ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΡΕΘΥΜΝΟ

Εύθραυστη και ευάλωτη η τοπική οικονομία

0

Του Μανούσου Κλάδου

Εύθραυστη, με δυσοίωνη προοπτική αποδεικνύεται η τοπική οικονομία. Χωρίς γερά θεμέλια, χωρίς παραγωγή προϊόντων, χωρίς βιομηχανία, χωρίς ουσιαστική αγροτική και κτηνοτροφική επάρκεια. Πρόκειται για μια οικονομία εστραμμένη στον τουρισμό, ένα τομέα που μέχρι στιγμής διασώζει την κατάσταση, αλλά, γνωρίζουμε όλοι, πως οι σταθερές του είναι ευμετάβλητες και οι αποδώσεις του δεν αποτελούν δεδομένο αλλά εδράζονται σε σειρά από θετικές ή αρνητικές συγκυρίες. Είναι δε γνωστό πως στον τομέα των υποδομών στήριξης του τουριστικού προϊόντος υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις, οι οποίες επισημαίνονται συχνά – πυκνά από τους τουριστικούς παράγοντες, οι οποίοι γνωρίζουν καλά πως στον τουρισμό δεν μπορείς να είσαι ποτέ σίγουρος για τις εξελίξεις. Τουναντίον είναι ένας συνεχής αγώνας για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με μόνιμο γνώρισμα… την αβεβαιότητα και τις ανατροπές.

Το Ρέθυμνο του 2019 ξεκινά με τους Ρεθεμνιώτες να μετρούν περισσότερα από 15 εκατομμύρια ευρώ χρέη στην εφορία, άγνωστο αριθμό οφειλών σε ταμεία και πιστωτικά ιδρύματα, πολλά εκατομμύρια οφειλές σε δήμους, ΔΕΗ, Δ.Ε.Υ.Α. και λογαριασμούς. Την ίδια στιγμή, ο εμπορικός κόσμος μετρά απώλειες, η αγροτική και κτηνοτροφική οικονομία στηρίζεται στις επιδοτήσεις και όχι στην παραγωγή, η οικοδομική δραστηριότητα συνεχίζει να βρίσκεται στο ναδίρ και βέβαια όλους σχεδόν να στρέφονται στον τουρισμό. Το Ρέθυμνο του 2019 είναι ο τόπος με τις κρεβατοκάμαρες, τις καφετέριες και τις ταβέρνες.

Πόσο ασφαλής είναι μια τέτοια οικονομία;

Προφανώς και δεν είναι. Τουναντίον η προοπτική της τοπικής οικονομίας αποτελεί ένα μεγάλο ερωτηματικό. Ένα ζητούμενο, το οποίο μάλλον θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά τις υποψήφιες νέες τοπικές Αρχές της αυτοδιοίκησης, οι οποίες θα πρέπει να αντιληφθούν πως ένα κρεβάτι, ένας καφές και μια μπριζόλα με τζατζίκι… δεν είναι δυνατόν να θεωρείται ασφαλές μέλλον για τον τόπο και τους κατοίκους του.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρεί το επιμελητήριο Ρεθύμνου στο νομό μας κατά το 2018 άνοιξαν 244 νέες επιχειρήσεις. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για καταστήματα εστίασης – αναψυχής και κάποια εμπορικά με τουριστικά είδη. Οι διαφοροποιήσεις σε άλλους επαγγελματικούς τομείς είναι ελάχιστες. Ταυτόχρονα έκλεισαν 88 επιχειρήσεις, κυρίως εμπορικές ή παροχής υπηρεσιών.

Παρατηρείται συνεχή μεταβολή προς τον τουρισμό, που όλα τα χρόνια της κρίσης έχει λειτουργήσει ως «σανίδα σωτηρίας». Τουριστικές είναι οι περισσότερες από τις 6.308 ενεργές επιχειρήσεις του νομού.

