ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΚΗΣ ΕΘΕΛΟΘΥΣΙΑΣ
Για μια ακόμα χρονιά τιμάται το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου και με την ευκαιρία αυτή, κάνουμε μια αναδρομή στις πρώτες εορταστικές εκδηλώσεις, αλλά και στους πρώτους αγώνες στο Ρέθυμνο.
Για πρώτη φορά το 1885 με την επιμέλεια του φιλεκπαιδευτικού συλλόγου «Μουσών» στην Ι.Μ. Αρκαδίου στις 8 Νοεμβρίου τελέστηκε μνημόσυνο και η ανύψωση της ιερής σημαίας, όπου παρέστησαν και οι επιζώντες αγωνιστές.
Από πλευράς αθλητικής ο «Γυμναστικός Σύλλογος Ρεθύμνης» που ιδρύθηκε το 1899 με πρωτοβουλία του Γυμνασιάρχη Γενεράλι Εμμανουήλ, του Εμμ. Τσουδερού (μετέπειτα πρωθυπουργού) κ.α. παραγόντων, έγιναν οι πρώτοι αγώνες, τα «Α' Ρεθύμνια» το 1908, στη Σχολή Χωροφυλακής.
Στους αγώνες αυτούς ομιλητής ήταν ο διευθυντής του ημιγυμνασίου Μ. Πρεβελάκης και πρόεδρος του συλλόγου, αγώνες που ήταν οι πρώτοι στην πόλη.
Ακολούθησαν το 1928 με διοργανωτή το 44ο Σ.Π. με διοικητή τον Στ. Στεφανουδάκη στη Σοχώρα σ' ανάμνηση της ιστορικής μάχης του «Καλέ Κρότο Μ. Ασίας», όπου παρασημοφορήθηκε η σημαία του, αλλά και το 1929 από μαθητές στο γυμναστήριο της Σχολής Χωροφυλακής.
Πώς ξεκίνησαν τα «Αρκάδια»
Είχαν μπει οι πρώτες βάσεις για τους αθλητικούς αγώνες στο Ρέθυμνο μέχρι το 1929, με τους επόμενους αγώνες να διεξάγονται στις 25-4-1930 ως εσωτερικοί με διοργανωτή τον Α.Ο Ατρομήτου και τη συμμετοχή μαθητών, προσκόπων, αθλητών και στρατιωτών του 44ου Σ.Π.
Ο Α.Ο. Ατρομήτου με πρόεδρο το λοχαγό ε.α Νίκο Ζερβό, για να τιμήσει την επέτειο του ολοκαυτώματος του Αρκαδίου, διοργάνωσε στις 8 Νοεμβρίου 1930 αθλητικούς αγώνες, με την ονομασία «Πανρεθύμνια».
Επειδή το 1930 τελούνταν σ' όλη τη χώρα εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό και συνέπεσε να τελείωναν το Νοέμβριο, οι αγώνες μετονομάστηκαν ανεπίσημα ως «Α' Αρκάδια».
Πρωτεργάτες των αγώνων
Μεγάλη ήταν η συμβολή των παραγόντων - γυμναστών στην καθιέρωση των πανελλήνιων αθλητικών αγώνων «Αρκάδια». Εκτός απ' αυτούς που αναφέραμε παραπάνω, βοήθησαν ακόμα και οι νεότεροι: Χαλκιαδάκης Γιάννης, Κούνουπας Μανόλης, Παπατζανής Βαγγέλης, Εκκεκάκης Γιώργης, Πετρακάκης Αλέκος, Μαράκης Μιχάλης, Μελιγκουνάκης Βαγγέλης, Μουρτζανός Μανόλης, Πολιουδάκης Αντώνης, Μπενάκης Ανδρέας, Καλούδης Μάρκος, Μανουσάκης Βας. Κουρμούλης Ανδρέας, Βυζιργιαννάκης Γιώργης, Ελευθερόγλου Σπύρος, Παπαδάκης Βαγγέλης, Γαβαλάς Σπύρος, Ασβεσταδέλης Λεωνίδας, Γαλανομάτης Κ., Μιχαηλίδης Δ., Νίνος Ν., Κουνδουράκης Ι., Νικολακάκης Γ., Φύκιας Β., Μαντζαβάς Ανδρέας κ.α.
