Ο Liad Uziel του πανεπιστημίου του Bar-Ilan στο Ισραήλ, όπως και άλλοι ψυχολόγοι, πιστεύει ότι, είναι καιρός να αναθεωρήσουμε ότι πιστεύαμε περί αυτοελέγχου μέχρι τώρα.
Φυσικά αναφέρεται σε εκείνους τους καθηγητές, γονείς, και λοιπούς, που θεωρούν τον αυτοέλεγχο ως το ιερό δισκοπότηρο της ψυχολογικής ανάπτυξης, και οι οποίοι πορεύονται με την πεποίθηση ότι, πάντα υπάρχει χώρος για λίγο ακόμα αυτοέλεγχο.
Οι υπόλοιποι πάλι, εκείνοι δηλαδή που επιτρέπουν μια-δυο ανάσες, δεν χρειάζονται να ανησυχούν καθόλου.
Φυσικά δεν αμφισβητείται, από κανέναν, η ωφέλεια του αυτοέλεγχου στην ανάπτυξη του ανθρώπου. Μάλιστα είναι τόσο συνδεδεμένη η προσωπική ευτυχία κι επιτυχία με τον αυτοέλεγχο σε όλους τους τομείς της ζωής μας, όπου οι προσπάθειες διδασκαλίας της αρετής αυτής ξεκινάνε από την νηπιακή μας ηλικία.
Και τι πιο καλύτερο ‘σχολείο’ από ένα καλό εκπαιδευτικό, παιδικό πρόγραμμα;
Το 2013, για παράδειγμα, το γνωστό και μη εξαιρετέο τερατάκι (Cookie Monster) του Άνοιξε Σουσάμι, έπαψε να τρώει μπισκότα χωρίς σταματημό.
Απέκτησε αυτοέλεγχο παρακαλώ.
Το τερατάκι, ήθελε βλέπετε να μπει στο ‘Σύλλογο Γευσιγνωστών μπισκότων’, και για να το επιτύχει αυτό, έπρεπε να δαμάσει την ακόρεστη όρεξη του για cookies. Και από εκεί που ωρύονταν ‘me want it’, κάθε φορά που έβλεπε μπισκότο, τώρα έλεγε με ραφιναρισμένο ύφος: ‘me want it, but me wait[1]’.
Οι δημιουργοί του Άνοιξε Σουσάμι φαίνεται ότι είχαν διαβάσει την τελευταία επιστημονική έρευνα γύρω από το θέμα, και με ξεχωριστή ικανότητα, προώθησαν τα τελευταία ευρήματα της ψυχολογίας.
Ο εγκέφαλος πίσω από αυτή την τάση, ο Walter Mischel, κατά σύμπτωση ήταν και ο επιστημονικός σύμβουλος που κρύβονταν πίσω και από την θεαματική μεταμόρφωση του μικρού τέρατος. Ήταν εκείνος ο ερευνητής, ο οποίος είχε διεξάγει το γνωστό πείραμα με τα marshmallow. Σε ένα δωμάτιο, έκλειναν ένα παιδί, και ένα πιάτο με marshmallows. Το παιδί είχε δύο επιλογές. Είτε θα μπορούσε να φάει ένα γλυκό αμέσως, ή θα έπρεπε να περιμένει τον ερευνητή να ‘πάει για μια δουλειά’, και όταν αυτός θα επέστρεφε, θα μπορούσε να φάει δύο marshmallows. Σύμφωνα με το πείραμα, όσα παιδιά περίμεναν, τα πήγαν καλύτερα σε σχολείο και πανεπιστήμιο.
Όλα αυτά πρέπει να τα ξεχάσουμε λοιπόν. Σχεδόν.
Τώρα, σύμφωνα με το New Scientist της προηγούμενης εβδομάδας, ο πολύς αυτοέλεγχος βλάπτει. Όπως κάθε υπερβολή άλλωστε.
Ο ασφυκτικός αυτοέλεγχος είναι αντιπαραγωγικός, και σχετίζεται με προβλήματα υγείας στην ενήλικη ζωή, όπως η υπέρταση, το στρες, κ.α.
Για μια ακόμα φορά, η επιστήμη επιστρέφει μετά από έρευνα, και παρουσιάζει αυτό που γνωρίζαμε ήδη.
Να συγκρατηθώ, ή να το πω;
‘Told you so[2]’..
[1] Εγώ θέλω, όμως εγώ περιμένω
[2] Στο είχα πει