Ο εμπορικός κόσμος, όμως, καταγράφει συνεχώς απώλειες με τις ελπίδες του να στρέφονται επίσης στους επισκέπτες του καλοκαιριού αλλά και του καρναβαλιού για να διασωθεί ό,τι είναι εφικτό. Οι περίοδοι προσφορών και εκπτώσεων δεν αποφέρουν κερδοφορία ενώ στις εορταστικές περιόδους οι πολίτες αρκούνται στα απολύτως απαραίτητα.

Που είναι η εποχή των μεγάλων Ρεθυμνίων βιομηχάνων ή βιοτεχνών; Που είναι οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες; Που είναι οι ουσιαστικοί παραγωγικοί κλάδοι; Δεν υπάρχουν πια. Άρα, για πια ισχυρή οικονομία μιλάμε; Πόσο αναπτυξιακά λειτουργεί μια οικονομία μόνο υπαλλήλων, κυρίως δημοσίων ή μαγείρων, σερβιτόρων και καμαριέρων;

Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Επισήμως ο πρωτογενής τομέας θεωρείται ακόμα βασικός πυλώνας της τοπικής οικονομίας. Επί της ουσίας, όμως, αυτό αποτελεί μια τυπική διατύπωση.

Σύμφωνα με τους επαΐοντες στο Ρέθυμνο παράγουμε μόνο ελαιόλαδο και τυρί. Το μεν πρώτο τιμάται γύρω στα τρία ευρώ το κιλό, γεγονός, που δεν αφήνει περιθώρια κερδοφορίας ενώ το δεύτερο, συνεχίζει να σαπίζει στα ψυγεία με τους τυροκόμους και τους κτηνοτρόφους να δέχονται ανελέητο πόλεμο από τις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες που στην χώρα μας λειτουργούν ανεξέλεγκτα, με παράνομες εισαγωγές και «ελληνοποιήσεις» γάλακτος από Βαλκανικές ή τρίτες χώρες.

Κατά γενική ομολογία η γεωργία και η κτηνοτροφία στο Ρέθυμνο στηρίζονται μόνο στις επιδοτήσεις και οι καλά γνωρίζοντες το πώς λειτουργεί το σύστημα, θεωρούν πως σε ενδεχόμενη διακοπή των ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων, ο αγροτοκτηνοτροφικός τομέας θα καταρρεύσει σαν «χάρτινος πύργος»!

Οι σοβαρές μεταποιητικές μονάδες είναι λίγες οι εξαγωγές ελαιολάδου και τυριού δεν είναι αντίστοιχες των δυνατοτήτων που υπάρχουν και η έλλειψη παραγωγής άλλων ειδών και προϊόντων καταδεικνύουν μια φτωχή γενιά κτηνοτρόφων και γεωργών που παράγουν λίγα με τεράστιο κόστος και χωρίς προοδευτική ανέλιξη. Επί της ουσίας ο αγροτοκτηνοτροφικός τομέας στο Ρέθυμνο ομοιάζει με ένα προϊόν που πάνω του αναγράφει … ημερομηνία λήξης!

ΤΑ ΧΡΕΗ

Το εύθραυστο και ευάλωτο της τοπικής οικονομίας αποδεικνύεται και από τα χρέη των πολιτών. Στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου οι Ρεθεμνιώτες φορολογούμενοι όφειλαν επισήμως στην Δ.Ο.Υ. 15.300.000 ευρώ! Εντός των επόμενων ημερών αναμένονται τα επίσημα στοιχεία για ολόκληρο το έτος. Παράλληλα ξεπερνούν τα πέντε εκατομμύρια ευρώ οι οφειλές πολιτών προς δήμους και Δ.Ε.Υ.Α. ενώ κανένας δεν μπορεί να προσδιορίσει πόσα χρωστάμε συνολικά σε ασφαλιστικά ταμεία, Δ.Ε.Η. και βέβαια πιστωτικά ιδρύματα ή άλλες υπηρεσίες. Υπολογίζεται, όμως, πως πρόκειται για πολλά, πολλά εκατομμύρια ιδιωτικού χρέους που αποδεικνύεται ακόμα από τους χιλιάδες κατασχεμένους λογαριασμούς στις τράπεζες, τους απροσδιόριστους πλειστηριασμούς ακινήτων και τον ευμετάβλητο αριθμό ανέργων.

