Θετικά τοποθετούνται οι εκπρόσωποι του Συλλόγου Εστίασης και Αναψυχής Ρεθύμνου στην αυστηρή εφαρμογή του «ξεχασμένου» αντικαπνιστικού νόμου, που εξήγγειλε η κυβέρνηση. Οι παλιές αντιδράσεις από τους καπνιστές και η έντονη αντιπαράθεση για το θέμα αυτό, φαίνεται, πως έχουν καμφθεί αφού ο Πρόεδρος του συλλόγου εστίασης κ. Ανδρέας Κλαψινός, μιλώντας στην εφημερίδα μας, ανέφερε, ότι «ο κόσμος δεν διαμαρτύρεται όταν του λέμε να μην καπνίζει μέσα στα μαγαζιά μας. Το έχουν καταλάβει όλοι, πως είναι σωστό να μην καπνίζουμε σε κλειστούς χώρους. Οι καπνιστές σέβονται, πλέον, του μη καπνιστές. Εμείς σαν σωματείο είμαστε υπέρ του μέτρου και θα το εφαρμόσουμε χωρίς προβλήματα και παρεκκλίσεις.»
Ο κ. Κλαψινός θεωρεί πως έχει καλλιεργηθεί ανάλογα το ζήτημα και ότι είναι κατάλληλος ο χρόνος για την εφαρμογή του νόμου. Μάλιστα, θεωρεί πως στα εστιατόρια και στα καφέ δεν θα υπάρξει κανένα θέμα με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, ωστόσο, προσδιορίζει ως προβληματική την εφαρμογή του μέτρου στα κέντρα διασκέδασης, τα club και τα bar. «Πιστεύουμε, πως πρέπει να υπάρξει μέριμνα όλες τις κατηγορίες κέντρων διασκέδασης. Είναι δύσκολο έως αδύνατον να πεις στον άλλο που θέλει να διασκεδάσει και είναι καπνιστής, να μην καπνίσει ένα τσιγάρο την ώρα που έχει βγει για να ξεσκάσει. Δεν είμαι βέβαιος πως στα κέντρα διασκέδασης, είναι δυνατόν, να εφαρμοστεί αυτός ο νόμος. Πρέπει να υπάρξει, ίσως, μέριμνα για τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης. Να το ξανασκεφτεί η κυβέρνηση. Δεν είναι το ίδιο με ένα εστιατόριο και ένα καφέ που θα πάει μια οικογένεια.»
Προβληματισμός υπάρχει, ωστόσο, για το ζήτημα των ελέγχων καθώς σήμερα προβλέπεται η διενέργεια τους από στελέχη των υπηρεσιών δημόσιας υγείας με την συνδρομή της αστυνομίας, όταν χρειαστεί. «Το ζήτημα δεν είναι η εφαρμογή του μέτρου αλλά ο έλεγχος που πρέπει να διενεργείται» δήλωσε ο κ. Κλαψινός, ο οποίος τόνισε, ότι ούτε οι τοπικές υγειονομικές υπηρεσίες, ούτε και η αστυνομία, έχει τόσο προσωπικό, όσο απαιτείται για να ελέγχονται οι χώροι εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου. «Εμείς αυτό το τονίζουμε προς κάθε αρμόδιο. Θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για ένα ικανό ελεγκτικό μηχανισμό» κατέληξε ο πρόεδρος του συλλόγου εστίασης και αναψυχής.
