Μειωμένη ήταν η ζήτηση από τους Γερμανούς τουρίστες για το Ηράκλειο ως τουριστικό προορισμό τον μήνα Ιούλιο, όπου το ποσοστό ανήλθε στο -6%. Την ίδια στιγμή, σε αρνητικό έδαφος επέστρεψαν οι κρατήσεις οργανωμένων πακέτων διακοπών από τη Γερμανία για την Ελλάδα τον Ιούλιο, μετά την άνοδο που καταγράφηκε τον Ιούνιο.
Τουρκία και Αίγυπτος ήταν οι δύο ανταγωνιστές της Ελλάδας, που επωφελήθηκαν από τη στροφή της ζήτησης προς φθηνότερους προορισμούς. Τα στοιχεία, ταυτόχρονα, αποτυπώνουν την αλλαγή δεδομένων στη γερμανική ταξιδιωτική αγορά, καθώς τον μήνα που πέρασε κατέγραψαν μείωση κρατήσεων οι 7 από τους 10 κύριους προορισμούς διακοπών των Γερμανών στη Μεσόγειο. Πρόκειται για προορισμούς στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Τουρκία και την Αίγυπτο, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τα 2/3 των συνολικών καλοκαιρινών κρατήσεων των Γερμανών.
Σύμφωνα με στοιχεία της Amadeusleisure iT (πρώην Traveltainment), οι συνολικές κρατήσεις πακέτων διακοπών προς τους 10 δημοφιλέστερους προορισμούς των Γερμανών στη Μεσόγειο κατέγραψαν μείωση 1,6% τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018. Υποχώρηση την οποία παράγοντες της εγχώριας τουριστικής αγοράς αποδίδουν εν μέρει στις κλιματολογικές συνθήκες (καύσωνας σε βασικές αγορές), αλλά και τη δύσκολη οικονομική συγκυρία στην οποία δείχνουν να εισέρχονται οι οικονομίες της Ε.Ε.
Η πορεία των κρατήσεων του Ιουλίου επιβεβαιώνει, σύμφωνα με παράγοντες του χώρου, πως η αγορά των κρατήσεων τελευταίας στιγμής δεν αποτελεί ευνοϊκό πεδίο για τους Έλληνες ξενοδόχους, καθώς υστερούν λόγω υψηλότερης τιμής του ελληνικού πακέτου, έναντι των επιχειρήσεων σε Τουρκία και Αίγυπτο, που πρωταγωνιστούν στη συγκεκριμένη αγορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Amadeus, οι δύο από τους τρεις δημοφιλέστερους ελληνικούς προορισμούς των Γερμανών (Ηράκλειο και Ρόδος) είδαν τη ζήτηση να μειώνεται τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018. Αυξημένη ζήτηση, αντίθετα, κατέγραψε η Κως.
Μείωση ζήτησης κατέγραψαν τον Ιούλιο το Ηράκλειο (-6%) αλλά και η Ρόδος (-5%) μετά την άνοδο που κρατήσεων που είχαν σημειώσει τον Ιούνιο (+10,1% το Ηράκλειο και +10,7% η Ρόδος). Η Κως ήταν ο μόνος από τους βασικούς προορισμούς των Γερμανών στην Ελλάδα και μόλις ο τρίτος σε όλη τη Μεσόγειο που κατέγραψε άνοδο κρατήσεων τον Ιούλιο. Πιο συγκεκριμένα, οι κρατήσεις αυξήθηκαν 21% τον συγκεκριμένο μήνα, ως συνέχεια της σημαντικής αύξησης που είχε καταγραφεί και τον Ιούνιο (+24,5%).
Η εφημερίδα «Νέα Κρήτη» επικοινώνησε με τον Μιχάλη Βλατάκη, πρόεδρος τουριστικών και ταξιδιωτικών πρακτόρων Κρήτης και α’ αντιπρόεδρος της ΓΕΠΟΕΤ-Γενική Πανελλαδική Ομοσπονδία Επιχειρήσεων Τουρισμού, ο οποίος αναφέρθηκε στη μειωμένη ζήτηση που υπάρχει από Γερμανούς τουρίστες, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Για να είναι 6% οι Βέλγοι, δε μας επηρεάζει καθόλου, γιατί οι Βέλγοι φέρνουν 100.000 κόσμο. Όταν όμως μιλάμε για τους Γερμανούς, που είναι ένα εκατομμύριο, τότε το 6% είναι σοβαρή μείωση. Μιλώντας για την πρώτη δύναμη στην επισκεψιμότητα, που είναι οι Γερμανοί, το 6% είναι ένα ποσοστό που πρέπει να το λάβουμε υπόψη και είναι κάτι που το αναμέναμε, γιατί βλέπαμε από πέρυσι πως η ζήτηση των πελατών από τη Γερμανία στις πλατφόρμες ήταν μειωμένη. Είχαμε κάνει μια ημερίδα τότε, που υπήρχε το ανησυχητικό στοιχείο πως θα υπάρξει μείωση 20%, αλλά είχαμε πει τότε πως θα αλλάξει. Ήταν κάτι το αναμενόμενο σε αυτή τη διορθωτική σεζόν που διανύουμε».
