Προβληματισμός επικρατεί στην τουριστική αγορά για τα μέχρι στιγμής δεδομένα που δείχνουν υστέρηση σε αριθμό προγραμματισμένων θέσεων, ωστόσο η υστέρηση, όπως παρουσιάζεται, ερμηνεύεται ως διόρθωση ή ακόμη σταθεροποίηση της ζήτησης σε σύγκριση με την περυσινή περίοδο. Στην Κρήτη, τα πράγματα δείχνουν μείωση του ενδιαφέροντος, αλλά οι ειδικοί του τουριστικού προϊόντος δε διστάζουν να κάνουν λόγο για μια σταθεροποιητική χρονιά τη φετινή σεζόν.
Συγκεκριμένα, με βάση την τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων για τις προοπτικές του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα το 2019, ο προγραμματισμός θέσεων στις εισερχόμενες πτήσεις στα περιφερειακά αεροδρόμια για τη θερινή σεζόν (στοιχεία έως 31/1/2019) είναι μειωμένος κατά 7%, ποσοστό που μεταφράζεται σε 1,3 εκατ. θέσεις λιγότερες σε σύγκριση με τον αντίστοιχο της θερινής σεζόν 2018 στις 31/1/2018. Σημειώνεται πως πέρυσι τον Ιανουάριο η ζήτηση σε αεροπορικές θέσεις κατέγραφε άνοδο 21%, ενώ η πραγματοποιηθείσα αύξηση αφίξεων το 2018 ανήλθε σε 11% (ο προγραμματισμός αφενός αλλάζει διαρκώς καθώς εξελίσσεται η σεζόν και αφετέρου οι αφίξεις υπολείπονται του αριθμού θέσεων, αναλόγως της πληρότητας των αεροπλάνων).
Τι συμβαίνει όμως στην Κρήτη;
Ο Μιχάλης Βλατάκης, πρόεδρος Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης, απαντάει: «Στο Ηράκλειο είναι ελάχιστη η μείωση των προγραμματισμένων θέσεων και προσεγγίζει κοντά στο 1%. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι οι tour operators έχουμε προγραμματίσει τις ίδιες πτήσεις όπως και πέρυσι. Στα Χανιά, υπάρχει μια μείωση της τάξης του 14%, που πιστεύουμε ότι θα αναπληρωθεί με άλλο τρόπο. Ο άλλος τρόπος είναι ότι, όταν προγραμματίζεις πολλές πτήσεις, μετά έχεις περισσότερα κενά. Όταν είναι λιγότερες οι πτήσεις, είναι περισσότερο γεμάτες. Πιστεύουμε ότι δε θα είναι τόσο πολύ μειωμένος ο αριθμός των επισκεπτών στα Χανιά. Η δική μας αίσθηση είναι ότι οι θέσεις που έχουν προγραμματιστεί στην Κρήτη είναι περίπου οι ίδιες όπως με πέρυσι. Δείχνει να υπάρχει μια μείωση ενδιαφέροντος προς το παρόν, αλλά περιμένουμε ότι θα είναι μια σταθεροποιητική σεζόν, μετά και από τις συνεχείς αυξήσεις τα τελευταία χρόνια. Πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι γιατί φέτος θα αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο “last minute”».
Όπως σημειώνεται στη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, οι βασικοί λόγοι που οδηγούν φέτος στην κάμψη του προγραμματισμού των θέσεων είναι οι εξής: α) το ενδεχόμενο να υπάρξει Brexit χωρίς συμφωνία, γεγονός που έχει “παγώσει” τις κρατήσεις από την αγγλική αγορά, β) η δυναμική επάνοδος της Τουρκίας ως τουριστικού προορισμού με πολύ ανταγωνιστικές τιμές, αλλά και γ) η επιβράδυνση της οικονομίας στην Ευρωζώνη, αφού οι οικονομίες της ζώνης του ευρώ προβλέπεται το 2019 να αναπτυχθούν με μικρότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με το 2018 αλλά και σε σύγκριση με προηγούμενες προβλέψεις. Επίσης η χρεωκοπία της γερμανικής αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Germania, η οποία είχε προγραμματίσει περίπου 381 χιλιάδες θέσεις, επηρέασε τα αποτελέσματα, αν και είναι πιθανή η απορρόφηση μέρους των χαμένων θέσεων από άλλες αεροπορικές εταιρείες.
«Έχουν επηρεάσει τη μείωση του προγραμματισμού των θέσεων σε σημαντικό βαθμό οι παραπάνω παράγοντες. Πρέπει να κοιτάξουμε τα του οίκου μας, όμως, και πρέπει να στέψουμε το ενδιαφέρον μας στον τουρισμό μας, ακόμη κι όταν οι γείτονες μας πηγαίνουν καλά και όχι μόνο όταν δεν πάνε καλά. Αυτό θέλει δουλειά και δε θέλει θριαμβολογίες», σημειώνει ο κ. Βλατάκης.
Ήδη από πέρυσι παράγοντες του τουρισμού έλεγαν πως φέτος οι αφίξεις και τα έσοδα ενδεχομένως να είναι χαμηλότερα, αναφερόμενοι στο Brexit, στη συνεχή ανάκαμψη της Τουρκίας, αλλά και στην υστέρηση της Ελλάδας σε νέες κλίνες, ικανές να ανταποκριθούν στη ζήτηση.
Εξάλλου είχαν σημειώσει τις επιπτώσεις από την επιβολή του τέλους διαμονής. Ενδεικτική είναι η ανάρτηση του πρώην προέδρου του ΣΕΤΕ Ανδρέα Ανδρεάδη στο Τwitter, όπου τονίζει πως «τέτοια λάθη στον πιο κρίσιμο τομέα της οικονομίας δεν επιτρέπονται».
Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε το Sete Intelligence, τη χρονιά που πέρασε καταγράφηκαν 20,7 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, 2,4 εκατ. περισσότερες σε σχέση με το 2017. Από την αύξηση αυτή, το 39% κατευθύνθηκε στην Αθήνα και το 61% στα περιφερειακά αεροδρόμια. Στον αντίποδα, οι διεθνείς οδικές αφίξεις κατέγραψαν μείωση 1,9%. Το σύνολο των διεθνών αφίξεων στη χώρα μας ανήλθε τελικά στα 33,2 εκατ., με συνολική αύξηση κατά 9% σχεδόν έναντι των 30,5 εκατ. αφίξεων του 2017.
Τις μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτους αριθμούς καταγράφουν τα αεροδρόμια της Θεσσαλονίκης (-380 χιλ. θέσεις ή -16%), των Χανίων (-236 χιλ. θέσεις ή -15%), της Κέρκυρας (-166 χιλ. θέσεις ή -8%), της Ρόδου (-148 χιλ. θέσεις ή -4%) και της Ζακύνθου (-118 χιλ. θέσεις ή -11%). Τέλος, αύξηση καταγράφουν τα αεροδρόμια της Μυκόνου (+68 χιλ. θέσεις ή +10%), του Άραξου (+50 χιλ. θέσεις ή +41%), της Κεφαλονιάς (+20 χιλ. θέσεις ή +5%) και της Καλαμάτας (+13 χιλ. θέσεις ή +6%).