Το Ρέθυμνο του 2019 είναι ένας τόπος με υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που προσπαθεί με αξιοπρέπεια να σηκώσει μια υπερχρεωμένη τοπική οικονομία που συνεχώς βαραίνει και τείνει σε μια έκρηξη φτώχειας και μιζέριας, που οι Αρχές ή αρνούνται ή είναι ανίκανες να δουν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες.

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Το Πανεπιστήμιο Κρήτης θεωρείται ένα αναπτυξιακό εργαλείο για το Ρέθυμνο. Είναι; Μια βόλτα στις εγκαταστάσεις του ένα πρωί αρκεί για να καταλάβει κάποιος πως οι εποχές της δόξας … πέρασαν. Μόνιμοι καθηγητές λίγοι. Οι περισσότεροι είναι επισκέπτες και κάνουν τα μαθήματα τους το Σάββατο ή κάποια απογεύματα. Οι διευθύνσεις κλείνουν η μία μετά την άλλη και μεταφέρονται στο συνεχώς αναπτυσσόμενο τμήμα του εκπαιδευτικού ιδρύματος στο Ηράκλειο. Ερευνητικά κέντρα ή άλλες αναπτυξιακές δομές δεν υπάρχουν ενώ η πολυσυζητημένη Σχολή Τουρισμού … παραμένει αίτημα στα συρτάρια του υπουργού παιδείας.

Στο μεταξύ το τμήμα μουσικής τεχνολογίας και ακουστικής μάλλον κλείνει σύντομα ενώ στο  Project HiPER όσο σημαντικό και αν οι μεταπτυχιακοί και προς διδακτορικό φοιτητές δεν ξεπερνούν του είκοσι.

Στο Ρέθυμνο, βέβαια, μάθαμε να βλέπουμε επίσης το Πανεπιστήμιο ως ένα κύτταρο με πολλούς ανθρώπους να θέλουν σπίτι. Τίποτα περισσότερο. Τελευταία δε, δεν τους δίνουμε και σπίτι διότι είναι πιο προσοδοφόρο το RBNB. Φαντάζομαι και αυτό θα μας κρατήσει … όσο είναι μακριά η «ύπουλη τσιμπίδα» του ΣΔΟΕ… μετά θα μας περάσει!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Όπως στοιχειοθετήθηκε παραπάνω η τοπική οικονομία δεν έχει βρει τον προσανατολισμό της αλλά στρέφεται στις πρόσκαιρες λύσεις και στους τομείς που κατά τις συγκυρίες είναι περισσότερο κερδοφόρες. Λειτουργεί χωρίς βάσεις και μάλλον χωρίς προοπτική. Διότι εκ των πραγμάτων ο τουρισμός από μόνος του δεν μπορεί να αποτελέσει σανίδα σωτηρίας. Θα «βαρύνει» και θα «βουλιάξει». Αποτελεί, λοιπόν, ουσιαστικό πεδίο δράσης και πραγματική πρόκληση των υποψηφίων τοπικών αρχόντων να αποδείξουν αν είναι άξιοι των προσδοκιών και περιστάσεων, παρουσιάζοντας ένα αξιόπιστο και εφαρμόσιμο αναπτυξιακό πρόγραμμα που θα διαμορφώνει συνθήκες για μια εύρωστη τοπική οικονομία που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Ρεθύμνου σε όλους τους τομείς δουλειάς και θα ξανακάνει τους Ρεθυμνιώτες κυρίαρχους των επαγγελματικών τους κινήσεων και όχι έρμαια των συγκυριών και υπηρετικό προσωπικό με φτωχές απολαβές.

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