Δημοφιλέστερος προορισμός η Αττάλεια
Δημοφιλέστερος προορισμός των Γερμανών τον Ιούλιο αναδείχτηκε η Αττάλεια της Τουρκίας, η οποία εμφάνισε άνοδο ζήτησης (κρατήσεων) 10%.
Στη δεύτερη θέση κατατάχθηκε η Χουργκάντα της Αιγύπτου με αύξηση κρατήσεων 11%. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, ήταν ο πρώτος ανοδικός μήνας φέτος του αιγυπτιακού προορισμού, αποτυπώνοντας την αυξημένη ζήτηση των Γερμανών για διακοπές στην Ερυθρά Θάλασσα στην «καρδιά» του καλοκαιριού.
Η Ισπανία συνέχισε το πολύμηνο αρνητικό σερί της στη γερμανική αγορά και τον Ιούλιο. Πιο συγκεκριμένα, η Πάλμα παρέμεινε δεύτερος δημοφιλέστερος προορισμός των Γερμανών, αλλά κατέγραψε μείωση κρατήσεων 10%. Τα Κανάρια νησιά σημείωσαν νέα διψήφια ποσοστιαία μείωση κρατήσεων, η Φουερτεβεντούρα έκλεισε τον Ιούλιο με πτώση κρατήσεων 25%, ενώ οι κρατήσεις για Λας Πάλμας μειώθηκαν 18% και για τη Νότια Τενερίφη 17%.
Τέλος, ο κ. Βλατάκης σχολίασε ως σοβαρό ανταγωνιστή την Τουρκία, ενώ μίλησε και για την ανάγκη ύπαρξης μιας τουριστικής πολιτικής που θα έχει ως επίκεντρο την Κρήτη. Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Η Τουρκία είναι δυνατός ανταγωνιστής μας, αλλά εμείς θα πρέπει να κοιτάξουμε τα του οίκου μας. Πρέπει να φέρουμε πελάτες που θα έρθουν για την Κρήτη μας. Πρέπει να έρθουν τουρίστες που θα πληρώσουν αυτά που αξίζουμε ως προορισμός και θα έρθουν για την Κρήτη και όχι για τους πελάτες που θα πάνε στον πιο φθηνό προορισμό».
Κι ενώ Γερμανοί φαίνεται να γυρίζουν φέτος την πλάτη τους στην Κρήτη, τη διετία 2017-2018 ήταν εκείνοι που κράτησαν τα σκήπτρα του κρητικού τουρισμού.
Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, διατήρησαν, έστω και με μικρές αυξομειώσεις, την πρωτιά σε αριθμούς επισκέψεων, σε μέση διάρκεια παραμονής στον τόπο μας και στα ποσά που άφησαν στο νησί.
Ωστόσο, η πτώση που καταγράφεται τη φετινή χρονιά δημιουργεί εύλογο προβληματισμό για την πορεία του τουρισμού και κυρίως για τον λογαριασμό που θα γίνει στο τέλος της σεζόν και θα αφορά στα ποσά που θα έχουν αφήσει οι επισκέπτες στον τόπο μας. Και εκεί υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα, καθώς η πιο δυναμική αγορά, η ρωσική, δεν έχει τύχει της ανάλογης προσοχής, με το αποτέλεσμα να αντικατοπτρίζεται στα νούμερα.
