Στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις ο αγροτικός κόσµος εκφράστηκε και η επιλογή του υπήρξε καταιγιστική. Ωστόσο, οι λύσεις στα µεγάλα προβλήµατα της ελληνικής γεωργίας δεν φαίνεται να είναι τόσο εύκολη υπόθεση.
Είναι χρόνια τώρα που τονίζεται προς πάσα κατεύθυνηση ότι ο τοµέας της αγροτικής παραγωγής καθίσταται όλο και πιο σύνθετος, λίγοι όµως αντιλαµβάνονται πραγµατικά ότι οι µεγάλες καθυστερήσεις στον εκσυγχονισµό του πρωτογενή τοµέα, απειλούν να υπονοµεύσουν ευρύτερα το υπάρχον οικονοµικό οικοδόµηµα.
Το µοντέλο αγροτικής ανάπτυξης και λειτουργίας της δεκαετίας του ‘80 δεν έχει καµιά σχέση µε την οικονοµία του σήµερα και παρ’ όλα αυτά, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αγροτών συνεχίζει να συνδέει την ανασυγκρότηση των παραγωγικών του δοµών και κατ’ επέκταση τη βιωσιµότητά των αγροτικών εκµεταλλεύσεων µε τον λεγόµενο «κεντρικό σχεδιασµό» και την οικονοµική υποστήριξη του κράτους.
Έξω χρειάζονται µεγάλες αντοχές
Πού εντοπίζονται όµως οι δυσκολίες; Όλα δείχνουν ότι το µεγάλο ζήτηµα αρχίζει και τελειώνει στη διεθνοποίηση των αγορών. Κι αυτό σε αντιδιαστολή µε την εσωστρέφεια που χαρακτήριζε, τουλάχιστον µέχρι πρόσφατα, τη λειτουργία της ελληνικής γεωργίας. Ανοιχτή παγκόσµια αγορά, σηµαίνει, ελεύθερη διακίνηση των αγαθών σε όλα τα µήκη και πλάτη του πλανήτη. Αυτό µε τη σειρά του µεταφράζεται σε δυνατότητα όλων να επιλέγουν τις αγορές τους µε βάση τον καλύτερο συνδυασµό ποιότητας και τιµής. Σε όλο αυτό, αν προστεθεί και το γεγονός ότι κάθε φορά που η παραγωγικότητα ενισχύεται, καταγράφεται µια πίεση στην τιµή διάθεσης των αγροτικών προϊόντων (Φάκελος σελ. 27-30), γίνεται σαφές ότι ο τοµέας της αγροτικής παραγωγής καθίσταται ολοένα και πιο ανταγωνιστικός. Η µόνη «παγηγοριά» έρχεται, αν και όχι τόσο ζωηρά, από τη διαφαινόµενη διεύρυνση της ζήτησης για αγροτικά προϊόντα σε βάθος χρόνου, λόγω της αύξησης του πληθυσµού του πλανήτη, της βελτίωσης του βιωτικού του επιπέδου και των επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής που συχνά ανατρέπουν τα δεδοµένα.
∆εν υπάρχει ο αγρότης που ξέραµε
Εδώ πάντως είναι και η τεχνολογική εξέλιξη που παίζει το ρόλο της. Οι εκθέσεις των ειδικών στις αναπτυγµένες βιοµηχανικά χώρες κάνουν λόγο για τη σταδιακή µετάβαση σε ένα µοντέλο αγροτικής παραγωγής, στο οποίο, η θέση του αγρότη - αρχηγού της εκµετάλλευσης δεν θα έχει καµιά σχέση µε το ρόλο που διατηρεί σήµερα. Ήδη, οι λύσεις της ψηφιακής εποχής, η τεχνολογία των drones και η τεχνιτή νοηµοσύνη, αφήνουν χαραµάδες σε πολλούς από τους εµπλεκόµενους µε τα θέµατα της αγροτικής παραγωγής να διεκδικούν πτυχές από τον ρόλο και φυσικά από την όλο και µικρότερη «οικονοµική «πίτα» του αγρότη.
Ο θεσµός των ∆ιεπαγγελµατικών που µε τόσο ζήλο στηρίζουν οι κοινοτικές αρχές και το µοντέλο της συµβολαιακής γεωργίας το οποίο προωθείται επίσης, διευκολύνουν κατά κάποιο τρόπο αυτή τη διαδικασία µετάβασης... σε τρακτέρ χωρίς οδηγό και γεωργία χωρίς αγρότες!
Στη µέγγενη της µεσαίας τάξης
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον οι Έλληνες αγρότες, αντιλαµβάνονται µεν τις δυσκολίες δεν συνειδητοποιούν ωστόσο, τις πραγµατικές αιτίες των προβληµάτων που αντιµετωπίζουν, συχνά δε µετατοπίζουν το σύνολο της ευθύνης στους πολιτικά κρατούντες, ενίοτε και στις αρµόδιες κοινοτικές αρχές. Οι κυβερνώντες από την πλευρά τους, ζώντας µε το «κυνήγι του σταυρού» και το φόβο του πολιτικού κόστους, περιορίζονται σε επιδερµική διαχείριση της κατάστασης και σε «προσφορές», κυρίως µέσα από τα κοινοτικά προγράµµατα. Η διαφορά µε τη σηµερινή κυβέρνηση είναι ότι υποχρεώθηκε, εκεί στις αρχές του 2016 και µε αφορµή τα τεράστια λάθη πολιτικής, ειδικά κατά το πρώτο εξάµηνο του 2015, να µεταφέρει σηµαντικά πρόσθετα οικονοµικά βάρη (φορολογικά, ασφαλιστικά, γραφειοκρατικά κ.α.) στους αγρότες. Με άλλα λόγια, οι επαγγελµατίες του αγροτικού χώρου έπεσαν θύµατα της µεταφοράς βαρών στη µεσαία τάξη, επωµιζόµενοι, όπως αποδείχθηκε, σε λάθος στιγµή, µεγάλα βάρη, ενδεχοµένως µε κάποια ίχνη δικαιοσύνης.
