αρχών (προφανώς και υπάρχουν και οι εξαιρέσεις) κατέληξε να είναι μηχανισμός εξυπηρέτησης “ημετέρων”, εκλογικής εξυπηρέτησης μηχανισμών τοπικής εξουσίας και διανομής μιας οικονομικής πίτας προς συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών και πάντων όχι διάχυσης και οφέλους σε όλη την κοινωνία, τους δημότες και τις περιφέρειες, με την παραγωγή έργου όχι για το κοινό καλό και τις υποδομές ενός τόπου, αλλά για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων, μικρών ή μεγάλων ομάδων.

Πάνω από 350 εκ. ευρώ οι συμβάσεις στην Κρήτη

Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, με έναν συνοπτικό έλεγχο μέχρι στιγμής που στηρίχτηκε όχι σε οικονομικές αναλύσεις, αλλά καθαρά σε δημοσιογραφική έρευνα, μέσα από τις επίσημες αναρτήσεις στο πρόγραμμα “Διαύγεια”, που αν και υποχρεωτικό για τη νομιμότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε πολλές περιπτώσεις δεν τηρείται ή γίνεται “πατέντα” με ετεροχρονισμένα, ανακάλυψε εντυπωσιακά για την Κρήτη ευρήματα, που θα προκαλέσουν συζητήσεις.

Η “Διαύγεια”, το γνωστό σύστημα για τη δημοσιοποίηση όλων των πράξεων στον δημόσιο τομέα, που αποτελεί και τη νόμιμη οδό τέλεσης συμβάσεων και έργων, παρότι πολύτιμο εργαλείο διαφάνειας, για τον απλό πολίτη παραμένει δύσχρηστο και χρειάζεται μια σχετική εξειδίκευση για να δώσει πολύτιμα στοιχεία.

Μια συνοπτική όμως έρευνα κατέδειξε αμέσως τα πρώτα εντυπωσιακά στοιχεία:

- Πάνω από 9.000 (!) συμβάσεις συνολικά είναι ήδη αναρτημένες στη “Διαύγεια” μόνο τους τελευταίους 15 μήνες, που αφορούν τον 1ο και τον 2ο βαθμό Αυτοδιοίκησης στην Κρήτη.

- Τα ποσά αυτού του αντικειμένου ξεπερνούν τα 350 εκατομμύρια ευρώ, αλλά δεν υπάρχει καταγραφή όλων, με μια πρώτη εκτίμηση ότι θα υπερβαίνουν και τα 400 εκατομμύρια ευρώ (!), χωρίς να υπολογίζονται εδώ μισθοδοσία προσωπικού, δαπάνες για την υγεία και συμβάσεις που συνάπτει το κεντρικό κράτος και που αφορούν την Κρήτη. Αλλά μιλάμε για ποσά που αφορούν συνολικά τους Δήμους, την Περιφέρεια, τις δημοτικές και περιφερειακές υπηρεσίες.

- Ακόμη πιο εντυπωσιακό, ότι υπάρχουν ακόμη χιλιάδες τέτοιες συμβάσεις και αναθέσεις για την Κρήτη, που δεν καταχωρίζονται, αν και υποχρεωτικό για να είναι νόμιμες, στη “Διαύγεια” και μάλιστα αυτές εντοπίζονται κυρίως στις Δημοτικές Επιχειρήσεις των Δήμων, που αυξάνουν τις υποψίες ότι αυτές έχουν μετατραπεί σε ένα τεράστιο “οικονομικό πλυντήριο”.

- Ακόμη πιο αποκαλυπτικό, όπως προκύπτει από τη “Διαύγεια”, είναι όμως το στοιχείο που καταγράφει ότι: Πάνω από το 90% του αριθμού των συμβάσεων που έχουν αναρτηθεί τους τελευταίους 16 μήνες, κι ενώ το 2019 είναι έτος εκλογών στην Αυτοδιοίκηση, είναι συμβάσεις με απευθείας ανάθεση (!) σε αυτά τα 400 εκατομμύρια και πλέον ευρώ!

Εδώ είναι και το σημείο όπου μάλλον κρύβονται πολλά, που αν ψάξει κανείς θα γεννηθούν τεράστιες απορίες και ερωτηματικά τουλάχιστον, στην κυριολεξία “γροθιά στο στομάχι” ως προς τη διαφάνεια...

Αρκεί ο αναγνώστης μας να αναλογιστεί ότι τα 350 και πλέον εκατομμύρια ευρώ είναι ένα τεράστιο ποσό μέσα σε 16 μήνες, με ό,τι συνεπάγεται ότι κανονικά θα προσέφερε αυτό στον οικονομικό κύκλο της κρητικής κοινωνίας. Ιδίως στο θέμα της ανάπτυξής της και των υποδομών της.