Οι μεγάλοι πρωταγωνιστές των Αρκαδίων
Την καλύτερη ευκαιρία είχαν οι Ρεθεμνιώτες αθλητές για να δείξουν το ταλέντο τους στους πανελλήνιους αγώνες τα «Αρκάδια», αλλά και τα «Βενιζέλεια». Μάλιστα από τα 25α Αρκάδια 1965 πέρασε ο ολυμπιονίκης Χρ. Παπανικολάου του άλματος επί κοντώ με 4,60 μ., κ.α.
Στα πρώτα 30 Αρκάδια (1936-1970) οι Ρεθεμνιώτες αθλητές που ξεχώρισαν ήταν δεκάδες, ανάμεσα σ' αυτούς ήταν οι Αρκαδιοδρόμοι: Μαυράκης Δημήτρης, (5 φορές νικητής 1936-1939 και 1947), Τριαντάφυλλος Βαγγέλης (1946, 48, 51 και 2ος το 1947), Συριανόγλου Γιώργος (1952 και 3 φορές 2ος), Μονιάκης Γιάννης (2 πρωτιές και αρκετές 2ος), Κλαψινός Χαρίλαος (1950, 53-55), Παυλάκης Βαγγέλης, Κονσολάκης Γ. κ.α.
Άλλα Αθλήματα
Τζέλησις Ιωάννης (δρόμος, βόλι), Σιμιτζής Θ. (ύψος), Κυδωνάκης Γ. (100 μ., μήκος), Κορωνάκης Λ. Σιμιτζής Τ. (επί κοντώ), Βαρούχας Γ., Κούνουπας, Μαν. (100 μ. το 1948), Σταυρουλάκης Α., Χαλκιαδάκη Μαρία, Ανυφαντάκης Βαγ. (επί κοντώ), Λιοδάκης Μάρκος (από 1947-54 δεκάδες πρωτιές σε μήκος, ύψος, τριπλούν), Χαλκιαδάκης Γιάννης (επί κοντώ), Δασκαλάκης Αντώνης, Βασιλάκης Μάκης, Κοκκινάκη Αντωνία, Δεληγιώργη Ελένη, Ανυφαντάκης Μύρων (πρωταθλητής επί κοντώ), Στεφανάκης Βαγγέλης (100 μ., μήκος), Ερμής Βασίλης, Παπατζανής Χαρ., Βότζης Ι., Ξεκαλάκης Μ., Αγγελιδάκη Έλλη, Χριστινάκη Ξένια, Δεληγιώργης Ελ., Πλουμιστός Ανδρ., Ζαμφώτη Κατερινα, Θεοδοσόπουλος Ηλίας, Αρχοντάκης Δημ., Σταγάκης Β., Γαλερού Ρ., Βαβουράκης Νίκος (πρωτιές σε τριπλούν, ακόντιο μήκος), Παπουτσιδάκης Αντώνης, Χριστοφοράκης Αντώνης, Λαγουδάκης Σταύρος, Καλούδης Μάρκος, Μανουσάκης Βασίλης, Θεοδωράκης Στάθης, Μαρινάκης Ιωάννης, Ποθουλάκης Δημ., Παπαλεξάκης Αλ., Βότζης Γ., Σταυρουλάκης Α., Σταφυλάκη Α., Κοτσιφάκη Α., Σαριδάκη Ε., Πετρακάκη Μ., Δαμανάκης Στ., Δραμουντάνη Γ. κ.α.
Τέλος, Μαράκης Μιχάλης από τους κορυφαίους δισκοβόλους της χώρας, με δεκάδες πρωτιές, αλλά και σπουδαίος προπονητής. Σημαντική όμως ήταν και η προσφορά των αθλητικών συντακτών και μελών της οργανωτικής επιτροπής των αγώνων: Σταράκη Γ., Κρυοβρυσανάκη Ελ., Γιακουμάκη Ι., Πελαντάκη Μ. κ.α. νεότερων.