Με βάση τα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας, τα οποία επεξεργάστηκε το INSETE Intelligence, το 2018 τα έσοδα από τον τουρισμό στην Κρήτη ήταν 3.133.900 ευρώ, όταν το ποσό αυτό το 2017 ήταν 3.259.900 και το 2016 ήταν 3.095.000 ευρώ. Συνολικά οι Γερμανοί ήταν αυτοί που άφησαν τα περισσότερα, με 944.900 ευρώ το 2018, 959.900 ευρώ το 2017 και 860.000 ευρώ το 2016. Δεύτεροι ήταν το 2018 οι Γάλλοι, που ξόδεψαν κατά τις διακοπές τους στην Κρήτη 345.900 ευρώ, και τρίτοι οι Βρετανοί με 326.500 ευρώ. Η εικόνα ήταν ανάστροφη το 2017 καθώς τότε οι Βρετανοί ήρθαν δεύτεροι με 503.800 ευρώ και τρίτοι οι Γάλλοι με 344.200 ευρώ, ενώ και τις δύο χρονιές τέταρτοι κατατάχθηκαν οι Ολλανδοί με 179.000 ευρώ το 2018 και 256.100 ευρώ το 2017.
Σε μέση διάρκεια παραμονής για το 2018 πρώτοι ήταν οι Γερμανοί μαζί με τους Βρετανούς, με 8,9 νύχτες, δεύτεροι οι Βέλγοι με 8,8, τρίτοι οι Ολλανδοί με 8,6 και τέταρτοι οι Ελβετοί με 8,4. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι, με βάση τα στοιχεία, οι Ελβετοί ήταν πρώτοι σε δαπάνη ανά διανυκτέρευση το 2018 με 107,2 ευρώ, όπως και σε δαπάνη ανά επίσκεψη με 898,4 ευρώ, δεύτεροι οι Βέλγοι με 77,8 και 683 ευρώ αντίστοιχα και τρίτοι οι Γερμανοί με 75 και 669,3 ευρώ αντίστοιχα.
Για τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων Κρήτης κ. Γιώργο Πελεκανάκη υπάρχει η εξήγηση, καθώς οι Ελβετοί έχουν από τα υψηλότερα βιοτικά επίπεδα, ενώ οι Βέλγοι ξοδεύουν στις διακοπές τους ειδικά στο φαγητό αρκετά χρήματα, καθώς είναι «έξω καρδιά» και «καλοπερασάκηδες».
Με αυτή την περιγραφή συμφωνεί και ο πρόεδρος τουριστικών και ταξιδιωτικών πρακτόρων Κρήτης κ. Μιχάλης Βλατάκης, χαρακτηρίζοντας Βέλγους και Ελβετούς ως καλοφαγάδες, οι οποίοι βγαίνουν έξω και ψωνίζουν.
«Μακάρι να είχαμε ακόμα περισσότερους τουρίστες σαν κι αυτούς», τονίζει χαρακτηριστικά, αναγνωρίζοντας ότι οι αγορές από τις δύο χώρες είναι μικρές και δεν έχουν δυναμική. Όσο για τους Γερμανούς, ο κ. Βλατάκης τούς χαρακτηρίζει «πολύ μετρημένους», επισημαίνοντας ωστόσο ότι «πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης κ. Μανόλης Κουμαντάκης εκφράζει τον προβληματισμό του για το ότι δεν έχουμε φέτος στην Κρήτη τουρισμό υψηλού ή έστω μεσαίου εισοδηματικού κριτηρίου, αλλά τουρίστες που δεν αφήνουν χρήματα ούτε στην εστίαση ούτε στην αγορά ή τις υπηρεσίες. Και οι τρεις, πάντως, επισημαίνουν ότι κομβικό ρόλο έχει η ρωσική αγορά, που ούτε φέτος είναι στα πάνω της, το ακριβώς αντίθετο. Τι λένε όμως γι’ αυτό οι αριθμοί;
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας, τα οποία επεξεργάστηκε το INSETE Intelligence, το 2016 και το 2017 οι Ρώσοι ήταν πρώτοι σε μέση διάρκεια παραμονής (9,6 και 9,4 αντίστοιχα), πέφτοντας στην 6η (μεταξύ των πρώτων οκτώ εθνοτήτων) θέση το 2018 (8,1). Επίσης, είχαν την πρωτιά στη μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στην Κρήτη με 880,3 ευρώ το 2017, πέφτοντας στην 8η θέση το 2018 κοντά στο μισό, 403,2 ευρώ, όταν το 2016 το ποσό αυτό ήταν 679 ευρώ. Και επιπλέον είχαν τη δεύτερη θέση όσον αφορά στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση με 93,2 ευρώ το 2017, που επίσης κόπηκε στη... μέση με 49,6 ευρώ για το 2018. Για τον κ. Πελεκανάκη η αιτία εντοπίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο θέμα της βίζας, καθώς για να έρθει ένας Ρώσος τουρίστας με την οικογένειά του στην Ελλάδα πρέπει να πάνε μαζί όλα τα μέλη που θα ταξιδέψουν για να εκδοθούν τα ταξιδιωτικά έγγραφα, κάτι που σημαίνει επιπλέον έξοδα και χρόνο, τονίζοντας ότι το κεφάλαιο «Ρώσοι τουρίστες» χρειάζεται άλλη προσέγγιση και μεγαλύτερη προσοχή από το κράτος.