Εκείνο όμως που φαίνεται να απουσιάζει εκκωφαντικά στην περίπτωσή μας και ίσως έτσι να εξηγεί και τις στρεβλώσεις στην Κρήτη, για τις οποίες εμφατικά είχε μιλήσει στο παρελθόν, σε Περιφερειακό Συνέδριο του νησιού, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, είναι η διαφάνεια και η λογοδοσία γι’ αυτές τις εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που υποτίθεται ότι πέφτουν σε όλη την Κρήτη, μέσα από την Αυτοδιοίκηση. Ποιοι τα παίρνουν τελικά, με ποιο τρόπο και με ποια ανταπόδοση στο όφελος για τις τοπικές κοινωνίες; Οι ελλείψεις, οι παρασπονδίες, οι πράξεις στα όρια της νομιμοφάνειας ή και η αδιαφάνεια στους δήθεν διαγωνισμούς και αναθέσεις είναι τελικά “καθρέπτες”, που ίσως εξηγούν πολλά πράγματα για την κατάσταση στην Κρήτη.

Αριθμοί που προκαλούν “ίλιγγο”

Από τους πίνακες που παρατίθενται, με ένα συνοπτικό και όχι πλήρη έλεγχο, προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα:

1. Οι 24 Δήμοι της Κρήτης, από την 1η/6/2017 έως την 5η/11/2018, προχώρησαν σε αναθέσεις έργων μέσω συμβάσεων, είτε απευθείας είτε με διαγωνισμούς, ύψους 155 εκατομμυρίων ευρώ (με τον ΦΠΑ) με πάνω από 5.000 αναθέσεις.

2. Δειγματοληπτικά, 50 Δημοτικές Επιχειρήσεις, που διοικούνται από μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων εκλεγμένων στους Δήμους και ανήκουν αποκλειστικά στους Δήμους, προκύπτει ότι προχώρησαν σε πάνω από 3.000 αναθέσεις με 95 εκατομμύρια ευρώ.

3. Η Περιφέρεια Κρήτης με τον Σταύρο Αρναουτάκη έκανε περί τις 1.000 αναθέσεις με 122 εκατομμύρια ευρώ. Πάντως, η Περιφέρεια Κρήτης έχει διαφορετικές διαδικασίες και πρακτικές από αυτές που ακολουθούν οι Δήμοι.

4. Από το δείγμα και την έρευνα προκύπτει ότι οι 24 Δήμοι με τις 50 περίπου Δημοτικές Επιχειρήσεις έκαναν περί τις 9.000 αναθέσεις, συνολικής αξίας 351 εκατομμυρίων ευρώ.

5. Οι περισσότερες από αυτές, πάνω από το 90%, είναι απευθείας αναθέσεις και η καθεμία είναι λιγότερο από 20 χιλιάδες ευρώ, ώστε να μην εμπίπτουν στις διαδικασίες διαγωνισμού.

6. Τεράστιος ο όγκος των απευθείας αναθέσεων με κάτω από 5.000 ευρώ, για να μην εμπίπτουν ειδικότερα στον έλεγχο από τον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

7. Συμπεράσματα, πολλά βγαίνουν και από την κατανομή ανά Δήμο και ανά Δημοτική Εταιρεία-Επιχείρηση.

Για παράδειγμα, ο Δήμος Χανίων ξοδεύει τα διπλάσια από τον Δήμο Ηρακλείου για βελτίωση της πόλης του και της καθημερινότητας των δημοτών του. Και πολλοί άλλοι Δήμοι ξοδεύουν περισσότερα κατ’ αναλογία πληθυσμού.

8. Δεν είναι κακό να αναθέτουν οι Δήμοι και οι Επιχειρήσεις, και να γίνεται έργο που βελτιώνει τη ζωή των δημοτών. Ούτε κατ’ ανάγκη είναι επιλήψιμο να ανατίθενται έργα με απευθείας συμβάσεις. Ο τρόπος που διεξάγονται αυτές οι αναθέσεις, όμως, νοθεύει τον ανταγωνισμό, την αξιοκρατία και τη διαφάνεια.

9. Στις περισσότερες Δημοτικές Επιχειρήσεις, ιδίως του Δήμου Ηρακλείου, γίνεται “πάρτι”. Δε δημοσιεύουν, δεν πάνε στον επίτροπο για έλεγχο, δεν είναι σύννομες κ.λπ.

10. Παρατηρούνται αναθέσεις Δημοτικών Επιχειρήσεων για αλλότρια πράγματα ή και αγορές που μεταφέρονται σε άλλους φορείς, π.χ. επιχορηγήσεις φορέων από ΔΕΠΑΝΑΛ Α.Ε., ενέργεια που δεν προβλέπεται από τους καταστατικούς της σκοπούς, το Παγκρήτιο Στάδιο Ηρακλείου και ο τομέας Πολιτισμού Ηρακλείου.

Τις επόμενες ημέρες θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε ακόμη παραπάνω τα στοιχεία της έρευνας ανά Δήμο και στην Περιφέρεια.

 

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