ΤΙ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΓΝΩΣΤΟ
Την πρόθεσή τους να βάλουν την Ελλάδα στον χάρτη των χωρών όπου το δικαίωμα των μη καπνιστών σε χώρους ελεύθερους από καπνό γίνεται σεβαστό, εξέφρασαν από το βήμα της Βουλής στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας και ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης. Και όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, πρώτος χώρος απόλυτης εφαρμογής της απαγόρευσης του καπνίσματος θα είναι το ίδιο το Κοινοβούλιο, όπου ο νόμος καταστρατηγείται συστηματικά.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην ιδιότυπη θέση να διαθέτει έναν από τους σκληρότερους νόμους απαγόρευσης του καπνίσματος της Ευρώπης, τον οποίο ωστόσο δεν έχει εφαρμόσει. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πραγματικότητας εκτός από το ίδιο το Κοινοβούλιο είναι και η στάση του τέως αναπληρωτή υπουργού Υγείας Παύλου Πολάκη, τον οποίο ο φωτογραφικός φακός «συνέλαβε» να καπνίζει εντός του υπουργείου Υγείας κατά τη διάρκεια κλειστής σύσκεψης. Η αντικαπνιστική νομοθεσία στην Ελλάδα με τη σκληρή της μορφή –ως προς τη διατύπωση μόνο– μετρά πλέον περισσότερο από μία δεκαετία: το 2008 ψηφίστηκε νόμος που προέβλεπε ότι από την 1η Ιουλίου 2009 η Ελλάδα «θα έσβηνε το τσιγάρο». Ο νόμος τότε προέβλεπε και εξαιρέσεις, όπως τη δυνατότητα επιλογής των μικρών καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος για το εάν θα επιτρέπουν ή όχι το κάπνισμα αλλά και τη δημιουργία καπνιστηρίων σε εργασιακούς χώρους. Ο νόμος έγινε πιο αυστηρός με την πλήρη απαγόρευση του καπνίζειν σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους από 1η Σεπτεμβρίου 2010, για να επαναδιατυπωθεί το 2016 προσθέτοντας στις απαγορεύσεις και το «άτμισμα» (ηλεκτρονικό τσιγάρο).
Ωστόσο, η πραγματικότητα εκθέτει την πολιτεία και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς: Αν και το ποσοστό των Ελλήνων που καπνίζουν συστηματικά έχει μειωθεί σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της χώρας εισπνέει τον καπνό των άλλων κάθε φορά που επισκέπτεται μπαρ, εστιατόρια και καφετέριες, ενώ η Ελλάδα παραμένει στις υψηλές θέσεις της Ε.Ε. αναφορικά με την επικράτηση της καπνιστικής συνήθειας στον πληθυσμό της. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για το κάπνισμα (Μάιος 2017), το 87% των Ελλήνων δήλωσε ότι συναντά άτομα να καπνίζουν μέσα στα μπαρ και το 78% μέσα στα εστιατόρια. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ε.Ε. (μέσος όρος χωρών) είναι μόλις 20% και 9%. Μάλιστα, στην Ελλάδα τα ποσοστά έχουν αυξηθεί σε σχέση με την αντίστοιχη έρευνα του 2014. Το ποσοστό των Ελλήνων που καπνίζει εκτιμάται –σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής– στο 27,3% ποσοστό που, κατατάσσει την Ελλάδα στη δεύτερη θέση της Ε.Ε. μετά τη Βουλγαρία. Υπενθυμίζεται ότι πριν από περίπου μία δεκαπενταετία τουλάχιστον τέσσερις στους δέκα Ελληνες κάπνιζαν συστηματικά.
Το μεγάλο πρόβλημα αναφορικά με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου εντοπίζεται στην απουσία ελέγχων. Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, την αρμοδιότητα των ελέγχων έχουν η δημοτική αστυνομία, το Λιμενικό –στις περιοχές αρμοδιότητάς του–, οι ελεγκτές Υγείας των σχετικών διευθύνσεων των ΟΤΑ και το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας – επίσης περιορίζεται στους χώρους ευθύνης τους δηλαδή στους υγειονομικούς σχηματισμούς. Η Ελληνική Αστυνομία δύναται μόνο να συνδράμει στους ελέγχους και αυτό κατόπιν αιτήσεως των άλλων ελεγκτικών οργάνων. Στο πλαίσιο αυτό θα υπάρξει άμεσα νομοθετική ρύθμιση για την εμπλοκή της Ελληνικής Αστυνομίας στον έλεγχο της εφαρμογής του νόμου που απαγορεύει το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους, ενώ δρομολογείται και η ενεργοποίηση τηλεφωνικής γραμμής στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να αναφέρουν τις παραβάσεις του νόμου.