Για τον κ. Βλατάκη, οι Ρώσοι άρχισαν να στρέφονται προς την Τουρκία μόλις ανέκαμψε η εκεί αγορά, η οποία κέρδισε σχεδόν την αποκλειστικότητα των Ρώσων τουριστών, μια που δεν έχει βίζα, προσφέρει φθηνότερες τιμές και βεβαίως υπάρχει και η πολιτική «γραμμή». Ο πρόεδρος τουριστικών και ταξιδιωτικών πρακτόρων Κρήτης εκτιμά ότι το 2019 θα καταγραφούν ακόμα περισσότερες απώλειες Ρώσων τουριστών για την Κρήτη, αισιοδοξώντας ωστόσο ότι θα ξαναεπιστρέψουν, παροτρύνοντας «να είμαστε ψύχραιμοι».
Όμως και για τον κ. Κουμαντάκη οι Ρώσοι ήταν οι καλύτεροι πελάτες, καθώς κατά κοινή ομολογία αφήνουν στην αγορά τα περισσότερα χρήματα.
«Το τουριστικό προϊόν μας γέρασε»
Τα στοιχεία, πάντως, που δείχνουν μεγάλη πτώση για το 2018 των Ρώσων τουριστών στην Κρήτη αμφισβητεί ο γνωστός τουριστικός πράκτορας, που εστιάζει στη ρωσική αγορά, κ. Αντίπας Σηφάκης, σημειώνοντας ότι μόνο ο ίδιος έφερε στο νησί μας το 2017 κοντά 85.000 Ρώσους τουρίστες και 88.000 επισκέπτες από τη Ρωσία το 2018. Ο ίδιος αναγνωρίζει, πάντως, ότι υπάρχει γενικά πτωτική τάση και ειδικότερα για το 2019, την οποία χαρακτηρίζει ως «τη χειρότερη της 15ετίας» μετά από εκείνη του 2004.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι πληρότητες του Ιουνίου, μήνας που θεωρείται «κλειδί» για να εκτιμηθεί ως καλή μια σεζόν, δεν ξεπέρασαν το 75-80%, ενώ ο Ιούλιος κινήθηκε σε μέτρια επίπεδα. Ο βασικός λόγος κατά τον κ. Σηφάκη είναι ότι «το προϊόν μας «γέρασε», όσο κι αν δε μας αρέσει να το λέμε». Δεν υπάρχει δραστηριότητα σε ξενοδοχειακές μονάδες, όπως αυτή τη δεκαετία του ’70, δεν υπάρχουν χρήματα για επενδύσεις και υποδομές, σε αντίθεση με την εικόνα που χτίζουν μεθοδικά οι ανταγωνιστές μας.
«Και ο κόσμος, ιδιαίτερα οι καλοί πελάτες, όπως οι Ρώσοι, μας γυρνούν την πλάτη, καθώς κουράστηκαν να βλέπουν τη μιζέρια μας», τονίζει.
Ο ίδιος αναγνωρίζει πίσω από την πτωτική πορεία των Ρώσων και σε αριθμούς επισκεπτών και σε ποσά που ξοδεύουν σε σειρά γεωπολιτικών παραγόντων, όπως οι κυρώσεις από την Ευρώπη για το θέμα της Ουκρανίας και την κατρακύλα στο ρούβλι, καθώς και το ότι η Τουρκία έχει ανοίξει «την αγκαλιά της» στη Ρωσία.
Ο κ. Σηφάκης υπενθυμίζει ότι οι Ρώσοι ήταν εκείνοι που «έσωσαν την παρτίδα» όταν οι Ευρωπαίοι το 2013 μας εγκατέλειψαν, ενώ επισημαίνει χαρακτηριστικά για τη δυναμική που έχει ο ρωσικός τουρισμός ότι, με βάση την εμπειρία του, στους 100 αφικνούμενους Γερμανούς τουρίστες, μόλις οι 11 κάνουν μια εκδρομή στην Κρήτη, ενώ στους 100 Ρώσους οι 72 επιλέγουν να εκδράμουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ενώ παράλληλα κατά κοινή ομολογία είναι οι πιο καλοί πελάτες στην αγοραστική κίνηση.
