Την άνοιξη του 2017 και συγκεκριμένα την εβδομάδα μετά το Πάσχα, η κρητική δισκογραφική εταιρεία Αεράκης – Σείστρον κυκλοφόρησε σε διπλό CD, για πρώτη φορά μία ζωντανή ηχογράφηση – ντοκουμέντο του Νίκου Ξυλούρη στο κέντρο Αρετούσα στο Ηράκλειο το καλοκαίρι του 1978. Η κασετίνα έχει τον τίτλο Νίκος Ξυλούρης Ήτανε μια φορά… και έμεινε για πάντα!. Η ηχογράφηση αυτή πραγματοποιήθηκε από το νεαρό τότε λυράρη Στέλιο Βασιλάκη όπως περιγράφεται στο μικρό φυλλάδιο που συνοδεύει την κασετίνα σ’ ένα κασετοφωνάκι1 . Μέσα από την ηχογράφηση αυτή γυρίζουμε το χρόνο 40 χρόνια πίσω σε ένα βράδυ του Ιουλίου του 1978 , ζώντας κι εμείς οι ακροατές τη μαγεία και τις όμορφες μουσικές στιγμές του Αρχαγγέλου της Κρήτης, σ’ ένα πρόγραμμα ανθολόγιο της μέχρι τότε πορείας του στο έντεχνο τραγούδι και βέβαια από το κρητικό ρεπερτόριο του. Ο Ψαρονίκος στο ντοκουμέντο αυτό είναι απείρως καλύτερος και ας επιτραπεί η έκφραση φοβερός. Η Αρλέτα είπε κάποτε σε εκπομπή της στο ραδιόφωνο της ΕΡΑ2 είπε:<< οι περισσότεροι τραγουδιστές είναι πολύ καλύτεροι στους δίσκους απ’ όταν τους ακούσεις ζωντανά, ο Νίκος Ξυλούρης ήταν πολύ καλύτερος όταν τραγουδούσε ζωντανά, αυτό πολύ σπάνια συμβαίνει…>>2. Η κασετίνα αυτή το αποδεικνύει περίτρανα.
Ο Ψαρονίκος τραγουδάει και παίζει λύρα μπροστά σ’ ένα κοινό μαγεμένο και συνεπαρμένο από τη φωνή και τις μελωδίες του. Στην ηχογράφηση αυτή ακούγονται συν τοις άλλοις και 3 τραγούδια εκ των οποίων τα δύο κυπριακά από τη νεαρή τότε τραγουδίστρια Άννα Βίσση, και 3 τραγούδια από την Κατερίνα Σκορδαλάκη, το ένα εξ αυτών το Κράτα καλό λογαριασμό συμπεριλήφθηκε στο δίσκο Τα Ξυλουρέικα, που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά.
Σε κάποια στιγμή στη διάρκεια των χειροκροτημάτων του κοινού ακούγεται η φράση <<α ρε Νικόλα>>, συγκινητικό στιγμιότυπο ομολογουμένως αν αναλογιστούμε ότι ένα χρόνο μετά το επόμενο καλοκαίρι του 1979, ο Ξυλούρης θα έδινε τη μάχη με την επάρατη νόσο στο Μεμόριαλ της Νέας Υόρκης σβήνοντας τελικά στις 8 Φεβρουαρίου 1980.
Τα τραγούδια που ακούγονται μεταξύ άλλων είναι τα εξής: Γεια σου χαρά σου Βενετιά, Ζαβαρακατρανέμια, Μεσοπέλαγα αρμενίζω, ο Αργαλειός, Ο μικρός στρατιώτης, και φυσικά μερικά από τα καλύτερα συρτά (Μηνάς μου, Καυγάδες με το γιασεμί) και το ριζίτικο Μάνα πολλά μαλώνεις με. Την ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας είχε ο Νίκος Λαβράνος. Το πρώτο CD ξεκινάει με το Ήτανε μια φορά όπως ακούστηκε στη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου στο Λυκαβηττό το 1978 και τέλος το Έβαλε ο Θεός σημάδι από την ίδια συναυλία στο τέλος του δεύτερου CD. Η κασετίνα αυτή αφιερώθηκε στη μνήμη του γιου του Νίκου Ξυλούρη Γιώργη που σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στις 19 Νοεμβρίου 20153.
Γιώργος Λινοξυλάκης
Πηγές: 1Πληροφορίες από το ένθετο φυλλάδιο της κασετίνας Νίκος Ξυλούρης ήτανε μια φορά… και έμεινε για πάντα!
2https://www.youtube.com/watch?v=uC72ea8mxTk&t=1419s
Αρλέτα – «Επιτέλους Μόνοι» : Αφιέρωμα στον Νίκο Ξυλούρη στην ΕΡΑ2
3http://www.ekriti.gr/κρήτη/«έφυγε»-σε-τροχαίο-ο-γιος-του-αρχάγγελου-της-κρήτης-νίκου-ξυλούρη