Τα «Α' Αρκάδια» 1936 με το Ι. Μεταξά
Οι πρώτοι επίσημοι αγώνες με την επωνυμία «Αρκάδια» έγιναν στις 8 Νοεμβρίου 1936 από τον Αθλητικό Όμιλο Ρεθύμνης - ΑΟΡ.
Στους παγκρήτιους αγώνες πήραν μέρος τα Σωματεία: Ο Σύλλογος Αγίας Παρασκευής «Κεραυνός», Τάλως Χανίων, Φωκιανός και ΑΟΡ.
Οι αγώνες έγιναν στην πλατεία Αβέρωφ (σημερινή Νομαρχίας).
Ο αθλητής Πισκοπάκης Ανδρέας διάβασε τον όρκο, ενώ ο πρόεδρος του ΑΟΡ Μανούσος Χατζηγρηγόρης χαιρέτησε τους αθλητές των Α' Αρκαδίων, εξ ονόματος του ΑΟΡ που οργάνωσε τους αγώνες.
Επαίνεσε τους νέους που άφησαν το καφενείο και ήρθαν να διεκδικήσουν τον κότινο της νίκης, αλλά και να τιμήσουν αυτούς που θυσιάστηκαν το 1866 στο Αρκάδι.
Στη συνέχεια με εντολή του νομάρχη Κρεβατά, που βρισκόταν στο Αρκάδι κήρυξε την έναρξη των Α' Αρκαδίων αγώνων. Στις γιορταστικές εκδηλώσεις του Ρεθύμνου για την 70η επέτειο του Ολοκαυτώματος παρέστη ο πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς που πήγε στην Μονή Αρκαδίου για την καθιερωμένη δοξολογία, από τον θεοφιλέστατο Επίσκοπο κ. Αθανάσιο. Στη συνέχεια βάφτισε το 10οπαιδί του Μ. Αναστασάκη από το Γαβαλοχώρι δίνοντάς του το όνομα Κωνσταντίνος-Αρκάδιος. Μετά το γεύμα επισκέφτηκε το Μουσείο της Μονής και μ' άλογο επέστρεψε στην Αμνάτο αναχωρώντας για το Ηράκλειο
Αποτελέσματα 1ων Αρκάδιων αγώνων 1936
Δρόμος 100 μ.: Αθ. Γερασιμόπουλος, Ευάγγ. Φραγκιαδάκης, Γεώργ. Κυδωνάκης.
Σφαιροβολία: Αλφ. Πρέβε, Γεώργ. Σηφάκης, Στυλ. Ηλιακάκης.
Άλμα εις ύψος: Ιωάν. Βότζης, Ελευθ. Χατζηαποστόλου, Αθαν. Σιμιτζής.
Ακοντισμός: Γεώργ. Λιαπάκης, Ευάγ. Κισανδράκης, Παντ. Καλαϊτζάκης.
Δρόμος 800 μ.: Ευστρ. Ζαπόντας, Αντ. Βασιλάκης, Ανδρ. Νενεδάκης.
Λιθοβολία: Γεώργ. Αποστολάκης, Ιωάν. Ανδρουλιδάκης, Εμμ. Βιζιργιαννάκης.
Δισκοβολία: Αλφ. Πρέβε, Ιωάν. Ανδρουλιδάκης, Αντ. Βασιλάκης.
Μήκος: Ι. Βότζης, Αθ. Γερασιμόπουλος, Εμμ. Ζακάκης.
Αρκάδιος 24 χλμ.: 1) Δ. Μαυράκης 1 ώρα 31'30'' από τις Σίσες. 2) Χ. Παπουτσάκης 1 ώρα 42', 3) Λ. Κολυβάς 1 ώρα 45'.
Οι Χανιώτες κατέκτησαν πέντε χρυσά και οι Ρεθεμνιώτες τρία χρυσά, εννέα αργυρά και οκτώ χάλκινα.
