Η ελληνική αντιπροσωπεία, αποτελούμενη από τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Β. Κόκκαλη, και τον γενικό γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Χαρ. Κασίμη, εξέφρασε τον προβληματισμό της για τη μείωση των πόρων της μελλοντικής προγραμματικής περιόδου και υποστήριξε τη δικαιότερη κατανομή των άμεσων ενισχύσεων μεταξύ μικρών και μεγάλων εκμεταλλεύσεων.
Με τη συζήτηση πάνω στο συμβιβαστικό κείμενο της ρουμανικής προεδρίας για τη δέσμη μεταρρυθμίσεων της ΚΑΠ να βρίσκεται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης, πραγματοποιήθηκαν στις 18 Μαρτίου οι εργασίες του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται, ώστε να επιλυθούν οι υπάρχουσες διαφωνίες μέχρι τα τέλη Μαΐου, αρκετά μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επανέλαβαν την αντίθεσή τους σε σημαντικές διατάξεις των προτεινόμενων κανονισμών για τα Στρατηγικά Σχέδια, την Κοινή Οργάνωση Αγορών και τις οριζόντιες πτυχές.
Ορισμός του πραγματικού αγρότη και ανώτατο πλαφόν ενίσχυσης
Τα περισσότερα κράτη-μέλη υποστήριξαν την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον ορισμό του «πραγματικού αγρότη», ο οποίος θα χρησιμοποιείται ως κριτήριο που θα καθορίζει το ποιος δικαιούται να λαμβάνει τις επιδοτήσεις της ΚΑΠ. Παρ’ όλα αυτά, δεν έλειψαν οι διχογνωμίες πάνω στην πρακτική εφαρμογή του μέτρου. Βέλγιο, Γερμανία, Ιταλία και Τσεχία συμφώνησαν ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να παραμείνουν υπεύθυνα για τον καθορισμό των προϋποθέσεων που άπτονται του ορισμού. Από την άλλη πλευρά, η ισπανική αντιπροσωπία εξέφρασε ανοιχτά τις ανησυχίες της για τυχόν «έλλειψη εναρμόνισης του ορισμού» μεταξύ των κρατών-μελών.
Επιπλέον, πολλές ήταν οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν αναφορικά με την πρόταση της Επιτροπής για τη σταδιακή μείωση του ποσού των επιδοτήσεων που υπερβαίνουν τα 60.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση και την επιβολή ανώτατου ορίου στις ενισχύσεις (το λεγόμενο «capping»)· μέχρι 100.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση. Η μεγάλη πλειοψηφία των χωρών αντιτάχθηκε σε αυτή την πρόταση, με τους 23 από τους 28 υπουργούς Γεωργίας να καθιστούν σαφή την πρόθεσή τους να δώσουν στο «capping» προαιρετικό και όχι υποχρεωτικό χαρακτήρα. «Πρέπει να γίνουμε περισσότερο επιχειρηματικοί», τόνισε με νόημα η Γερμανίδα υπουργός Γεωργίας, Τζούλια Κλόκνερ.
Την αντίθεσή του με τις επιδιώξεις της πλειοψηφίας των υπουργών Γεωργίας στο συγκεκριμένο πεδίο εξέφρασε ο Ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας. «Μια τέτοια προσέγγιση θα υπονόμευε σοβαρά τον ενιαίο χαρακτήρα της πολιτικής, τις ισότιμες συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των αγροτών της ΕΕ και την απήχηση της ΚΑΠ, η οποία ήδη έχει δεχθεί έντονη κριτική», προειδοποίησε ο Φιλ Χόγκαν.
Αντιδράσεις για την εθελοντική εφαρμογή του περιβαλλοντικού εργαλείου FaST
Όσον αφορά τα άλλα στοιχεία του κεντρικού κανονισμού για τα στρατηγικά σχέδια της ΚAΠ, ο Φιλ Χόγκαν επέκρινε τη θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπέρ της αφαίρεσης του προτεινόμενου εργαλείου για τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων για τα θρεπτικά συστατικά (FaST) από τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να το τοποθετήσει στις υπηρεσίες παροχής γεωργικών συμβουλών των κρατών-μελών. «Αυτό σημαίνει εκ των πραγμάτων μια εθελοντική εφαρμογή του εργαλείου, κάτι που αναμφίβολα θα περάσει ένα αρνητικό μήνυμα τόσο όσον αφορά τα περιβαλλοντικά όσο και κλιματικά πρότυπα της ΚΑΠ» ανέφερε.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι ορισμένοι υπουργοί Γεωργίας ζήτησαν να εξαιρεθούν από το αναδιανεμητικό μέτρο οι πληρωμές για τους νέους αγρότες, τα οικοσυστήματα και η συνδεδεμένη στήριξη.
Απλούστευση… εις βάρος της προστασίας των μικρότερων αγροτών
Όσον αφορά τον οριζόντιο κανονισμό (σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της πολιτικής), η συζήτηση περιστράφηκε κυρίως γύρω από τον μηχανισμό δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο οποίος προβαίνει σε γραμμικές περικοπές των άμεσων ενισχύσεων, με σκοπό τη μεταφορά των εξοικονομούμενων πόρων στο αποθεματικό κρίσεων της ΚΑΠ για τον αγροτικό τομέα. Προς το παρόν, οι εκμεταλλεύσεις που λαμβάνουν ετησίως επιδοτήσεις λιγότερες των 2.000 ευρώ απαλλάσσονται από το μέτρο, ωστόσο η Κομισιόν σχεδιάζει να καταργήσει αυτή την απαλλαγή στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας για απλούστευση της ΚΑΠ.
Πάνω σε αυτή την αλλαγή, οι απόψεις των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διίστανται. Μάλιστα, η ρουμανική προεδρία είχε επιλέξει να συμπεριλάβει την απαλλαγή στο συμβιβαστικό της κείμενο, υποστηρίζοντας ότι το Συμβούλιο τείνει σε γενικές γραμμές υπέρ της διατήρησης τη διάταξης που προστατεύει τους μικρότερους αγρότες. Τη ρητή υποστήριξή τους για τη διατήρηση της εξαίρεσης εξέφρασαν επίσης Ελλάδα, Τσεχία και Πολωνία.
«Το κατώτατο όριο για τη δημοσιονομική πειθαρχία αποτελεί διοικητικό βάρος. Παρέχει ελάχιστα, αν όχι καθόλου, πραγματικά οφέλη για τους μικρούς αγρότες», υποστήριξε ο Φιλ Χόγκαν κόντρα σε αυτές τις φωνές.
